Hartrevalidatie

voor beter herstel na een hartaandoening

Hartrevalidatie in Tergooi MC

Hartrevalidatie helpt u om te herstellen als u bent behandeld aan uw hart. Een speciaal team begeleidt u om uw doelen te behalen. Het programma is afgestemd op uw situatie.

 

Revalideren is meer dan alleen lichamelijk herstellen en werken aan uw conditie. Ook emotioneel is er veel gebeurd. Onderdeel van het programma is om dat te verwerken, zodat u uw leven weer langzaam kunt gaan oppakken. Ook gezond leven krijgt de aandacht. Zo maakt u de kans op nieuwe problemen met uw hart kleiner.

Over de hartrevalidatie

Voor wie

Hartrevalidatie is voor alle mensen die het afgelopen jaar behandeld zijn voor hun hart. Jong of oud, met een hartaandoening of na een hartoperatie. Hartrevalidatie is bijvoorbeeld geschikt na:

  • hartaanval
  • hartkramp (angina pectoris)
  • hartfalen
  • hartklepaandoeningen
  • hartritmestoornissen (bijvoorbeeld boezemfibrilleren)
  • dotterbehandeling, bypassoperatie, ablatiebehandeling
  • implanteerbare cardioverter defibrillator (ICD) of pacemaker (PM)

Over het programma

Kort samengevat bestaat de hartrevalidatie uit:

  • Lichamelijk herstel: u gaat onder begeleiding bewegen.
  • Emotioneel herstel: u kunt psychosociale ondersteuning krijgen.
  • Medisch herstel: u krijgt begeleiding bij uw klachten om inzicht in uw klachten te krijgen.
  • Gezonde leefstijl: u krijgt begeleiding en advies over hoe u gezond kunt leven.

De bedoeling is dat u na de opname in het ziekenhuis of de behandeling op de polikliniek zo snel mogelijk weer in goede conditie komt. Lichamelijk en emotioneel. Zodat u uw dagelijkse activiteiten weer kunt oppakken. Daarnaast helpen we u om het risico op een nieuw probleem met uw hart zo klein mogelijk te maken.

We kijken samen met u welke doelen u wilt bereiken. En maken zo een programma dat bij u past. De ene persoon wil vooral de conditie verbeteren. De ander wil juist minder last van angst of stress krijgen. Het is bewezen dat hartrevalidatie helpt bij:

  • weer vertrouwen in uw lichaam
  • betere conditie
  • sneller herstel
  • aderverkalking vertragen
  • weer durven bewegen
  • sneller weer aan het werk
  • minder angsten
  • betere stemming
  • 50% minder kans op nieuwe hartproblemen
  • 35% minder kans om te overlijden door hartproblemen

(bron: Harteraad)

Met de mensen in uw omgeving

Leven met een hartaandoening doet u niet alleen. Ook de mensen om u heen moeten weer vertrouwen opbouwen. Steun vanuit de omgeving is belangrijk bij het herstel, maar ook om een gezonde manier van leven vol te houden. Daarom zijn de mensen om u heen welkom bij sommige onderdelen van de hartrevalidatie.

Het hartrevalidatieteam

Tijdens de hartrevalidatie staat een team van specialisten klaar om u te helpen bij uw herstel. Ons team bestaat uit cardiologen, verpleegkundig specialisten, fysiotherapeuten, diëtist, medisch maatschappelijk werker en de medisch psycholoog.

Hoe lang

Het programma voor hartrevalidatie duurt zes tot twaalf weken. Tussendoor kijken we hoe de revalidatie gaat. Zo nodig passen we in overleg uw doelen of de programma’s aan. Heeft u klachten of loopt u tegen problemen aan? Dan bespreken we uw revalidatie in een overleg met alle leden van het revalidatieteam. We kijken dan samen met u hoe we het programma nog beter kunnen laten aansluiten bij uw persoonlijke situatie.

Hoe meedoen

Meedoen met hartrevalidatie kan na een verwijzing van uw verpleegkundig specialist of cardioloog. In overleg bepaalt u hoe u aan uw herstel wilt werken en hoe u het risico op hart- en vaatziekten wilt verlagen. Tijdens het intakegesprek bepalen we welke doelen er zijn en welke programma’s passend voor u zijn. Ook doen we een fietstest om te kijken hoe het met uw conditie is.

Vergoeding hartrevalidatie

Heeft u een verwijzing van uw arts of verpleegkundig specialist? Dan wordt hartrevalidatie vergoed vanuit de basisverzekering. Dat betekent dat u verder geen extra kosten heeft, behalve uw eigen risico.

Onderdelen hartrevalidatie

Voorlichtingsbijeenkomsten

Met voorlichtingsmodules informeren we u over wat u aan uw hart heeft en welke risico’s daarbij horen. Ook gaat aandacht uit naar het leven met een hartaandoening. We raden aan om samen met iemand naar de bijeenkomsten te gaan. Bijvoorbeeld met uw partner, een familielid of iemand anders uit uw directe omgeving.

Leven met of na de hartaandoening

De psycholoog bespreekt tijdens de bijeenkomst hoe u om kunt gaan met gevoelens van angst en onzekerheid. Bij uzelf en bij de mensen in uw omgeving. De medisch maatschappelijk werker bespreekt wat de hartaandoening betekent voor uw dagelijks leven. U krijgt uitleg over de mogelijke behandelingen via de afdeling Medische Psychologie en het medisch maatschappelijk werk. Bijvoorbeeld over de verschillende psycho-educatie-preventiemodules (PEP-modules). De bijeenkomst duurt ongeveer 1,5 uur.

Gezonde voeding

Een diëtist gaat in op gezonde voeding. Wat is gezonde voeding? Hoe maakt u gezondere keuzes? U krijgt praktische tips. Ook is aandacht voor actuele onderwerpen over voeding. U kunt al uw vragen stellen. Na afloop kunt u de informatie ook op papier meenemen. De bijeenkomst duurt ongeveer 1 uur.

Beweegprogramma (FIT-module)

Een gespecialiseerde fysiotherapeut begeleidt het beweegprogramma. U stelt samen met de fysiotherapeut vast wat uw doelen voor de revalidatie worden. Bijvoorbeeld:

  • Uw conditie, beweeglijkheid, uithoudingsvermogen en spierkracht verbeteren.
  • Opnieuw vertrouwen krijgen in uw lichaam en angst voor bewegen wegnemen.
  • Het leren kennen van grenzen en eventuele beperkingen.
  • Het ontwikkelen van een gezonde manier van leven.
  • Eventueel weer aan het werk kunnen.

FIT-modules

Uw fysiotherapeut bespreekt welke manier van revalideren voor u geschikt is. Soms doet u alle trainingen in Tergooi MC. Dan volgt u de module FIT-Tergooi. Soms is het mogelijk de trainingen helemaal of voor een deel thuis te doen. Dat kan met de modules FIT-Thuis en FIT-Hybride. Zie ook Hartrevalidatie vanuit huis.

De fysiotherapie is twee keer per week in een groep. Doet u de revalidatie helemaal of voor een deel thuis? Dan bepaalt u zelf uw trainingsmomenten thuis. Meestal duurt het beweegprogramma tussen de zes en twaalf weken. Dat ligt ook aan wat uw doelen zijn en welke FIT-module u volgt.

Psycho-educatie-programma’s (PEP-programma’s)

PEP staat voor psycho-educatieve preventie. Deze programma’s zijn bedoeld om emotioneel weer in evenwicht te komen, uw gedrag te veranderen en uw gewone leven weer zo goed mogelijk op te pakken. Tergooi MC biedt twee PEP-programma’s aan: PEP Stress en PEP Mindfulness.

U volgt tijdens uw revalidatietraject één van de PEP-programma’s. Na een verwijzing voor revalidatie heeft u een intakegesprek met onze psycholoog of medisch maatschappelijk werker. Dat kijken we welk programma het beste bij u past. Lees meer over de PEP-programma’s.

Persoonlijk aanbod gericht op hoe u leeft

U kunt ook persoonlijke begeleiding krijgen. We gebruiken de app Gezondheidsmeter om u te helpen uw manier van leven aan te passen. Dat kunnen we combineren met begeleiding die bij u past. Bijvoorbeeld:

  • Begeleiding om te stoppen met roken.
  • Begeleiding door de diëtist. U krijgt dan advies over voeding bij bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, hoog cholesterol, hoge bloedsuiker of overgewicht.

Psychosociale problemen aanpakken

Een persoonlijk traject kan ook fijn zijn als uw hulpvraag niet past binnen het PEP-groepsprogramma. Bijvoorbeeld omdat u ernstige emotionele (psychische) klachten heeft. We bespreken dit tijdens het intakegesprek. Een psycholoog of maatschappelijk werker kan u dan persoonlijk begeleiden. Dat kan in het ziekenhuis zijn, maar we kunnen u ook verwijzen naar een andere instantie voor hulp.

Psycholoog

Een hartinfarct is een ingrijpende gebeurtenis. De meeste patiënten raken hierdoor een tijdje uit balans. Soms herstelt uw hart sneller dan u geestelijk herstelt. Andersom kan ook: dat u in uw hoofd meer wilt dan wat kan met uw hart. Dan kunnen problemen ontstaan. De psycholoog van de afdeling Medische Psychologie is gespecialiseerd om u te behandelen als u hartproblemen heeft.

U kunt bijvoorbeeld last krijgen van angst, somberheid en onzekerheid. Of geen vertrouwen meer hebben in wat u allemaal nog kan. Of u wilt juist te snel herstellen. Door psychische klachten kunt u problemen met uw hart blijven houden. Het kan zelfs de kans op bijvoorbeeld een nieuw hartinfarct vergroten. De psycholoog kan onder andere helpen bij:

  • klachten van angst (bijvoorbeeld paniekklachten, overmatige bezorgdheid, trauma’s)
  • klachten met uw stemming (bijvoorbeeld depressieve klachten)
  • accepteren en leren leven met een lichamelijke beperking of chronische ziekte
  • hulp bij veranderingen in uw manier van leven en trouw blijven aan therapie (aan regels voor uw medicijnen en manier van leven)

Maatschappelijk werker

Maatschappelijk, emotioneel en lichamelijk gebeurt er veel. De medisch maatschappelijk werker zoekt samen met u naar antwoorden op uw vragen. Zo leert u beter omgaan met uw situatie en uw omgeving. Een paar voorbeelden:

  • Begeleiden bij het verwerken en accepteren van wat u heeft. En bij de veranderingen die de ziekte met zich meebrengt.
  • Ondersteunen van uw partner en kinderen, familieleden of andere relaties.
  • Begeleiden en adviseren om weer aan het werk te gaan.
  • Begeleiden bij problemen door eenzaamheid en geen mensen in de omgeving hebben om op terug te vallen.
  • Informeren, adviseren en bemiddelen als het gaat om wonen, financiën, dagbesteding en wet- en regelgeving.

Na de hartrevalidatie

Het is belangrijk dat u ook na de revalidatie gezond blijft leven. Zo maakt u de kans op nieuw probleem met uw hart of vaten kleiner. Tijdens de hartrevalidatie besteden we veel aandacht aan de periode daarna. We zorgen voor een goede overgang.

We laten uw huisarts na de revalidatie weten wat u met uw revalidatie bereikt heeft. Heeft u na de hartrevalidatie het gevoel dat u nog niet klaar bent? Bespreek de mogelijkheden met uw cardioloog, verpleegkundig specialist of fysiotherapeut.

Bewegen na de revalidatie

  • Beweeg minstens 150 minuten per week zonder u te veel in te spannen. Bijvoorbeeld door te wandelen en fietsen. Verdeel dit over de dagen.
  • Beweegt u langer, vaker of intensiever? Dat is dat alleen maar beter voor uw gezondheid.
  • Doe minstens twee keer per week oefeningen om uw spieren en botten sterker te maken. Bent u ouder? Combineer dit dan met balansoefeningen.
  • Voorkom dat u veel stil zit.

Gezond leven

Gezond leven volhouden

Vaak hebben mensen na de hartrevalidatie moeite om een gezond leven vol te houden. Een gecombineerd leefstijlinterventie-programma (GLI) kan u dan helpen. GLI richt zich op een verandering in uw gedrag om een gezonde manier van leven te bereiken en te behouden. Het programma bestaat uit een behandelfase van 12 maanden en een onderhoudsfase van 12 maanden.

GLI is bedoeld voor:

  • mensen met een BMI vanaf 25 die meer kans hebben op hart- en vaatziekten of diabetes
  • mensen met een BMI vanaf 30

Uw huisarts kan u naar een GLI programma verwijzen. Of kijk op de website van Leefstijlcoaches ’t Gooi voor een leefstijlcoach in het Gooi.

Gezond eten

Probeer gezond te (blijven) eten. Een gezond gewicht is belangrijk. U heeft dan minder kans op diabetes type 2, hoge bloeddruk, galstenen, hart- en vaatziekten, rug- en gewrichtsklachten en bepaalde soorten kanker. Heeft u overgewicht? Blijf letten op uw voeding en beweging. Onze diëtiste bespreekt met u wat u na de revalidatie verder kunt doen.

Met stress omgaan

Stress helpt ons om scherp te blijven en alert te reageren. In nood is het een normale reactie van uw lichaam. Gezonde stress voelt u voor een sollicitatiegesprek of tijdens een spannende voetbalwedstrijd. Ongezonde stress ontstaat als uw lichaam niet genoeg tijd krijgt om te herstellen. Bijvoorbeeld als u lange tijd achter elkaar last heeft van stress. Voorkom heftige stress en stress die lange tijd duurt. Zo maakt u de kans op hart- en vaatziekten kleiner. Heeft u na uw revalidatie nog steeds veel stress? Dan kunnen wij u advies geven over wat u kunt doen.

Medicijnen

Uw arts of verpleegkundig specialist heeft u medicijnen voorgeschreven. Het is belangrijk dat u die neemt zoals voorgeschreven is. U heeft een belangrijke rol in het veilig gebruiken van uw medicijnen:

  • U bent ziek of heeft een klacht.
  • De arts schrijft de medicijnen aan u voor.
  • De apotheek levert de medicijnen aan u.
  • Zo nodig helpt een zorgmedewerker u bij het gebruik van medicijnen.
  • U vertelt de arts en de apotheek of de medicijnen helpen.

Twijfelt u waarom een medicijn voorgeschreven is, hoe het werkt of over bijwerkingen van uw medicijnen? Stop niet zomaar met de medicijnen. Bespreek dit altijd met uw arts of verpleegkundig specialist.

Websites om gezonder te leven

Een belangrijk onderdeel van revalideren is zo gezond mogelijk leven. Dit betekent: gezond eten, genoeg bewegen en stoppen met roken, als dat voor u geldt. Deze websites helpen u daarbij:

Stoppen met roken

Psychosociaal

Na een hartprobleem kunt u psychosociale problemen hebben. Kijk daarvoor ook eens op:

Meten is weten

Bloeddruk

De bloeddruk geeft aan wat de druk in de bloedvaten is. Deze druk is nodig om bloed rond te pompen, zodat alle organen en spieren genoeg zuurstof krijgen. Houd uw bloeddruk in de gaten. Hoe lager uw bloeddruk, hoe beter. Door gezond te leven kunt u uw bloeddruk verlagen. De bloeddruk bestaat uit twee waarden: de bovendruk en onderdruk.

  • De bovendruk is de hoogste waarde die de bloeddrukmeter aangeeft. Dit is de druk in de vaten als het hart samentrekt. Op dat moment perst het hart het bloed krachtig in de slagaders. De druk op de vaatwand is dan hoog.
  • De onderdruk is de laagste waarde die de bloeddrukmeter aangeeft. Dit is de druk in de vaten als het hart zich ontspant. Dit gebeurt tussen twee hartslagen in. De druk die we dan nog meten, noemen we de onderdruk.

120/80 of lager is een ideale bloeddruk. Hiermee heeft u het minste risico op hart- en vaatziekten. De kans op hart- en vaatziekten neemt toe als uw bloeddruk richting de 140 gaat. Bij een bovendruk tussen de 140 en 180 heeft u een hoge bloeddruk. Bij een onderdruk tussen de 90 en 110 heeft u ook een hoge bloeddruk. 180/110 of hoger noemen we een ernstig verhoogde bloeddruk.

Een hoge bloeddruk kan na een tijd de bloedvaten beschadigen. Als u jaren doorloopt met een te hoge bloeddruk, heeft u meer kans op een hartinfarct, beroerte of hartfalen.

Zelf een bloeddrukmeter kopen? Bekijk de lijst van betrouwbare meters op de website van de Hartstichting.

Bloeddruk en medicijnen

Blijft de bovendruk bij meerdere metingen boven de 180? Dan krijgt u bijna altijd het advies om medicijnen te gebruiken. Bij een bovendruk tussen de 140 en 180 is dit niet altijd het geval. Verschillende medicijnen kunnen helpen om de bloedruk te verlagen. Vaak krijgt u meer dan één soort voorgeschreven. Dat werkt vaak beter. Ook heeft u dan minder kans op bijwerkingen. Zie ook Hoge bloeddruk.

Cholesterol

Cholesterol is een bouwstof voor cellen en hormonen. U kunt niet leven zonder cholesterol. Maar een hoog cholesterol maakt de kans op hart- en vaatziekten groter.

In het ideale geval maakt het lichaam precies genoeg cholesterol aan. Helaas gebeurt dat niet altijd. De meeste cholesterol maakt de lever aan. Hierbij spelen vetten een rol. Ook via voeding komt cholesterol het lichaam binnen.

LDL wordt het ‘slechte’ cholesterol genoemd. LDL vervoert cholesterol naar de cellen en spieren. Onderweg nestelt LDL zich makkelijk in de wanden van slagaders. De slagaders vernauwen en slibben dicht. Dit proces heet slagaderverkalking.

HDL noemen we het ‘goede cholesterol’. HDL transporteert het teveel aan LDL naar de lever. Via de lever komt het cholesterol in de darmen. Daar verlaat het cholesterol het lichaam via uw poep. Een hoog HDL-gehalte is gunstig.

Patiënten met hart- en vaatziekten krijgen vaak een cholesterolremmer voorgeschreven. We proberen daarmee het LDL-cholesterol lager te krijgen dan 1.8 mmol/l. Uw arts of verpleegkundig specialist controleert of dat met uw medicijnen lukt. Zie ook Hoog cholesterol.

Een gezond gewicht

BMI

BMI staat voor Body Mass Index. Op de website van de hartstichting kunt u uw BMI berekenen. Met de BMI-score ziet u of uw gewicht gezond is voor hoe lang u bent. De meting geldt voor mensen van 2 tot 70 jaar.

De BMI is vooral geschikt voor mensen met een normale bouw. Het is een minder goede maat voor mensen die:

  • erg klein of juist heel lang zijn
  • een grote spiermassa hebben
  • zwanger zijn

Buikomvang

De omtrek van uw middel zegt iets over hoeveel vet in uw buikholte zit. Veel vet in de buikholte maakt de kans op hart- en vaatziekten groter. Veel vet rond de heupen heeft hier niet of nauwelijks invloed op. Meet daarom uw buikomvang:

  • ga rechtop staan
  • breng een meetlint aan rond uw middel, op de blote huid
  • trek het meetlint niet te strak aan
  • let op de juiste plek: meet de middelomtrek tussen de onderste rib en de bovenkant van uw bekken, ongeveer ter hoogte van de navel.

Een normale buikomvang is bij vrouwen minder dan 88 centimeter. En bij mannen minder dan 102 centimeter.

Contact