Diagnostiek ziekte van Lyme (Lyme Borreliose)

« Terug naar de afdelingspagina van het CBSL

In deze nieuwsbrief wordt beschreven welke diagnostiek het Centraal Bacteriologisch en Serologisch Laboratorium uitvoert op aanvragen voor serologische (bloedafgenomen) diagnostiek voor de ziekte van Lyme.

Na het doormaken van een tekenbeet kan ten gevolge van een infectie met de bacterie Borrelia burgdorferi het ziektebeeld ECM (= erythema chronicum migrans) optreden. Zoals de naam erythema chronicum migrans al aangeeft, betreft het een zich uitbreidende roodheid die ontstaat rondom de plek van de tekenbeet. In het midden van de rode of blauwrode vlek kan de huid geleidelijk verbleken (ringvorming).

ECM is een specifiek ziektebeeld dat door de behandelaar (huisarts/medisch specialist) te herkennen is. Zonder nadere diagnostiek kan de patiënt met antimicrobiële middelen worden behandeld. Aanvragen op serologische diagnostiek is hier niet zinvol en heeft geen aanvullende waarde. Ook op korte termijn na de behandeling met antimicrobiële middelen is het niet zinvol om serologische diagnostiek uit te voeren. Adequate antimicrobiële therapie kan het vormen van antistoffen namelijk voorkomen, waardoor een negatieve serologische test geen uitsluitsel geeft over het al dan niet hebben doorgemaakt van een Borrelia-infectie.

In het geval de tekenbeet niet door de patiënt is opgemerkt en er symptomen optreden waarbij er een verdenking is op de ziekte van Lyme zijn er twee vormen van serologische (bloedafgenomen) diagnostiek die het CBSL uit kan voeren, te weten:

• ELISA (Enzyme Linked Immuno Sorbent Assay)
• Immunoblot

In beide gevallen wordt vastgesteld of er specifieke antistoffen (IgM en/of IgG) aanwezig zijn. Er dient rekening gehouden te worden met een incubatietijd. IgM zal na ca. 4 tot 6 weken aangetoond kunnen worden in het bloed van de patiënt, en IgG na ca. 8 weken. Het is bekend uit de literatuur dat niet in alle gevallen een immuunrespons optreedt, d.w.z. dat er geen antistoffen worden aangetoond in het bloed van de patiënt.
ELISA Het CBSL gebruikt de Enzygnost lyme Link VlsE/IgG en de Enzygnost Borreliosis/IgM. Hiermee worden IgG en IgM antistoffen tegen Borrelia aangetoond. De test maakt gebruik van de volgende antigenen: Borrelia burgdorferi antigeen, B. afzelii antigeen en recombinant VlsE van drie species (B. afzelii, B. garinii en B. burgdorferi sensu stricto).
Immunoblot Het CBSL gebruikt een recombinant immunoblot (RecomLine Borr IgG en RecomLine Borr IgM). IgG en/of IgM antistoffen worden aangetoond tegen de volgende antigenen: p100, VlsE (verschillende genotypen), P41, P39, OspA, OspC (alle genotypen, verschillende stamspecies, p41/i (B.garinii), p41/i (B. afzelii) en p18.

De diagnostiek voor de ziekte van Lyme heeft vanaf de ontdekking van de Borrelia-bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Het CBSL heeft die ontwikkeling in de achterliggende jaren steeds op de voet gevolgd en heeft haar diagnostiek hierop aangepast. De huidige diagnostiek (ELISA en immunoblot) is het laatste wat volgens de stand van de wetenschap uitgevoerd dient te worden bij serologische diagnostiek voor de ziekte van Lyme. De artsen-microbioloog van het CBSL hebben jarenlang ervaring in de interpretatie van de serologische diagnostiek.

Interpretatie van deze diagnostiek kan lastig zijn omdat de immuunrespons bij de ziekte van Lyme, het verschijnen van antistoffen (IgG en/of IgM) in het bloed van de patiënt, niet in alle gevallen optreedt. Anderzijds kan iemand antistoffen hebben zonder dat er sprake is van de ziekte van Lyme. Om tot een juiste conclusie te komen vindt er daarom veelvuldig intercollegiaal overleg plaats tussen de behandelende arts (huisarts/medisch specialist) en één van de artsen-microbioloog van het Centraal Bacteriologisch en Serologisch Laboratorium.

Op het internet is veel informatie beschikbaar over de ziekte van Lyme. Hieronder een enkele verwijzing waar professioneel verantwoorde informatie gevonden kan worden:

–LCI-richtlijn Lyme

E-mail nieuwsbrief