Uitstulpende stoma

Stomaprolaps

Uitstulpende stoma

Heeft u een stoma? Dan kunt u te maken krijgen met een stoma dat uitstulpt. We noemen dat een stomaprolaps.

Klachten

U kunt bij een stomaprolaps de volgende klachten hebben:

  • Van de darm komt vier centimeter of meer door de stomaopening naar buiten.
  • Het uitstulpende darmslijmvlies is gezwollen.
  • Als u ligt, gaat het uitstulpende darmslijmvlies niet vanzelf terug in de buikwand.
  • Het uitstulpende darmslijmvlies wordt donkerder van kleur.
  • Soms heeft u pijn.

Het is normaal dat uw stoma soms wat groter of kleiner is. Het darmslijmvlies stulpt soms meerdere keren per dag ongeveer twee tot vier centimeter uit. Dat komt door de beweging die de darm maakt. Meestal is een uitstulping niet gevaarlijk. Maar soms raakt het slijmvlies ingeklemd en gezwollen. De darm trekt zich dan niet meer terug als u ligt. De uitstulping kan dan binnen een paar uur langzaam een stuk groter worden. U kunt problemen krijgen met de doorbloeding van het stomaslijmvlies. Het slijmvlies wordt dan steeds wat donkerder van kleur. Dit kan pijn doen. Het is belangrijk dat u in dat geval direct contact opneemt met de Stomapoli. Soms is een operatie nodig.

Oorzaken

Een stoma maakt de buikwand op die plek minder stevig. Bij hoesten, persen of tillen komt er veel druk op de buikwand te staan. Dan kan een uitstulping ontstaan. Ook andere factoren spelen mee. Bijvoorbeeld:

  • hogere leeftijd: de buikspieren zijn dan vaak slapper
  • overgewicht: dit zorgt voor een hogere druk op de buik van binnenuit
  • COPD (longfalen): veel hoesten geeft druk op de buik
  • gebruik van bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden
  • bepaalde aandoeningen, zoals diabetes mellitus (suikerziekte)
  • veel harde ontlasting in één keer
  • heftige bewegingen van de darm
  • hoesten, persen (vanwege het poepen of bij weeën)

Twee vormen

Een prolaps kan opeens of langzaam ontstaan:

Acute prolaps

Een acute prolaps kan ontstaan:

  • na te veel lichamelijke inspanning, heftig hoesten, niezen en zwaar tillen.
  • als poep is vastgelopen bij een ileostoma, bijvoorbeeld door een voedselprop.
  • bij ernstige klachten van verstopping bij een colostoma.

De plotselinge verhoging van de druk op de buik duwt de darm naar buiten. De stoma stulpt uit, uw slijmvlies kan gaan zwellen en de darm is moeilijk terug te duwen in de buik. Zorgt de uitstulpende darm voor een slechte doorbloeding van uw stomaslijmvlies? Dan is meestal een operatie nodig.

Chronische prolaps

Een chronische prolaps ontstaat veel langzamer. De uitstulping is eerst klein en wordt na een tijd steeds wat groter. Dit gebeurt dan vooral bij lichamelijk inspanning, hoesten of niezen. Bij liggen zakt uw stoma weer terug in de buik.

Voorkomen

Zorg dat uw buikspieren zo min mogelijk onder spanning komen te staan. Zo maakt u de kans op een uitstulping zo klein mogelijk. Dit doet u door:

  • dat waardoor u moet hoesten zo veel mogelijk weg te nemen
  • af te vallen
  • voorzichtig te zijn met het verslepen van zware spullen
  • goede manieren aan te leren om te tillen
  • een deskundige te vragen hoe u buikspieroefeningen kunt doen die bij uw situatie passen

Op de website van de stomavereniging staat meer informatie.

Een verhoogde buikdruk is in het dagelijks leven niet altijd te voorkomen. Bijvoorbeeld als u kinderen verzorgt, iets in het huishouden doet of door uw werk. Een stomasteunband met anti-prolapsflap kan dan helpen. Ook kunt u een steunbroek dragen.

Onderzoek

Heeft u klachten die passen bij een uitstulpende stoma? Dan raden we u aan een afspraak te maken bij uw stomaverpleegkundige voor controle. De stomaverpleegkundige doet dan onderzoek.

  • U krijgt vragen over uw ziektegeschiedenis en manier van leven.
  • De verpleegkundige bekijkt en voelt uw buik en onderzoekt de uitstulping.
  • De verpleegkundige onderzoekt of sprake is van zwelling en slechtere doorbloeding.
  • De verpleegkundige probeert of de uitstulping terug te duwen is in uw buik.

Behandeling

Behandeling zonder operatie

Een prolaps die niet acuut is, kunnen we op verschillende manieren behandelen:

  • U kunt ijsblokjes in een washandje op de uitstulping leggen. Zo trekt vocht uit het slijmvlies en wordt de zwelling minder. Zorg dat u het slijmvlies alleen koelt en niet bevriest.
  • U kunt poedersuiker over de uitstulping smeren. Neusdruppels kunnen ook, bijvoorbeeld Vibrocil of Otrivin. Die bevatten het stofje xylometazolinehydrochloride. Door dit stofje wordt bij verkoudheid de zwelling van het slijmvlies minder. Poedersuiker en neusdruppels trekken bij een prolaps het teveel aan vocht uit de darm.
  • U kunt uw stoma voorzichtig terugduwen in de buik. Forceer niks. Begin aan de top van de stoma.
  • U kunt de stoma liggend verzorgen. Zo krijgt de uitstulping zo veel mogelijk de kans terug te zakken in uw buik.
  • De verpleegkundig consulent stomazorg kan het stomamateriaal zo nodig in overleg met u aanpassen. Zo voorkomt u drukplekken en beknelling.

Ondersteunende band

Een ondersteunende (breuk)band is een brede elastische band die voor stevigheid zorgt. In de band kunnen we eventueel een opening maken voor het stomamateriaal, met daaroverheen een losse flap. Een band zonder opening geeft een betere ondersteuning. De stoma blijft ook als u de band draagt gewoon zijn werk doen.

Operatie

Soms is een operatie van de stoma nodig. Uw arts bespreekt dit met u. Heeft u een tijdelijke dubbelloops stoma? Dan maken we de darmuiteinden via een hersteloperatie weer aan elkaar. U heeft dan geen stoma meer. Die kan dus ook niet meer naar buiten stulpen.

Heeft u een blijvende stoma? Dan kan de chirurg samen met u besluiten:

  • een stuk darm weg te halen (resectie)
  • de stoma opnieuw in te hechten (revisie)
  • de stoma te verplaatsen, bijvoorbeeld naar de andere kant van de buik

We kiezen het liefst voor de oplossing die het minst ingrijpend is. Het ligt ook aan uw persoonlijke situatie wat kan.

Contact