Uitzaaiingen in de hersenen

Hersenmetastasen

Uitzaaiingen in de hersenen

Kwaadaardige gezwellen (tumoren) kunnen naar andere delen van het lichaam gaan. We hebben het dan over uitzaaiingen. Uitzaaiingen kunnen ook in de hersenen komen. Die uitzaaiingen in het hersenweefsel noemen we hersenmetastasen.

 

Bijna elke vorm van kanker kan naar de hersenen uitzaaien. Dat gebeurt via de bloedbaan of lymfbaan. Soms wordt één uitzaaiing gevonden, soms meer tegelijk. De tumor waar de uitzaaiingen vandaan komen, zit ergens anders in het lichaam. Vaak komen de uitzaaiingen van een tumor in de long, borst of huid (melanoom).

Klachten

Welke klachten u heeft, ligt aan waar de uitzaaiingen in de hersenen zitten. En hoe erg de uitzaaiingen zijn. Bijvoorbeeld:

  • Armen of benen kunnen zwak worden of verlamd raken.
  • U kunt een ander gevoel op de huid krijgen.
  • U kunt problemen krijgen met taal.
  • U kunt moeite hebben met uw aandacht.
  • Gedrag kan veranderen.
  • U kunt epileptische aanvallen krijgen.

De uitzaaiing kan ook zorgen voor een hoge druk in het hoofd. Dan kunt u last krijgen van hoofdpijn, misselijkheid, overgeven, slaperig zijn of verward zijn.

Onderzoek

  • Heeft u klachten die kunnen komen door uitzaaiingen? Dan maken we vaak een MRI-scan van de hersenen.
  • Af en toe zijn de klachten zo erg dat we u moeten opnemen in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld bij een epileptische aanval of als functies uitvallen.
  • Bij dringende klachten maken we vaak eerst een CT-scan van de hersenen.
  • Het komt voor dat we pas door de uitzaaiingen in de hersenen weten dat u kanker heeft. Dan moeten we onderzoeken waar de tumor zit waar de uitzaaiingen vandaan komen. Dat gebeurt vaak met een (PET-)CT-scan van de borst en de buik.

Soms zijn ook andere onderzoeken nodig.

Behandeling

Uitzaaiingen in de hersenen kunnen we soms behandelen met een operatie, radiotherapie (bestraling) of chemotherapie. Of met een combinatie van die behandelingen. Wat kan, ligt aan:

  • wat u zelf het liefste wilt
  • waar de tumor zit die voor de uitzaaiingen zorgt en of we die kunnen behandelen
  • of er uitzaaiingen op andere plaatsen zijn en of we die kunnen behandelen

Ook kijken we naar hoe oud u bent en hoe uw conditie is. Vaak bespreken we uw situatie in een teamoverleg met verschillende artsen en verpleegkundigen. Daarin zitten bijvoorbeeld oncologen, radiotherapeuten, neurologen, neurochirurgen, pathologen en oncologieverpleegkundigen. Samen komen we tot een voorstel voor de behandeling. Dat bespreken we daarna met u.

Operatie

Een arts kan met een operatie een uitzaaiing weghalen. Of een hapje uit de tumor nemen voor onderzoek. Dat noemen we een biopt.

Medicijnen om klachten te verminderen

We kunnen de uitzaaiingen niet altijd behandelen. Soms kunnen we wel de klachten een tijdje minder erg maken. Zo kunt u klachten krijgen door oedeem. Dat is vocht door een ontstekingsreactie rondom de uitzaaiingen. Hiervoor geven we vaak het medicijn dexamethason.

Het medicijn remt de ontstekingsreactie en zorgt dat het vocht minder wordt. Zo krijgt het hersenweefsel weer meer ruimte. Hierdoor kunnen de klachten een tijdje minder worden. Hoeveel, hoe vaak en hoe u dexamethason krijgt, ligt aan uw situatie.

Dexamethason kan voor andere klachten zorgen. Bijwerkingen zijn bijvoorbeeld maagklachten, hoge bloedsuikers, dikke enkels, slapeloosheid, verwardheid, zwaarder worden en botontkalking.

 

Deze tekst is tot stand gekomen met dank aan de Nederlandse Vereniging voor Neurologie.