Prednison

Starten met prednison

Uw longarts heeft u prednison voorgeschreven. Om dit medicijn goed te gebruiken, moet u een aantal dingen over dit medicijn weten. Lees deze informatie en de bijsluiter van de apotheek daarom goed door. Door prednison kunt u bijvoorbeeld meer zin in eten krijgen. Het is dan lastig op gezond gewicht te blijven. De voedingstips helpen u daarbij.

Over prednison

Prednison is een corticosteroïd. Dat is een stof die ontstekingen remt. Het lichaam maakt in de bijnieren zelf ook corticosteroïden aan. Prednison heeft ongeveer dezelfde werking als de corticosteroïden die uw lichaam maakt.

• Met prednison is de oorzaak van wat u aan uw longen heeft niet weg te nemen. Wel kan het uw aandoening rustiger maken.
• Prednison werkt al binnen 24 uur. Het duurt vaak wat langer voordat u zelf merkt dat het werkt.
• Soms schrijven we prednison voor een paar weken voor. Dit noemen we een stootkuur. Meestal krijgt u dit medicijn voor langere tijd.
• Vooral als u meer van het medicijn krijgt, kunt u last van bijwerkingen hebben.

Bijwerkingen

Bij prednison kunnen bijwerkingen ontstaan. Vooral bij een hogere hoeveelheid van het medicijn. En ernstige bijwerkingen als u het medicijn lange tijd gebruikt. Ook als u niet veel van het medicijn krijgt (10 mg prednison per dag of minder) kunt u last van bijwerkingen krijgen. In de bijsluiter van de apotheek staan alle bijwerkingen van prednison die ooit zijn voorgekomen.

Belangrijkste bijwerkingen

Nooit zomaar stoppen

Heeft u last van bijwerkingen? Stop nooit zelf met de prednison, maar neem contact op met uw longarts of huisarts. Zelf stoppen kan erg gevaarlijk zijn:

• Als u prednison gebruikt, maken de bijnieren minder corticosteroïden. Zolang u prednison gebruikt, is dat geen probleem.
• Als u opeens stopt, ontstaat een tekort aan corticosteroïden. De bijnieren kunnen niet zo snel weer starten met de eigen productie. Dat kan voor levensgevaarlijke situaties zorgen.

De longarts zal daarom langzaam steeds iets minder prednison voorschrijven. Tot de bijnieren weer normaal werken.

Schema voor de eerste drie maanden

Een behandeling met prednison kan ook nadelen hebben. Daarom vragen wij u om de eerste drie maanden van uw behandeling het schema hieronder in te vullen.

• Vul zelf elke week de vakjes met sterretjes in.
• Maak in week 3, 6 en 9 een afspraak met de assistente van uw huisarts. Laat dan uw bloeddruk meten en uw bloedsuiker bepalen. Voor het bepalen van uw bloedsuiker moet u nuchter zijn. U mag daarvoor dus niet eten of drinken.
• Neem dit schema mee als u naar de huisarts gaat. De assistente kan uw bloeddruk en bloedsuiker daarop invullen.
• Meet de assistente een te hoge bloeddruk of bloedsuiker? Maak dan een afspraak met uw huisarts of neem contact op met uw longverpleegkundige.

Schema

Hoog: 4 weken 40 mg, 4 weken 30 mg, 4 weken 20 mg, daarna in principe per 4 weken 2,5 mg afbouwen tot een onderhoudsdosering van 10 mg.
Laag: 3 weken 20 mg, 3 weken 17,5 mg, 3 weken 15 mg, 3 weken 12,5 mg en dan doorgaan met een onderhoudsdosering van 10 mg.

Uitgangsgewicht:____________________________________

5 procent van uitgangsgewicht:____________________________________

Longverpleegkundige bellen bij een gewicht van ____________ kilo (3 procent gewichtstoename ten opzichte van uitgangsgewicht).

Bloeddruk vóór het starten van de prednison:____________________________________

Nuchtere bloedsuiker vóór het starten van de prednison:____________________________________

Prednison en gezond gewicht

Prednison maakt het soms lastig om een gezond gewicht te houden. Door het medicijn heeft u meer zin in eten. En als u iets aan uw longen heeft, kan bewegen lastig zijn. Bijvoorbeeld omdat u snel moe wordt. Uw lichaam verbruikt dan minder energie dan nodig is om op gezond gewicht te blijven.

Mensen met overgewicht hebben meer kans op ernstige ziekten. Denk aan suikerziekte, hoge bloeddruk, galstenen, hart- en vaatziekten, slaapapneu, klachten aan de rug of aan de gewrichten en bepaalde soorten kanker. De richtlijnen van het Voedingscentrum helpen u om de juiste keuzes voor eten en drinken te maken. En zo een gezond gewicht te krijgen of te houden.

Richtlijnen voor voeding

Het Voedingscentrum heeft richtlijnen opgesteld. Die geven aan hoe u elke dag genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt.

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid per leeftijd

In de tabel staat per soort eten hoeveel u daar elke dag van kunt nemen. Binnen elke soort kunt u uit veel dingen kiezen. De ene keus is soms gezonder dan de andere. Het Voedingscentrum heeft dat per soort eten verder uitgewerkt. Hierbij is bijvoorbeeld gekeken naar hoeveel vet of vezels in een product zitten. Hoe minder vet en hoe meer vezels, hoe beter. Het Voedingscentrum gebruikt de volgende indeling:

Groente

Het hele jaar daar kunt u uit allerlei soorten groente kiezen. Qua voedingswaarde maakt het niet uit of u kiest voor verse groente of groente uit de diepvries of uit pot of blik. Voegt u boter, olie of saus toe aan de groenten? Dan is het energiegehalte hoger. Verse tuinkruiden als bieslook en peterselie of kruiden als nootmuskaat geven extra smaak, maar geen extra calorieën.

Fruit

Neem iedere dag twee porties fruit. Meer is niet nodig, want fruit levert ook energie. Doe ook eens fruit op uw brood. Kiest u fruit uit blik? Let er dan op dat er geen extra suiker is toegevoegd in de vorm van siroop.

Brood en broodvervangers

Brood levert zetmeel, eiwit, voedingsvezel en verschillende vitamines en mineralen. Kies vooral voor volkorenbrood. Daar zitten meer voedingsvezels in. De meeste soorten brood geven dezelfde hoeveelheid energie. Een broodje levert meer energie dan een snee brood. Het is namelijk bijna twee keer zo zwaar dan een snee brood. Bij luxe broodsoorten is bij de bereiding vaak extra vet toegevoegd.

Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten

Aardappelen, rijst en pasta zijn geen dikmakers. Het zijn de vette sauzen en vette jus die veel energie leveren. In aardappelen en pasta zit juist zetmeel en vezels. Vezels zijn nodig om de darmen goed te laten werken. En ze geven een vol gevoel na het eten.

Melkproducten

De hoeveelheid vet en energie verschilt erg per melkproduct. In halfvolle of magere producten zit minder energie en vet dan in het normale, volle product. Zo zit in een beker volle melk vijf gram vet en in een beker halfvolle melk twee gram. Minder vette melkproducten hebben wel evenveel kalk en B-vitamines als de volle soorten. Aan chocolademelk, zuiveltoetjes en yoghurtdrank is suiker toegevoegd. Daar zit dus meer energie in dan in andere magere melkproducten.

Kaas

In kaas kan veel vet zitten. Daardoor kan het veel energie leveren. Niet alle kazen zijn even vet. Het getal voor de + geeft aan hoeveel vet in de kaas zit. En dus hoeveel energie die kaas levert. De begrippen jong, jong belegen, belegen en oud geven iets aan over de leeftijd van de kaas. Niet over hoeveel vet of energie er in zit.

Vleeswaren

Vlees, vleesvervangers, kip en ei

Vis, schaal- en schelpdieren

Vetten en oliën

Vet en olie om warme maaltijden in te maken, bestaat meestal voor 80 tot 100 procent uit vet. Het lichaam heeft dit vet nodig, omdat er vitamine A, D en E in zit. Om op gewicht te blijven, is het belangrijk niet meer te gebruiken dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.

Tussendoortjes

Vaak bevatten tussendoortjes veel suiker en veel vet en dus veel calorieën. Let daarom op het soort tussendoortje dat u neemt. Neem niet vaker dan drie keer per dag een tussendoortje. En kies voor iets gezonds. Bijvoorbeeld een boterham, fruit of zuivel. Kiest u voor een koekje? Dan is het belangrijk dat dit koekje niet te veel calorieën bevat. Bijvoorbeeld een biscuitje, speculaasje, bokkenpootje, café noir of een plak ontbijtkoek. Neem liever geen stroopwafel of een andere luxe, grotere koek. Houdt u van hartige tussendoortjes? Neem dan een cracker of toastje met hartig beleg.

Beweging

Beweging is belangrijk om de energie die u inneemt en de energie die u verbruikt in balans te houden. Bewegingsdeskundigen adviseren een half uur per dag te bewegen. Als u wilt afvallen is het advies om elke dag een uur te bewegen. Het liefst in blokjes van tien minuten. Dat zorgt dat het lichaam de vetreserves gaat aanspreken.

Tips om meer te bewegen

• Maak tijdens de lunchpauze een wandeling.
• Gebruik de fiets als vervoermiddel of ga lopen.
• Reist u met openbaar vervoer? Stap een halte eerder uit. Of neem de fiets naar de plek waar u opstapt.
• Maak een wandeling na het eten.
• Neem de trap in plaats van de lift.

Heeft u een longaandoening en bent u snel benauwd? Dan zijn deze tips voor u misschien niet te doen. Overleg met uw arts of longverpleegkundige wat u in plaats daarvan kunt doen. Zo kunt u bijvoorbeeld met een fysiotherapeut kijken hoe u meer kunt bewegen zonder klachten te krijgen.

Tips bij afvallen

Om zelf in te vullen

Tijdens het gebruik van prednison raden we u aan om u elke week of om de week te wegen. U weet dan of uw gewicht hetzelfde blijft. In dit schema kunt u uw gewicht bijhouden: