Translate26 oktober 2020
Een kijkje op de Intensive Care voor coronapatiënten
De Intensive Care voor coronapatiënten in Tergooi stroomt vol. Een verslag van een afdeling onder hoogspanning; “Dit is pas het begin van de tweede golf.’’
De afdeling Intensive Care voor coronapatiënten – de COVID-IC – van Tergooi in Hilversum. Vanachter glas zien we de IC-verpleegkundigen en intensivisten aan het werk. In het gedempte licht checken ze de monitors, vervangen infusen, geven medicatie aan de patiënten die niet in staat zijn zelfstandig te ademen. Om met beademingsapparatuur die functie te kunnen overnemen, worden ze kunstmatig in coma gehouden.
Slapende patiënten, volledig afhankelijk van machines en zorg. Het is een bekend beeld dat de afgelopen maanden vanuit allerlei ziekenhuizen de wereld in is gestuurd. En toch grijpt het je naar de keel. Dít zijn de gezichten achter de kille cijfers: vijf doodzieke mannen en vrouwen van 50, 60, hooguit 75 jaar. “Mensen denken vaak dat het alleen maar ouderen zijn die hier terechtkomen. Of mannen met overgewicht. Maar dat is echt niet het geval. We zien hier ook patiënten die heel sportief zijn, er een gezonde levensstijl op na houden. Geloof mij, echt iedereen kan hier terechtkomen”, zegt IC-verpleegkundige Linde Neijs.
‘Schone ruimte’
Vlak voordat ze aan haar dienst begint, wil ze graag wat vertellen over het bijzondere werk op de COVID-IC. We zitten in een zogenaamde ’schone ruimte’. Een open balie is het eigenlijk, die met een glazen plaat is afgescheiden van een gang met IC-bedden. Vanuit deze ruimte hebben de artsen en verpleegkundigen rechtstreeks zicht de patiënten. Er staan ook beeldschermen waarop hun conditie scherp in de gaten wordt gehouden.
Neijs: “Het is interessant werk, en zwaar, ook door de beschermende kleding die je moet dragen. Is hartstikke warm, soms loop je echt te zweten. En je draait veel uren achter elkaar. In de eerste golf gebeurde het regelmatig dat we zevenenhalf uur achter elkaar werkten. Nu is er iets meer tijd, maar we weten allemaal dat dit niet zo blijft.”
Niet onverwacht
Het is begin oktober als Inge Prins (afdelingsmanager IC) haar team tijdens het ochtendoverleg vertelt dat er weer een aparte afdeling voor coronapatiënten wordt ingericht. Reden: het aantal coronapatiënten blijft maar toenemen. Nee, dat is niet onverwacht, maar het moment en de snelheid waarmee deze trend zich manifesteert wel. “Die mededeling hakte er flink in. Het leek of er een zwarte deken over ons allemaal heen viel”, zegt Prins. “Daar gaan we weer. Het is alsof er een donderwolk op ons afkomt. De energie is totaal anders dan tijdens de eerste golf. Alles was toen nieuw, we gingen er met z’n allen voor, we kregen enorm veel steun van buiten voor ons werk. Die aandacht is er nu niet.”
Drie weken na haar onheilspellende mededeling worden in Tergooi vijf coronapatiënten op de IC verpleegd, en vijftien op de corona-verpleeg-unit. Er is nog ruimte voor één extra patiënt op de IC. Op de afdeling kunnen nog er nog twee bij. Zijn er meer plekken nodig, dan moet er verder worden opgeschaald. Ruimte is er overigens genoeg in het ziekenhuis; apparatuur en beschermende middelen zijn er ook.
Voldoende medewerkers, daar schort het aan. “We komen handen tekort. Je kunt niet zomaar het werk van een IC-verpleegkundige doen. Dat is bovenop de vierjarige opleiding tot verpleegkundige, nog eens een extra specialisatie van anderhalf jaar.” Ook de keuze om de reguliere zorg zo lang mogelijk in de lucht te houden, maakt dat het personeelstekort nu echt nijpend is, zegt Prins. “In de eerste golf werd tot wel 75 procent afgeschaald. Alleen de spoed- en semi-spoedeisende hulp ging door. Toen konden bijvoorbeeld de medewerkers van de OK bij ons inspringen. Hun vaardigheden liggen het dichtst bij wat wij op de IC nodig hebben.”
Ander probleem is het groot aantal medewerkers dat inmiddels besmet is met het coronavirus. “Tachtig collega’s zitten ziek thuis. Moet allemaal worden opgevangen.” Prins kijkt er veelbetekenend bij. “Een paar vrije dagen inplannen, vakantie houden? Dat is lastig. En veel mensen willen het ook niet, voelen toch die verantwoordelijkheid om hier te zijn. Dus gaat het werk altijd door. Ik probeer er echt op te letten dat iedereen op tijd rust neemt. Het is mijn taak om ervoor te zorgen dat het team overeind blijft. We zitten pas aan het begin van de tweede golf.”
Ontzettend ziek
Prins en Neijs verbazen zich over de drukte op de weg, terwijl toch zo nadrukkelijk is gevraagd om thuis te werken. “Ongelooflijk! Je ziet dat mensen veel minder angst hebben voor het virus. Vreemd. Want het is echt niet zo dat patiënten minder ziek worden van corona, dat ze minder lang op de IC liggen dan tijdens de eerste golf. Nee hoor, iedereen die hier terechtkomt is ontzettend ziek, net als in het voorjaar. Twee, drie weken IC is geen uitzondering”, zegt Prins, terwijl een paar meter verderop haar team aan het werk is.
Neijs maakt zich intussen klaar voor haar dienst. Ze zet haar mondneusmasker, doorzichtige skibril en haarnetje op, trekt haar verpleegjas en blauwe handschoenen aan en vertrekt door de sluisdeur naar de IC. Hier staat een collega met een mobiele telefoon in haar hand aan het bed bij een patiënt. Ze facetimet met de familie. Zo nu en dan richt ze de camera even op de patiënt, intussen praat ze de familie bij. Dat doen de verpleegkundigen twee keer per dag, op vaste momenten, legt Prins uit. “Het thuisfront mag hier niet komen vanwege besmettingsgevaar. Dat is heel heftig. Normaal gesproken kun je de hele dag op bezoek bij iemand die op de IC ligt. Door zeer regelmatig met de familie te beeldbellen proberen we dat leed een beetje te verzachten.”
Tot nu toe is nog geen enkele patiënt overleden op de COVID-IC van Tergooi. “Dat gebeurt wel op de verpleegafdeling. Ook de tweede golf heeft al slachtoffers geëist. Op die afdeling liggen ook veel oudere mensen. Voor hen is in veel gevallen een behandeling op de IC te belastend. Die stap wordt meestal niet meer gezet”, zegt Prins.
Werken op de COVID-IC. Verpleegkundige Linde Neijs doet het met hart en ziel. ’s Ochtends, bij het eerste overleg, mag ze net als haar collega’s aangeven of ze vandaag op de COVID of juist op de gewone IC wil staan. Ze kiest vaak voor COVID. Haar keuze heeft intussen wel degelijk effect op haar privéleven, want natuurlijk is het verplegen van coronapatiënten niet zonder risico. “Mijn huisgenoot heeft er gelukkig niet veel problemen mee. Maar sommige vriendinnen zie ik in deze periode wat minder, ze zijn voorzichtig. Net als mijn moeder.”
Verder afschalen
Het patiëntenaantal varieert dagelijks. Op vrijdagochtend lagen 18 coronapatiënten in Tergooi, van wie er 4 werden verpleegd op de IC. Tergooi heeft tot nu toe verschillende patiënten overgenomen uit ziekenhuizen in Noord-Holland en Flevoland. Tergooi doet er alles aan om ruimte te houden voor patiënten uit de eigen regio. Meerdere keren per dag komt er een verzoek binnen om patiënten op te nemen uit brandhaarden als Rotterdam en Den Haag. De reguliere zorg bij Tergooi is tot nu toe met twintig procent afgeschaald. Verder afschalen is een kwestie van dagen.
Dit artikel verscheen op 24 oktober 2020 in de Gooi en Eemlander en is geschreven door Marjolein Vos en is met toestemming gepubliceerd op de website van Tergooi. © Foto’s studio kastermans/alexander marks
E-mail nieuwsbrief