Knieprothese

Instrumenten voor knieoperatie Sandra de Jong op maat gemaakt met 3D printer

Orthopedisch chirurg Roel de Haan plaatste bij Sandra de Jong uit Weesp onlangs een knieprothese via een PSI-procedure (patiënt specifiek instrumentarium). Vanwege de uitgebreide voorgeschiedenis en de afwijkende anatomie werden operatiemallen op maat gemaakt. Het is de eerste keer in Nederland dat een Persona knieprothese via deze PSI-procedure werd geplaatst.

In haar kindertijd had Sandra de Jong (42) al vaak last van haar knieën. Door een afwijkende anatomie kon zij deze niet alleen naar voren maar ook een stukje naar achteren buigen. Daarom kreeg zij al op jonge leeftijd een zogenaamde standscorrectie aan beide onderbenen. ‘Na de standscorrectie volgden operaties om mijn banden in te korten. Ik ben ook twee keer geopereerd aan een gescheurde kruisband. In totaal was dit mijn tiende knieoperatie.’

Steeds meer inleveren

Ooit speelde ze handbal maar daar moest ze door haar knieproblemen op haar achttiende mee stoppen. Vervolgens speelde ze nog een paar jaar tennis totdat ook dat niet langer ging. ‘Ik ben wel iemand die in beweging wil zijn dus daarom ging ik wandelen. Maar ik moest steeds verder inleveren. De laatste tijd kon ik na een wandeling de rest van de dag niets meer doen. Mijn werk als apothekersassistent in het Amsterdam UMC werd ook te belastend. Gelukkig kwam er een functie vrij in de apotheek op de afdeling bedrijfsbureau waar wij zorgdragen voor de bestellingen en de inkoop van de geneesmiddelen en kon ik zittend werk doen. In oktober heb ik de knoop doorgehakt. Ik besprak mijn situatie met mijn huisarts die me doorverwees naar orthopedisch chirurg Roel de Haan.’

Kunstknie

Op de polikliniek Orthopedie werd de knie verder onderzocht. Orthopedisch chirurg Roel de Haan: ‘In gewone mensentaal: die knie was helemaal op. Met eerdere ingrepen is de gebruiksduur iedere keer een stuk verlengd maar daar zit een limiet aan. De beste oplossing voor deze situatie was een ‘kunstknie’. Die term gebruik ik altijd. Want het is geen nieuwe knie. Een kunstknie voelt anders en ik bespreek met patiënten daarom altijd de verwachtingen.’

Patiënt specifiek instrumentarium

De standsverandering en de verregaande slijtage aan de knie van Sandra de Jong maakte deze ingreep anders dan gebruikelijk. Bij de plaatsing van een knieprothese gebruiken orthopedisch chirurgen uitlijninstrumenten om de zaagvlakken, positie en maten van de prothese te bepalen. Door de standsverandering en de verregaande slijtage aan Sandra’s knie is het standaard instrumentarium onvoldoende toereikend om de juiste positie van de prothese te bepalen. Een oplossing werd gevonden door op maat gemaakte mallen te produceren. Dit wordt ook wel patiënt specifiek instrumentarium (PSI) genoemd.

3D-prints

Roel de Haan: ‘We hebben dus operatiemallen op maat laten maken om de knieprothese precies te kunnen plaatsen. De knieprothese zelf, van het type Persona, is trouwens wel standaard.’ Met de MRI- en de CT-scan als basis bepaalde De Haan met speciale software de juiste positie van de knieprothese. Het computerprogramma berekende vervolgende de vormen van de mallen. Fabrikant ZimmerBiomet maakte hiervan 3D-prints in de Verenigde Staten en stuurde deze aan Roel de Haan. In het pakket bevonden zich ook driedimensionale afdrukken van de knie van Sandra de Jong. De mallen dienen als hulpmiddel om tijdens de operatie de knieprothese op de vooraf geplande wijze te plaatsen.

Primeur

De operatie eind januari verliep voorspoedig. Roel de Haan ‘Het principe om een knieprothese te plaatsen door middel van deze PSI-methode bestaat al langer. Het is wel de eerste keer in Nederland dat een Persona knieprothese op deze manier is geplaatst. Eventuele problemen bij het plaatsen van de prothese kunnen nu vooraf in beeld worden gebracht en de planning kan hierop worden aangepast. Of het heel bijzonder is? Uiteindelijk is het een reguliere operatie, alleen het voortraject is heel anders. Het is fijn en goed dat we deze optie hebben en patiënten als Sandra op deze manier te kunnen helpen.  Ik wens haar veel succes met het revalidatietraject dat nu voor haar begint.’

Hoe gaat het inmiddels met Sandra de Jong? ‘De operatie is goed gegaan en ik ben heel blij. Nu komt het aan op de revalidatie. We zijn tweeëneenhalve week verder. Gelukkig voelt de knie goed. Ik heb nog wel veel pijn in mijn been dus het heeft wel even tijd nodig. De fysiotherapeut is al zeer tevreden en we gaan ervoor.’

E-mail nieuwsbrief