Seborrhoïsch eczeem

Seborrhoïsch eczeem

Seborrhoïsch eczeem is een aandoening van de huid, met roodheid en schilfers. Het zit vooral in het gezicht en bij het haar. Het eczeem is goed te behandelen. Wel kan het weer terugkomen als de behandeling stopt.

Klachten

  • De mildste vorm van seborrhoïsch eczeem is roos. Bij het hoofdhaar zijn dan fijne schilfertjes te zien. Soms jeukt het ook.
  • Bij uitgebreider eczeem wordt de hoofdhuid rood, met meer jeuk en schilfers. De hele hoofdhuid kan bedekt zijn met schilfers. Daardoor kunt u tijdelijk haar verliezen.
  • Ook op huid die niet behaard is, kan seborrhoïsch eczeem soms zorgen voor jeuk, roodheid en schilfering.
  • De schilfering is vaak een beetje geel van kleur en ziet er vettig uit.
  • De jeuk bij seborrhoïsch eczeem is meestal minder erg dan bij andere vormen van eczeem.
  • Het eczeem zit vooral bij de grens van het haar, de wenkbrauwen, de plooien naast de neus en in en achter de oren.
  • Minder vaak zit het eczeem op de wimpers, de borst, de rug en in de lichaamsplooien. Denk aan de navel, onder de borsten, in de buikplooi, liezen, bilspleet of rond de anus. In de lichaamsplooien zitten door het zweten vaak geen schilfers. De huid is daar meestal alleen maar rood.
  • Emotionele spanningen en stress kunnen seborrhoïsch eczeem erger maken. Dat geldt ook voor kou in de herfst en winter en droge lucht in centraal verwarmde ruimten.

Oorzaken

De gist Pityrosporum ovale speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van seborrhoïsch eczeem. Deze gist zit bij iedereen op de hoofdhuid. Maar bij mensen met seborrhoïsch eczeem meer dan normaal. Vooral op plekken waar veel talgklieren zitten. Het afweersysteem van sommige mensen reageert op de gist met een ontstekingsreactie. Dit zorgt voor de roodheid van het eczeem.

Waarom sommige mensen aanleg hebben om op de gist te reageren en anderen niet, is niet bekend. Seborrhoïsch eczeem komt bij ongeveer vijf procent van de bevolking voor. Iets vaker bij mannen dan bij vrouwen. De aandoening ontstaat meestal aan het begin van de puberteit. Bij kinderen komt het vrijwel niet voor. Behalve bij jonge baby’s. Dan noemen we het berg.

Voorkomen

  • Heeft u last van roos? Dat wordt vaak beter door regelmatig het haar te wassen en goed na te spoelen.
  • Heeft u vaak last van roos? Gebruik één tot twee keer per week een voorgeschreven antiroosshampoo als de huidziekte rustig is. Zo voorkomt u nieuwe klachten.
  • Droog huidplooien elke dag na het douchen goed af. Dus de oksels, buikplooi, onder de borsten, liezen en bilspleet.
  • Stress kan bij sommige mensen zorgen voor meer klachten. Probeer stress daarom te verminderen.

Onderzoek

Meestal is zo al duidelijk dat het om seborrhoïsch eczeem gaat. Bij twijfel kunnen we een stukje huid wegnemen onder plaatselijke verdoving. Dat kunnen we dan onderzoeken om zeker te weten dat het om seborrhoïsch eczeem gaat.

Behandeling

Seborrhoïsch eczeem is goed te behandelen. De aandoening helemaal genezen kan niet. Met de behandeling proberen we de hoeveelheid gist en de ontstekingsreactie in de huid te verminderen. En zo de klachten (roodheid, schilfering, jeuk) minder erg te maken.

Behandeling met shampoo of crèmes

Meestal kiezen we ervoor het eczeem op de plek zelf te behandelen met shampoo of crèmes. Of met een combinatie daarvan.

Shampoo

Roos is vaak goed te behandelen met antiroosshampoos waar seleniumsulfide of zinkpyrithion inzit. De huidarts schrijft vaak shampoos voor met ketoconazol of teer.

Lotions of crèmes met corticosteroïden

Bij wat duidelijkere huidafwijkingen schrijven we ook wel combinaties van lotions of crèmes met corticosteroïden voor (hormoonzalf). Dit zijn stoffen die ontstekingsreacties remmen. Langer gebruik van corticosteroïden kan bijwerkingen geven. Daarom adviseert de (huid)arts om met deze middelen te stoppen als het eczeem weg is. Of het dan niet meer dan een paar dagen per week te gaan gebruiken.

Crèmes met zwavel, teer of salicylzuur

Een enkele keer maken we voor de behandeling gebruik van crèmes met zwavel, teer of salicylzuur.

App

De app ‘Zalf smeerwijzer’ van het UMC Utrecht geeft informatie, tips en video-instructies over het gebruik van hormoonzalf of –crème. De app is gratis te downloaden in de App Store (Apple) of Google Play Store (Android).

Behandeling met tabletten

Bij ernstige vormen van seborrhoïsch eczeem kunnen we soms ook een kuur met tabletten voorschrijven. Dit zijn itraconazol- of fluconazoltabletten. Deze middelen doden de gist Pityrosporum ovale. Daardoor verbetert het eczeem meestal.

Na het stoppen van de behandeling kan het eczeem weer erger worden of terugkomen. De klachten zijn er niet altijd. Vaak worden periodes van rust afgewisseld met periodes waarin het eczeem actiever is.

Deze tekst is gebaseerd op informatie van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie.