Multipele sclerose (MS)
MS is een aandoening in de hersenen en het ruggenmerg. Op verschillende plekken ontstaan ontstekingen. Die zorgen dat gebieden in de hersenen minder goed signalen naar elkaar overbrengen. Daardoor kunnen de hersenen sommige opdrachten niet goed meer uitvoeren.
Klachten
MS verloopt bij iedere patiënt anders. Niet alle klachten komen bij elke patiënt voor. Deze klachten komen vaak voor:
- wazig zien, dubbel zien
- zwakke of stijve spieren, waardoor bijvoorbeeld problemen ontstaan met lopen
- tintelingen, doof gevoel
- problemen met het evenwicht
- minder controle over de besturing van de ledematen
- problemen met naar de wc gaan
- problemen op seksueel gebied
- moeheid
- problemen met het geheugen
Aanvallen
In de eerste jaren komen de klachten vaak in aanvallen. Die noemen we ook wel ‘schub’ of ‘relapse’. Van zo’n aanval herstelt u weer of voor een deel. Als u de ziekte langer heeft, worden de aanvallen vaak minder. Of ze blijven helemaal weg. U krijgt dan meer last van klachten die niet meer herstellen. Het is niet te voorspellen hoe dit zich bij u ontwikkelt. Dat maakt leven met MS extra lastig. MS gaat ook niet meer over. Wel kunt u even oud worden als iemand zonder MS.
Oorzaken
De klachten van MS ontstaan omdat de laag die om de zenuwen zit (myeline) beschadigd is. Daardoor worden signalen van de zenuwen niet goed doorgegeven. De beschadiging komt omdat ontstekingscellen te actief zijn. Waarom dat zo is, is niet bekend.
Welke klachten ontstaan, ligt aan welke zenuwverbinding niet goed meer werkt. Vaak kan het lichaam de schade repareren en gaan de klachten weer over. Na een tijd raken de zenuwcellen zelf beschadigd. Dat is niet goed te repareren. Dan blijven klachten bestaan.
Onderzoek
Het is niet met één test vast te stellen of u MS heeft. De neuroloog kan door uw klachten vermoeden dat het daarom gaat. Vaak doen we een MRI-scan van uw hersenen of ruggenmerg om te kijken of dat vermoeden klopt. Soms kan ook een ruggenprik (lumbaalpunctie) helpen om duidelijkheid te krijgen. De neuroloog laat vaak ook bloedonderzoek doen om te kijken of het niet om een andere ziekte gaat.
Ook met alle onderzoeken is niet altijd met zekerheid te zeggen dat het om MS gaat. Het kan dat we de klachten langere tijd moeten volgen om dat zeker te weten.
Behandeling
Een behandeling om MS te genezen, is er niet. Wel zijn er verschillende behandelingen om u te helpen. De neuroloog en MS-verpleegkundige geven u informatie en advies en begeleiden u hierbij.
Medicijnen
- Bij een MS-aanval kan een korte kuur met steroïden (prednison) het herstel versnellen. Het ligt aan uw klachten of we daarvoor kiezen. Soms wachten we af of uw klachten vanzelf weer overgaan.
- Als u vaker MS-aanvallen heeft of daar kans op heeft, kunnen medicijnen helpen. De kans op een aanval is dan iets kleiner. De medicijnen hebben bijwerkingen. Daarom kijken we goed of de voordelen voor u groter zijn dan de nadelen.
- Als de medicijnen niet genoeg helpen, kunnen we voor krachtigere medicijnen kiezen. Bij die middelen is er kans op ernstige bijwerkingen. Ook dan is het dus belangrijk om goed te kijken wat voor u beter is: wel of geen medicijnen.
Gerichte behandelingen
Begeleiding door deskundigen
Deze tekst is tot stand gekomen met dank aan de Nederlandse Vereniging voor Neurologie.