P.A.D. Bouma

‘Als arts ben je er niet alleen om te behandelen, maar in steeds belangrijker mate ook om ziekten te voorkómen. Eigenlijk zou ons doel moeten zijn: onszelf overbodig maken.
Preventie is een belangrijk onderdeel van de behandeling bij de patiënten die ik zie. Dat zijn hoofdzakelijk volwassenen en kinderen met migraine en epilepsie, en MS-patiënten. Zeker bij hoofdpijn en migraine richten we ons op de uitlokkende factoren en hoe de patiënt die kan vermijden. Voedingsgewoonten, een onregelmatig leven, een verstoorde slaap, veel prikkels uit de omgeving: het kan allemaal van invloed zijn.

Ook bij MS hebben we sterk de indruk dat het dieet effect heeft op bepaalde aspecten van de ziekte, zoals de mate van moeheid en inspanningstolerantie. Bij autoimmuunziekten blijkt het zogeheten microbioom – het geheel aan bacteriën en schimmels in het maag-darmstelsel – mede bepalend te zijn voor het verloop van de ziekte en voor het welbevinden van de patiënt. Dergelijke bevindingen staan voor wat MS betreft nog in de kinderschoenen. In samenwerking met de stichting Voeding Leeft ga ik dit verder onderzoeken.

Onze voorlichting richt zich niet alleen tot patiënten; we betrekken ook de omgeving. We zien namelijk dat de ziektelast vaak nog wordt onderschat. Voor veel migraine-patiënten geldt: “Als ze het hebben, zie je ze niet en als je ze ziet, hebben ze het niet”. Daardoor is er nog veel onbegrip, terwijl het gaat om een neurologische aandoening die een enorme impact heeft op het dagelijks leven. We hebben het liefst al in een vroeg stadium contact met de school of de werkgever van de patiënt. Begrip voor de klachten komt de continuïteit van de behandeling ten goede. Bij kinderen met hoofdpijn, bijvoorbeeld, weten we dat een uurtje slaap tussendoor effectief is. Dat is niet altijd gemakkelijk in te passen in een schoolrooster, maar het kind heeft die ruimte nodig.

Kortom: in de neurologie zijn we ons steeds meer gaan richten op “patient management” in plaats van op “disease management”. Ons team is hiertoe de afgelopen jaren versterkt met een aantal gespecialiseerd verpleegkundigen, onder andere op het gebied van Parkinson, MS en hoofdpijn. Zij worden intern en extern opgeleid en dragen bij aan die brede behandeling: niet alleen van de ziekte, maar van de hele persoon in vele aspecten van het dagelijks functioneren.’

Aandachtsgebieden

• Migraine
• Epilepsie
• Multiple sclerose
• Slaapproblemen

Bijzonderheden

• Paul Bouma publiceerde over multiple sclerose, migraine, ziekte van Lyme en epilepsie.
• Hij is verbonden aan de neurologiepolikliniek en de slaappolikliniek van Tergooi MC.
• Hij doet onderzoek naar de invloed van voeding op ziekteverloop en levenskwaliteit bij MS.