TranslateVedolizumab (Entyvio®) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Uw Maag-Darm-Leverarts heeft met u gesproken om het medicijn vedolizumab te gaan gebruiken. Het is een biological: een medicijn dat de werking van ontstekingseiwitten of afweercellen in het lichaam remt. U krijgt dit medicijn omdat andere middelen voor uw ziekte niet goed werken. Of omdat u van deze middelen bijwerkingen kreeg.
Met medicijnen proberen we de ontstekingsreacties bij colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn onder controle te houden. Vedolizumab behoort tot de groep van biologische medicijnen (biologicals). Het middel bindt zich aan een eiwit dat alleen op witte (ontstekings)bloedcellen zit. Daardoor reageert de witte bloedcel niet met andere cellen in uw darmen. Zo voorkomen we dat de witte bloedcellen een ontsteking veroorzaken.
Voorbereiding
Als u vedolizumab gebruikt, kan een sluimerende infectie actief worden. Daarom onderzoeken we eerst of u geen sluimerende of actieve infecties heeft. Tuberculose is zo’n sluimerende infectie. Die zit soms jarenlang in het lichaam zonder dat u hier iets van merkt. We doen daarom een aantal testen. Zoals een longfoto en verschillende bloedtesten. Zo weten we zeker dat u bijvoorbeeld geen hepatitis B of C, HIV, CMV, EBV of tuberculose heeft.
U kunt infecties zelf herkennen aan algemene verschijnselen. Klachten die hierbij passen zijn:
- gezwollen lymfeklieren
- blijven hoesten
- plotseling gewicht verliezen
- koorts
Let ook op andere bronnen voor infecties, zoals wondjes of problemen met het gebit. Laat het uw arts of verpleegkundige weten als u denkt dat u een infectie heeft.
Gebruik van vedolizumab
- U krijgt vedolizumab via een infuus op de afdeling Dagbehandeling. U krijgt dan 300 mg van het medicijn.
- Het duurt ongeveer een half uur voor het infuus klaar is.
- Na twee weken en na zes weken krijgt u opnieuw een infuus. Daarna elke acht weken.
- In overleg met de arts kan er soms ook vier weken tussen de infusen zitten. Of kunt u aan het begin nog een extra infuus krijgen.
Controle
De eerste twee keer dat u het infuus krijgt, blijft u nog twee uur in het ziekenhuis voor controle. Bij de volgende keren is dit één uur. We kijken dan of u geen reacties krijgt die niet gewenst zijn. Voor, tijdens en na het infuus meet de verpleegkundige uw bloeddruk, hartslag en temperatuur. Krijgt u klachten of bijwerkingen tijdens het infuus? Geef dit dan aan bij de verpleegkundige van de Dagbehandeling.
Het duurt meestal weken of maanden voor u merkt of vedolizumab werkt. U komt regelmatig op controle bij uw arts of verpleegkundige.
Niet bij koorts of infectie
U kunt geen vedolizumab krijgen als u koorts of een infectie heeft. Een blaasontsteking of longontsteking bijvoorbeeld. Loop daarom altijd eerst de vragenlijst door voordat u de afspraak heeft. Kunt u op één van de vragen ‘ja’ antwoorden? Stel uw behandeling dan uit en neem contact op met de verpleegkundige.
Vragenlijst
- Heeft u de afgelopen vijf dagen koorts gehad boven de 38,5 °C?
- Heeft u de afgelopen vijf dagen keelpijn gehad?
- Heeft u de afgelopen vijf dagen buikgriep gehad? (dat kan met misselijkheid, spugen en diarree zijn)
- Heeft u huidinfecties, zoals uitslag, steenpuisten of wonden?
- Heeft u sinds kort benauwdheidsklachten of moet u vaak hoesten?
- Heeft u pijn bij het plassen?
- Heeft u bijwerkingen gehad tijdens of na het vorige infuus?
- Heeft u de laatste week antibiotica gebruikt?
- Bent u de afgelopen vijf dagen kortademig geweest of heeft u last van gezwollen enkels?
- Bestaat de kans dat u binnenkort wordt opgenomen voor een operatie of wordt behandeld bij een tandarts?
- Bent u in het buitenland geweest of van plan om naar het buitenland te gaan? Heeft u hiervoor vaccinaties nodig?
- Bent u zwanger of heeft u de wens om zwanger te worden?
Vedolizumab zelf inspuiten
Heeft u vedolizumab via het infuus gehad? Dan kunt u vedolizumab de volgende keren soms ook zelf inspuiten. We kijken naar uw situatie of dit voor u kan. Het zelf inspuiten van vedolizumab is goed te leren. De verpleegkundige geeft u hier uitleg en informatie over. U kunt vedolizumab zelf elke twee weken inspuiten of iemand in uw omgeving vragen dat te doen. Een familielid bijvoorbeeld. Die krijgt dan ook uitleg over hoe dit moet.
Stappenplan voor het inspuiten
Stap 1: spuit nakijken
- die een barst of beschadiging heeft
- die niet meer goed is qua datum
Stap 2: het medicijn nakijken
- De vloeistof moet helder zijn.
- De vloeistof heeft geen kleur of is lichtbruin.
Gebruik de spuit niet als de vloeistof troebel of verkleurd is. Of als er deeltjes in zitten. Het is wel normaal als u luchtbellen in de vloeistof ziet. Wacht dan 30 minuten en laat de spuit in die tijd op kamertemperatuur komen. Verwarm de spuit daarvoor nooit met bijvoorbeeld heet water of een magnetron.
Stap 3: plek kiezen om te spuiten
- de bovenkant van de dijen
- de buik, maar niet in de huid 5 cm rondom de navel
- de buitenkant van de bovenarmen (alleen als iemand anders dan uzelf de injectie geeft)
Zet de spuit niet op een plek waar de huid gevoelig of beschadigd is. Of waar een blauwe plek of litteken zit.
Kies elke keer dat u de spuit zet voor een andere plaats. Elke nieuwe plek moet in ieder geval 3 cm van de vorige plek af zitten.
Stap 4: de injectie zetten
- Was uw handen met water en zeep en droog ze goed af.
- Trek de olijfgroene dop recht van de spuit af en leg hem aan de kant.
- Raak het rondje om de naald (de naaldafdekking) niet aan. U kunt zich dan prikken aan de naald.
Het is normaal dat er een paar kleine druppeltjes vloeistof uit de naald komen.
- Zet de pen op de plek waar u de injectie wilt zetten.
- Houd de pen zo vast dat u het kijkraampje kunt zien.
- Zet de pen in een hoek van 90 graden op uw huid. Knijp daarbij niet in de huid en rek die niet op.
Druk de pen stevig op de huid. Als de injectie start, hoort u de eerste luide ‘klik’. De olijfgroene zuiger gaat het kijkraampje vullen.
Blijf de pen stevig op de huid drukken en wacht op de tweede luide ‘klik’.
Blijf de pen na de tweede ‘klik’ nog stevig op de huid drukken. Tel langzaam in ieder geval tot vijf. Zo weet u zeker dat de hele spuit leeg is.
Stap 5: Na de injectie
- Doe de gebruikte spuit meteen als u klaar bent in een goedgekeurde naaldencontainer. Doe de dop niet terug op de spuit.
- Houd de spuit en naaldencontainer uit de buurt van kinderen.
- Is de naaldencontainer bijna vol? Dan moet u die afvoeren volgens de regels die daarvoor in uw gemeente gelden.
Heeft u vragen of wilt u de injectie liever samen met de verpleegkundige zetten? Laat het uw arts of verpleegkundige weten.
Vedolizumab bewaren
Bewaar de injectie in de koelkast, tussen de 2 en 8 graden. Dit om het middel tegen licht te beschermen. Bewaar de injectie niet in de diepvries. U kunt vedolizumab maximaal 28 dagen buiten de koelkast bewaren in de doos waar het in zat (maximaal 25°C). Als u de injecties in die periode niet gebruikt, moet u ze weggooien.
Vedolizumab vergeten
Bent u vedolizumab een keer vergeten? En zijn er in de tussentijd niet meer dan zeven dagen voorbij?
- spuit dan de injectie alsnog direct in
- spuit de volgende injectie in op de datum die daarvoor al gepland was en daarna om de twee weken
- spuit nooit een dubbele hoeveelheid in op dezelfde dag om een gemiste injectie in te halen (8 dagen of later nadat u de spuit eigenlijk had moeten zetten). Sla de gemiste injectie in dat geval over. Spuit de volgende injectie in op de volgende datum die daarvoor al gepland was en daarna om de twee weken.
Bijwerkingen
Allergische reactie tijdens infuus
Zoals alle medicijnen kan ook vedolizumab bijwerkingen geven. Sommige patiënten krijgen een allergische reactie als ze vedolizumab krijgen. Bijvoorbeeld:
- huiduitslag
- jeuk
- rillingen
- kortademigheid
- misselijkheid
- lagere bloeddruk
Deze klachten zijn vaak mild. Meestal kunnen we dit meteen behandelen. Bijvoorbeeld door het infuus langzamer te laten lopen of even te stoppen. Soms geven we medicijnen voor de allergische reactie, zoals prednisolon of antihistaminicum (clemastatine of tavegil). Bij een volgende behandeling geven we deze medicijnen dan al vooraf.
Als u vedolizumab langer gebruikt, kunt u last krijgen van andere bijwerkingen.
Bijwerkingen die heel vaak voorkomen
Deze bijwerkingen komen voor bij meer dan één op de tien personen:
- verkoudheid
- gewrichtspijn
- hoofdpijn
Bijwerkingen die vaak voorkomen
Deze bijwerkingen komen voor bij één op de tien personen:
- koorts
- vermoeidheid
- griep
- jeuk of jeukend gevoel
- huiduitslag en rode huid
- spierkrampen of spierpijn
- harde ontlasting
- hoge bloeddruk
- brandend maagzuur
Krijgt u last van bijwerkingen? Neem dan contact op met uw Maag-Darm-Leverarts of IBD-verpleegkundige.
Vedolizumab met andere medicijnen
Kruiden of supplementen zoals Sint janskruid of echinacea kunnen de werking van vedolizumab versterken of juist verminderen.
Vaccinatie
De griepprik en hepatitis vaccinatie zijn veilig tijdens de behandeling met vedolizumab. Vermijd vaccinaties met verzwakte levende vaccins als u vedolizumab gebruikt. Dat zijn bijvoorbeeld vaccinaties voor de bof, mazelen, rode hond (BMR) of gele koorts. Overleg met uw arts of verpleegkundige als u een vaccinatie moet krijgen.
Zwangerschap en borstvoeding
Zwangerschap
Het is nog niet bekend wat vedolizumab doet voor zwangere vrouwen. Daarom raden we aan dit medicijn niet te nemen als u zwanger bent. Soms kunt u met uw arts beslissen dat het voordeel van het nemen van vedolizumab groter is dan het risico voor uzelf en uw baby. Heeft u de wens om zwanger te worden of bent u zwanger? Overleg met uw arts of verpleegkundige wat voor uw situatie het beste is. Zie ook Kinderwens en zwangerschap bij chronische darmziekte.
Borstvoeding
Het is niet bekend of vedolizumab in de moedermelk terechtkomt. En als dat zo is, weten we niet wat dat doet met de baby.