De stervensfase

Het is vaak moeilijk te accepteren als iemand stopt met eten en drinken. Zelfs als duidelijk is dat iemand gaat overlijden. Het is een signaal dat iemand niet meer beter wordt.

Aan het begin van dit proces worden mensen zwakker. Dan kan eten en drinken veel moeite kosten. In die fase kan hulp bij eten en drinken nog prettig zijn.

Uiteindelijk komt er een moment dat eten en drinken niet meer gewenst of nodig is. Bijvoorbeeld als het lichaam eten niet meer verdraagt. Dit kan de naasten ongerust maken. Eten en drinken horen bij zorgen en leven.

U kunt proberen er op een andere manier voor uw geliefde te zijn. Door tijd met elkaar door te brengen en herinneringen op te halen. Wees niet teleurgesteld als u weinig reactie krijgt. Mensen zijn vaak te zwak om te reageren. Gewoon bij elkaar zijn kan veel rust en troost geven. Iemand kan dan dankbaar terugkijken op het leven dat samen is gedeeld. En beseffen dat de herinneringen aan hem of haar blijven.

Mensen die kortademig zijn, zijn vaak bang dat ze stikken. Aan het einde van het leven wordt het lichaam minder actief. Het heeft dan minder zuurstof nodig. We zien vaak dat de ademhaling van stervende mensen rustiger wordt. Dit valt de naasten ook vaak op. Dit kan zorgen of angst wegnemen bij iemand die problemen met ademen heeft.

Een gevoel van angst kan iemand kortademiger maken. Het kan helpen er dan voor die persoon te zijn. Dat stelt gerust en kan voorkomen dat iemand kortademig wordt.

Soms gaat iemand in de laatste uren van het leven luid reutelen. Dit komt door slijm in de luchtwegen. Het lukt dan niet meer het slijm op te hoesten. Het reutelen klinkt vervelend. De stervende heeft er zelf vaak weinig last van. Het kan helpen om iemand anders te leggen. Bijvoorbeeld op de zij. Ook medicijnen kunnen helpen om het reutelen minder te maken. Het gaat er meestal niet helemaal van weg.

Als de stervende met open mond ademt, kunnen mond en lippen uitdrogen. Het kan dan prettig zijn de mond en lippen vochtig te maken met een wattenstaafje of zalf.

Een paar minuten of uren voor de dood kan iemand anders gaan ademen. Soms ontstaan lange pauzes in de ademhaling, van 15 tot 30 seconden. Soms ademt iemand alleen nog via de buik. De stervende is zich hier niet bewust van. De omgeving kan hiervan schrikken.

Terugtrekken uit het leven is meestal een langzaam proces. Iemand slaapt of doezelt steeds meer. Het lijkt of de persoon geen interesse meer heeft in de omgeving. Dit langzaam terugtrekken uit het leven is een natuurlijk proces. Het kan samengaan met gevoelens van rust. Het is zeker niet zo dat de stervende hiermee geliefde personen uit de omgeving afwijst. Uiteindelijk kan iemand buiten bewustzijn raken.

Kort voor het sterven wordt de huid bleker en voelt die koud en klam aan. Bij de nagels van de handen, de voeten en de knieën kunnen blauwe vlekken te zien zijn. Soms heeft iemand op het moment van overlijden spiertrekkingen in het gezicht. De meeste mensen blijven in deze fase buiten bewustzijn. Ze worden niet meer wakker en overlijden rustig.