TranslateHeftige allergische reactie bij kinderen
Een heftige allergische reactie noemen we ook wel een anafylactische reactie. In korte tijd reageert het lichaam heftig op bijvoorbeeld bepaald eten of drinken, een medicijn of een steek van een insect. Vaak binnen een paar minuten tot een uur. Het is belangrijk om te weten wat u dan moet doen.
De kinderarts schrijft voor de noodbehandeling van een heftige allergische reactie meestal een noodpen voor. Die pen noemen we ook wel een adrenaline auto-injector. Daarmee dient u direct adrenaline toe bij een heftige allergische reactie. Door de adrenaline gaat de bloeddruk omhoog, versnelt de hartslag en verwijden de luchtwegen zich.
Klachten
Bij een lichte allergische reactie
Huid
- jeuk, vaak met plotselinge rode vlekken
- netelroos
- zwelling in het gezicht of dikke lippen en ogen
Luchtwegen
- niezen
- jeukende, tranende ogen
- loopneus
- tinteling in de mond
Maag- of darmklachten
- misselijk
- buikpijn
- spugen (een keer)
Blijf rustig en vraag hulp als dat nodig is. Laat medicijnen innemen als die zijn voorgeschreven. Dit zijn meestal medicijnen die een allergische reactie onderdrukken.
Bij een ernstige allergische reactie
Luchtwegen
- moeilijke en/of piepende ademhaling
- steeds hoesten
- druk op de borst
- kortademig
- dikke tong en/of keel
- moeilijk kunnen slikken of praten
- hees
Maag- of darmklachten
- plotselinge buikpijn
- spugen (vaak meerdere keren)
- diarree
Hart en bloedvaten
- duizelig
- minder goed aanspreekbaar
- verlies van bewustzijn
- bleekte en slapte
In verschillende organen kunnen verschijnselen of klachten zijn. Meestal in meerdere organen tegelijk. Denk aan de ogen, huid, maag of darmen en longen. In het ergste geval kan de bloeddruk zo dalen dat de persoon buiten bewustzijn raakt. We spreken dan van een shock. Hoe sneller de reactie ontstaat, hoe erger het verloop. Gebruik de noodpen (Epipen®, Jext®, Emerade®), ook bij twijfel! Bel 112. Gebruik de noodpen nog een keer als er na vijf minuten geen verbetering is.
Oorzaak
Een heftige allergische reactie komt vooral door:
- bepaald eten of drinken, bijvoorbeeld pinda’s, noten, kippenei, koemelk, vis, schaal- en schelpdieren. Dit komt het meest voor bij kinderen.
- medicijnen, bijvoorbeeld antibiotica of vaccins.
- een beet of een steek van een insect, bijvoorbeeld van een wesp, bij of hommel. Dit is zeldzaam bij kinderen.
- latex in bijvoorbeeld handschoenen of ballonnen. Ook dit is zeldzaam bij kinderen.
Een heftige allergische reactie kan gevaarlijk zijn. Als niet op tijd wordt ingegrepen, kan het in hele zeldzame gevallen zelfs dodelijk zijn. Bij voedselallergie is dat meestal niet zo. Een heftige allergische reactie kan heel snel ontstaan en uren duren.
Anafylaxie voorkomen
Heeft uw kind al eens een heftige allergische reactie gehad? Vermijd dan de stoffen waar de reactie door gekomen is:
- Kan uw kind bepaalde dingen niet eten of drinken? Neem contact op met een diëtiste. Die kan u advies geven over wat u in plaats daarvan kunt gebruiken.
- Kijk heel goed op het etiket welke ingrediënten in een product zitten. Koop het niet als daar het voedingsmiddel opstaat waar uw kind allergisch op gereageerd heeft.
Het kan gebeuren dat uw kind toch een allergische reactie krijgt. Dan is het heel belangrijk te weten hoe u moet handelen. Een snelle behandeling kan levens redden.
- Als u een noodpen voorgeschreven krijgt, is het handig om direct om meerdere pennen te vragen.
- Zorg dat er altijd twee noodpennen bij uw kind in de buurt zijn. Bijvoorbeeld in een rugzakje. Doe daar een instructiekaartje bij waarop staat hoe de pen moet worden toegediend. En een noodkaart hoe te handelen.
Behandeling
Noodpen of afwachten
Het is belangrijk snel te handelen bij één of meerder tekenen van een ernstige allergische reactie. Bij een lichte reactie kunt u afwachten. Bijvoorbeeld als de huid alleen jeukt of rood wordt. Bij twijfel kunt u uit voorzorg naar een arts of de afdeling Spoedeisende Hulp gaan. Daar kunt u afwachten of de allergische reactie erger wordt. Als de reactie niet alleen op de huid is, moet u de noodpen gebruiken. Doe dat direct bij een duidelijk zwelling van de keel, kortademigheid of als iemand lijkt te gaan flauwvallen.
Gebruikt u de noodpen zonder dat er een anafylactische reactie is? Dan is dit meestal geen probleem. U merkt dan alleen dat uw kind een paar minuten hartkloppingen krijgt en soms ook hoofdpijn. Alsof uw kind heel erg is geschrokken.
Gebruik van de noodpennen
In Nederland gebruiken we voor kinderen meestal de noodpennen EpiPen®, JEXT® of Emerade®.
Gebruik EpiPen®
- Pak de auto-injector in de goede hand met de duim dichtbij de blauwe veiligheidsdop.
- Haal met de andere hand de blauwe veiligheidsdop eraf.
- Houdt de EpiPen® op een afstand van ongeveer tien centimeter van de zijkant van het dijbeen. Het oranje uiteinde moet naar het dijbeen zijn gericht.
- Stoot stevig in de zijkant van het dijbeen zodat de Epipen® een rechte hoek (een 90 graden hoek) vormt met het dijbeen (dit mag door de kleren heen).
- Houdt tien seconden stevig op de plaats. De injectie is nu klaar en het venster op de auto-injector is verduisterd.
- U kunt de EpiPen® nu weghalen. De oranje naaldhuls schuift bij het weghalen uit en bedekt de naald. Gooi de pen veilig weg.
- Wrijf tien seconden over de injectieplaats.
Gebruik Jext®
- Pak de Jext® in de goede hand met de duim dichtbij de gele veiligheidsdop.
- Haal met de andere hand de gele veiligheidsdop eraf.
- Zet de zwarte injectorpunt onder een rechte hoek (ongeveer 90°) tegen de buitenkant van de dij.
- Druk de zwarte injectorpunt stevig tegen de buitenkant van de dij tot u een ‘klik’ hoort. Dat is het teken dat de injectie is gestart. Houd de punt tegen het been gedrukt (dit mag door de kleren heen) en houd de injector stevig op zijn plaats tegen de dij. Tel langzaam tot tien.
- Haal de injector weg. De zwarte dop sluit zich automatisch over de naald.
- De injectie is nu klaar en het kijkvenster in het label is gevuld door een gekleurd plastic staafje (wit in Jext® 300 en blauw in Jext® 150). Dat betekent dat de Jext® is geactiveerd en de adrenalineoplossing is geïnjecteerd.
- Wrijf tien seconden over de injectieplaats.
Gebruik Emerade®
- De Emerade® heeft één kant waar een dop op zit. Dat is de kant van de naald. Pak de auto-injector in de goede hand met de duim dichtbij de dichte kant.
- Haal met de andere hand de naaldkap eraf.
- Druk de Emerade® pen tegen het dijbeen en houd het daar 5 seconden tegenaan.
- Masseer de injectieplek daarna licht.
Belangrijk voor gebruik
- Haal het beschermdopje er pas af als u de noodpen echt gebruikt.
- Houd het uiteinde van de noodpen nooit op of in de buurt van uw duim, vingers of handen. De injectie wordt onmiddellijk geactiveerd als het uiteinde in contact komt met de huid of een ander oppervlak. Bij de EpiPen® is dat het oranje deel, bij de Jext® het zwarte en bij de Emerade® het witte.
- In de noodpen kan een klein belletje te zien zijn. Dit heeft geen invloed op hoe de noodpen werkt.
- Let goed op de houdbaarheidsdatum van de noodpen. Bestel voordat de datum verloopt nieuwe noodpennen. De noodpennen moeten worden bewaard tussen de 5 en 25°C. Dat is voor elke soort noodpen anders.
Na het injecteren
- De noodpen is na gebruik niet altijd leeg. Wel is dan de juiste hoeveelheid geïnjecteerd. U kunt de noodpen niet nog een keer gebruiken.
- Bel na het toedienen van de adrenaline met de noodpen altijd 112 voor een ambulance. Geef door dat het gaat om een anafylactische reactie. Neem de noodpen die u heeft gebruikt mee naar het ziekenhuis.
- De adrenaline noodpen is een EHBO-middel. De pen werkt vaak snel en goed, maar tijdelijk. Uw kind moet dus altijd nog door een arts worden gezien. Soms is verdere behandeling nodig. Ook als het kind weer lijkt op te knappen.
- Vraag na het gebruik van de noodpen weer een nieuwe aan.
Omgeving informeren
Heeft de kinderarts een noodpen voorgeschreven voor uw kind? Laat ook aan uw omgeving weten dat uw kind een heftige allergische reactie kan krijgen. En wat er dan moet gebeuren. Op de website www.anafylaxis.com vindt u meer informatie. Bijvoorbeeld over de allergie en school.