Ruggenprik

Lumbaalpunctie

Ruggenprik

Met een ruggenprik kunnen we wat hersenvocht (‘liquor’) uit het lichaam halen. We noemen dit onderzoek een lumbaalpunctie. Bij sommige aandoeningen ziet dit vocht er anders uit. In het laboratorium kunnen we dit verder onderzoeken.

Voor het onderzoek

  • Voor een lumbaalpunctie hoeft u zich niet speciaal voor te bereiden.
  • U kunt voor het onderzoek gewoon eten en drinken.
  • Laat uw arts weten als u bloedverdunners gebruikt. Door bloedverdunners kunt u na de punctie (na)bloedingen krijgen.

Onderzoek

Het vocht zit in een holte onderaan het ruggenmerg, bij de lendenwervels. Om wat vocht af te nemen, prikt de arts tussen de lendenwervels in de rug. Bij het onderzoek prikken we dus niet in het ruggenmerg zelf. Het onderzoek duurt ongeveer vijf minuten.

  1. U komt zitten of liggen op een onderzoekstafel. Meestal moet u op uw zij liggen. Soms kunt u rechtop op de tafel zitten.
  2. U trekt uw knieën zo ver mogelijk op. U brengt uw hoofd naar de knieën en maakt uw rug zo bol mogelijk.
  3. De arts bepaalt waar hij of zij gaat prikken. Met bijvoorbeeld een pen zetten we een stipje. Meestal is dit een plek onder in de rug.
  4. We desinfecteren de huid.
  5. De arts brengt een dunne naald in. Precies tot in de holte waar het vocht zit. Dat is soms even zoeken. Maak uw rug zo bol mogelijk en probeer te ontspannen. De kans dat de naald meteen goed zit is dan groter. En het zorgt dat u minder pijn heeft.
  6. De prik door de huid kan even pijn doen, zoals bij bloedprikken. Van het wegnemen van het vocht voelt u niets.
  7. De arts haalt de naald weer weg. Op de plek waar geprikt is, plakken we een pleister.

Na het onderzoek

  • Soms is het goed om na de lumbaalpunctie vijf tot tien minuten te blijven liggen. Als u zich goed voelt, mag u naar huis.
  • U kunt na het onderzoek beter niet zelf autorijden, fietsen of met het openbaar vervoer gaan. U kunt namelijk last krijgen van hoofdpijn en misselijkheid.
  • Doe op de dag van de punctie geen dingen waarbij u zwaar moet tillen of veel moet bukken.

Mogelijke problemen

Meestal verloopt een lumbaalpunctie zonder problemen. Deze problemen komen soms voor:

  • Tijdens de punctie kan de arts per ongeluk een zenuw raken. U voelt dan een elektrische schok of pijnscheut. Dit doet even pijn, maar is niet gevaarlijk.
  • Ongeveer één op de vijf mensen krijgt na het onderzoek last van hoofdpijn. Dat komt omdat er nog wat vocht uit het prikgaatje weglekt. Dat gaatje gaat vanzelf dicht. Het is dus niet gevaarlijk.

Hoofdpijn en misselijkheid

Tot een paar dagen na het onderzoek kunt u last krijgen van hoofdpijn of misselijkheid. Dat gaat over als u plat op uw rug gaat liggen. Krijgt u deze klachten? Houd dan een paar dagen bedrust en drink veel. U kunt zelf proberen of de hoofdpijn wegblijft als u rechtop gaat staan. Blijf nog een dag langer in bed als de hoofdpijn terugkomt. Bij hoofdpijn mag u paracetamol nemen. Heeft u langer dan een week klachten? Neem dan contact op met de neuroloog die u behandelt.