Operatie lage rug

De eerste tijd na de operatie mag u niet alles zelf doen. Regel daarom voordat u de operatie krijgt mantelzorg. Lukt dat u niet zelf? Bespreek dan in het ziekenhuis welke mogelijkheden er zijn.

Voor de operatie moet u nuchter zijn. Dat betekent dat u vanaf een bepaalde tijd niet meer mag eten en drinken. Een lege maag voorkomt dat u moet spugen of zich kunt verslikken tijdens en na de operatie. Vanaf wanneer u niet meer mag eten en drinken ligt aan hoe laat de operatie is. Voor de operatie hoort u wat voor u geldt.

Voor de operatie krijgt u een volledige verdoving (narcose). Heel soms kiezen we voor een gedeeltelijke verdoving. Voor de operatie gaat u langs bij de anesthesioloog. Die vertelt u hoe de verdoving gaat.

• Heeft u een kunstgebit of contactlenzen? Doe die dan op de dag van de operatie uit.
• Doe sieraden af.
• Kort voordat u naar de operatiekamer gaat, krijgt u een operatiehemd aan. Als de arts dat heeft voorgeschreven krijgt u ook een tablet of drankje met een kalmerend middel. Als voorbereiding op uw verdoving.
• Voor de operatie brengt een medewerker een infuus in.

Direct na de operatie ligt u drie uur op de rug. Daarna mag u regelmatig van houding wisselen. Als het nodig is, helpt de verpleegkundige u hier de eerste dag bij. In principe kan elke houding. Op de rug, zij of buik. Als de wervelkolom maar gestrekt blijft. Als u op de zij ligt, is het slim een kussen in de rug en tussen de benen te leggen.

Om voldoende vocht binnen te krijgen, heeft u na de operatie een infuus in uw arm. Het infuus mag eruit als zelf heeft gedronken, niet meer misselijk bent en heeft geplast.

In de operatiewond zit soms een slangetje. Dit is de wonddrain. Dit slangetje voert bloed en wondvocht af. Meestal halen we de drain op de eerste dag na de operatie weer weg.

Na de ingreep kunt u een beetje misselijk zijn. De eerste dagen kunt u ook pijn aan de wond hebben. Hiervoor krijgt u pijnstillers. Steeds vaker geven we dat via een systeem op het infuus. U kunt dan zelf regelen hoeveel pijnstilling u krijgt door op de knop te drukken.

Sommige mensen vinden het lastig om op bed in een urinaal of po te plassen. U kunt het dan op de postoel proberen. Een verpleegkundige begeleidt u daarbij. Mannen kunnen onder begeleiding van een verpleegkundige proberen te staan. Lukt dat niet, dan krijgt u eenmalig een katheter.

U krijgt na de operatie injecties om te zorgen dat u geen trombose krijgt. Dit doen we tot en met de dag dat u weer naar huis gaat.

De eerste dag na de operatie helpt de verpleegkundige u bij het wassen. U eet op bed op uw zij. Meestal kunnen we later die dag de drain weghalen. Ook controleren we de wond en verschonen we de pleister, als dat nodig is.

De eerste dag na de operatie komt de fysiotherapeut bij u langs. Hij of zij oefent met u hoe u van bed naar stoel gaat en andersom. En met het lopen. Verder geeft de fysiotherapeut uitleg over wat u de eerste dagen wel en niet moet doen. Ook bespreekt u de verdere revalidatie. Van de fysiotherapeut krijgt u een overdracht mee voor een fysiotherapeut in uw woonplaats.

Op de dag na de operatie is de pleister bekeken door de verpleging. Als die nog goed zit en niet te nat is, blijft die zitten. U krijgt een set pleisters mee: een grote en als u een wonddrain heeft gehad ook een kleine. Het is de bedoeling dat u de pleisters na drie dagen verwisselt. Tenzij die eerder al te nat of vies zijn om opgeplakt te houden.

Na de tweede pleister is de wond in principe droog genoeg om zonder pleister verder te gaan. Heeft u niet genoeg aan de meegekregen pleister(s)? Dan kunt u bij uw eigen apotheek meer pleisters halen.

Het is belangrijk om in de gaten te houden of u geen ontsteking krijgt. Een ontsteking herkent u aan:

• extreme/plotselinge roodheid
• meer pijn
• de wond wordt dikker en warmer

Neem contact op met de polikliniek neurochirurgie als u één of meer van deze klachten krijgt.

Als de wond te nat blijft, herstelt die niet. Neem contact op met de polikliniek neurochirurgie als u de pleister te vaak moet vervangen.

Meestal lossen de hechtingen vanzelf op. Soms gebruiken we hechtingen of nietjes die niet oplossen. Die moeten dan de achtste dag na de operatie worden weggehaald. Dit kan uw eigen huisarts doen.

Bent u eerder aan een hernia geopereerd? Dan worden de hechtingen pas op de tiende dag weggehaald. Voor u naar huis gaat, hoort u welke hechtingen zijn gebruikt en of en wanneer ze weggehaald moeten worden.

De eerste drie dagen mag u niet douchen. Daarna mag dat weer. Zorg wel dat u de straal de eerste twee weken niet vol op de wond zet.

U mag de eerste veertien dagen nadat u weer thuis bent niet zelf autorijden of fietsen of veel bukken. Buk altijd door de knieën.

De eerste acht weken (tot na de controle bij de neurochirurg) mag u niet:

• werken
• stofzuigen
• ander zwaar lichamelijk werk doen
• sporten (ook niet zwemmen)

• Neem regelmatig rust. Ga tussendoor even liggen om de rug te ontspannen.
• Het is goed om niet te lang achter elkaar te blijven zitten. Sta tussendoor op en beweeg. Afwisselen van houding en bewegen is belangrijk.
• Doe twee tot drie keer per dag in een rustig tempo oefeningen.
• Werk aan uw conditie door te wandelen en later ook door bijvoorbeeld te fietsen. Een hometrainer mag u al eerder gebruiken.
• Luister goed naar uw lichaam. Ga niet over uw grenzen heen. Het duurt een paar maanden voor u helemaal hersteld bent.

Van de 1.000 patiënten krijgen een tot twee patiënten last van een nabloeding. Meestal gebeurt dat in de uren of dagen na de operatie. Dit kan veel pijn in de rug geven. Andere klachten daarbij kunnen zijn:

• pijn die uitstraalt in de benen
• verlies van kracht in de benen
• problemen met de blaas
• problemen om een erectie te krijgen

Bij een nabloeding is soms een nieuwe operatie nodig om de bloeding weg te halen. Functies die door een nabloeding zijn uitgevallen, herstellen vaak slecht. Om de kans op een nabloeding te verminderen moet u voor de operatie stoppen met bloedverdunners, als u die gebruikt. Overleg dit met de arts die de bloedverdunners heeft voorgeschreven.

Een wond kan tot een paar weken na de operatie geïnfecteerd raken. Dit gebeurt bij twee tot drie op de honderd patiënten. Vaak geneest de wond dan al slecht of lekt de wond. De wond is vaak rood en pijnlijk. Sommige patiënten hebben koorts.

Een oppervlakkige infectie kunnen we vaak goed met antibiotica behandelen. Bij een diepe wondinfectie moeten we vaak het litteken openen. Daar plaatsen we dan gazen in. Zo kan de wond ‘laagje voor laagje’ dichtgroeien. Dit kan maanden duren.

De kans op een infectie is veel hoger bij:

• rokers
• patiënten die lange tijd middelen gebruiken die de afweer remmen (prednison)
• patiënten die suikerziekte hebben
• patiënten die iets aan hun hart of vaten hebben

De kans op zenuwletsel door de operatie is heel klein. Toch kan bij de operatie een gaatje ontstaan in de vliezen rondom de zenuwen. Dit komt vooral voor bij patiënten die al eerder een rugoperatie hebben gehad. Of bij oudere mensen. Door het gaatje kan hersenvocht (liquor) tot in de spierlaag lekken.

Vaak lossen we dit probleem tijdens de operatie al op door het gaatje met een hechting dicht te maken. Is er na de operatie toch lekkage tot in de spierlaag? Dan geeft dit bij rechtop zitten ernstige hoofdpijn. Soms moeten deze patiënten uit voorzorg één tot vier dagen plat op bed blijven liggen. De druk gaat dan van het gaatje af. Het geneest dan vanzelf.

Soms lekt het hersenvocht tot buiten het lichaam. Dat is te merken omdat dan helder vocht uit de wond lekt. Of omdat het verband de hele tijd nat is. Vaak hebben deze mensen hoofdpijn als ze rechtop gaan staan of bij het zitten. De hoofdpijn gaat bij plat liggen meteen weg. Als het hersenvocht tot buiten het lichaam lekt, is de kans op een infectie van de wond veel groter.

Na een herniaoperatie is tachtig tot negentig procent van de patiënten tevreden met het resultaat. Bij ongeveer vijf tot tien procent van de patiënten ontstaat op dezelfde plek een nieuwe hernia. Dit noemen we een recidief. Dit kan al snel na de operatie zijn. Maar ook pas na twintig tot dertig jaar. De nieuwe hernia kunnen we vaak met goed resultaat opereren. Omdat op de plek van de vorige ingreep littekenweefsel zit, is de kans op problemen wel iets groter. Ook gaat het herstel wat langzamer.

Na een herniaoperatie kan altijd een hernia op een andere plek ontstaan. Dat kunnen we niet altijd voorkomen.

Bent u geopereerd aan een vernauwing in het wervelkanaal? Dan kan dit niet op dezelfde plek terugkomen. Het bot dat is weggehaald, groeit niet opnieuw aan. Als u toch weer klachten krijgt, zal dat komen door een vernauwing tussen andere wervels. Soms is dan opnieuw een operatie nodig. Die verschilt niet veel van de eerste operatie. Er komt alleen wel wat littekenweefsel bij.