Ooglidrandontsteking (blefaritis) en Meibomklierdysfunctie
Blefaritis is een ontsteking van de ooglidrand. Hier bevinden zich talgkliertjes (de kliertjes van Meibom) en haarzakjes met de wimperharen. De ontsteking bij blefaritis treedt vaak op als er al langer een verandering van de kliertjes van Meibom bestaat.
Deze talgkliertjes kunnen zijn verstopt of juist te veel talg afgeven. Dit noemen we allebei Meibomklierdysfunctie. De talg die de Meibomklieren produceren is normaal gesproken nodig om te voorkomen dat de tranen op het oogoppervlak (de traanfilm) verdampen. Verstopte Meibomklieren vormen waarschijnlijk de belangrijkste en meest voorkomende oorzaak van droge ogen (zie ook Droge ogen).
Oorzaak
Oorzaak blefaritis
Als de Meibomkliertjes te veel talg (vetten) produceren, blijft dit aan de oogharen kleven. Dit wordt zuur. Hierdoor raken de ooglidranden en het oogoppervlak geïrriteerd. Huidbacteriën die normaal gesproken onschuldig zijn, kunnen bij deze irritatie harder groeien. Ze kunnen dan een infectie veroorzaken.
Soms komt blefaritis voor in combinatie met andere huidaandoeningen. Bijvoorbeeld met eczema seborrhoicum: dit is een huidaandoening waarbij meer plekken op de hoofdhuid vettig of droog en schilferig zijn. Of acné rosacea. Hierbij spelen – vooral op de wangen – regelmatig pukkeltjes en puistjes op.
Oorzaak Meibomklierdysfunctie
Meibomklierdysfunctie komt veel voor. Het kan op zichzelf voorkomen maar kan ook diverse oorzaken hebben. Bijvoorbeeld:
- medicijn- en contactlensgebruik
- allergie
- hormonale veranderingen, zoals zwangerschap en overgang (menopauze)
- algemene ziektes, zoals diabetes mellitus (suikerziekte)
- schildklieraandoeningen
Klachten
De verschijnselen van én blefaritis én Meibomklierdysfunctie kunnen bestaan uit:
- een stekend, branderig gevoel
- pijnlijke, rode oogleden
- soms rode ogen
- jeukende ogen
- tranende ogen
- schilfers aan de wimperharen
Er kunnen complicaties ontstaan waarbij het oog zelf geïnfecteerd raakt, soms kan ook het hoornvlies gaan zweren (randinfiltraat). Een verstopte talgklier of haarzakje kan soms nog extra ontsteken (chalazion) en opzwellen (hordeolum).
Behandeling
Zowel voor blefaritis als Meibomklierdysfunctie adviseren we het onderstaande stappenplan.
Als u veel klachten heeft, adviseren we u om twee keer per dag alle stappen achter elkaar toe te passen. Vaak verminderen de klachten dan na enkele weken. Dan kunt u terug naar eenmaal per dag of zelfs naar eenmaal per week. Helaas worden de klachten na verloop van tijd vaak weer erger en moet u de behandeling weer vaker toepassen. Bijvoorbeeld twee keer per dag. Helemaal stoppen van de behandeling is meestal niet verstandig. De kans is dan groot dat de klachten weer snel en mogelijk heftig terugkeren.
De stappen
- De oogharen en klieren van Meibom opwarmen. Hiervoor kunt u warme kompressen gebruiken. De kompressen dienen zó warm te zijn dat de huid het net aankan maar niet verbrandt. U kunt ook andere opwarmhulpmiddelen gebruiken, zoals warmgemaakte pittenzakjes, warme theezakjes of speciale opwarmbrillen.
- Het masseren van de ooglidranden, waardoor u de talg naar buiten masseert.
- De wimpers en de ooglidrandjes poetsen met een natgemaakte wattenstaafje (eventueel met een oplossing van een klein beetje babyshampoo in lauw water). Ook kunt u speciaal hiervoor verkrijgbare ooglidschoonmaakdoekjes met gel gebruiken.
- Als sprake is van een infectie of ontsteking passen we na het poetsen vaak zalf met antibiotica op de ooglidrandjes toe. Dit kunnen we combineren met ontstekingsremmende medicijnen.
Als bij blefaritis of Meibomklierdysfunctie ook klachten van droge ogen optreden, kunnen we kunsttranen voorschrijven. Klachten van droge ogen zijn: branderigheid, prikken, af en toe wazig zien.
Soms helpt het om ook de voeding aan te passen door bijvoorbeeld Omega 3-vetzuursupplementen te gebruiken.
Soms schrijft de oogarts extra antibioticadruppelkuurtjes of antibioticazalfkuurtjes voor. In een enkel geval schrijft de arts zelfs twee tot drie maanden antibioticatabletten voor. Bijvoorbeeld bij een ernstige vorm van rosacea.