2 juni 2020
Negen experts beantwoorden negen vragen over zon en huid
In Nederland krijgt 1 op de 5 mensen te maken met huidkanker en dat aantal stijgt nog steeds. In de regio Gooi en Vechtstreek komt huidkanker zelfs nog meer voor dan in de rest van Nederland. Daar willen de dermatologen en physician assistants dermatologie van Tergooi iets aan doen. Zij merken dat er nog steeds veel misverstanden bestaan over hoe je verstandig met de zon moet omgaan en zijn daarom een bewustwordingscampagne gestart. Negen experts uit Tergooi geven antwoord op negen vragen.
In 2019 kregen 22.600 mensen te horen dat ze huidkanker hadden. Het is daarmee de vorm van kanker die het meest voorkomt. Elk jaar bezoeken een paar duizend mensen het Huidkanker ExpertiseCentrum in Tergooi. Dermatoloog Alice Langeveld: ‘In ons werk merken we nog steeds veel misverstanden over hoe je verstandig met de zon omgaat. De kennis over dit onderwerp en de bewustwording hierover kan echt flink beter. Om veel van deze misverstanden uit de weg te ruimen hebben we een overzichtelijke illustratie gemaakt met tips en adviezen. Ook geven we hieronder antwoord op negen veelgestelde vragen.’
Open illustratie: minder risico op huidkanker1. Hoe bescherm ik mijn huid het beste tegen de zon?
‘Mijd zonlicht tussen 11:00 en 15:00 uur. De zon komt ook in de schaduw, dus ook daar moet u uw huid beschermen. U beschermt uw huid met kleding en met een pet of hoed. Huid die niet bedekt is en dus blootstaat aan direct zonlicht, kunt u het best insmeren met zonnebrandcrème. Eigenlijk zou dit beter anti-zonnebrandcrème kunnen heten. Deze crème moet minimaal beschermingsfactor 30 hebben (SPF 30). Smeer de huid hier dik mee in en herhaal dit elke twee uur. Transpireert u? Heeft u tussendoor gezwommen? Smeer dan opnieuw.’
Dr. mr. Laura Kienhorst, dermatoloog
2. Is dure zonnebrandcrème beter dan goedkope?
‘Een goedkope fles zonnebrandcrème beschermt even goed als een dure fles. Het gaat erom dat de crème bescherming biedt tegen straling die onze huid veroudert en verbrandt. Dit zijn UVA-stralen en UVB-stralen. De A staat hierbij voor ‘aging’, de B voor ‘burning’. De mate van bescherming wordt wereldwijd aangeduid met SPF (Sun Protect Factor). Kies een zonnebrandcrème die u prettig vindt om te gebruiken.’
Mariëtte Niesink, physician assistant
3. Hoef ik minder vaak te smeren als ik een crème met hoge zonnebeschermingsfactor gebruik?
‘De beschermingsfactor geeft aan hoeveel keer langer u in de zon kunt blijven zonder te verbranden, vergeleken met in de zon liggen zonder een beschermende crème te gebruiken. Stel, u verbrandt in felle zon na 10 minuten. Als u zonnebrandcrème factor 15 gebruikt, verbrandt u na 15 keer 10 min, dus na 150 min. Dit geldt alleen als u de huid dik insmeert en dit elke twee uur herhaalt. Na zwemmen, zweten of afdrogen moet u zich opnieuw insmeren.’
Dr. Bram Preesman, dermatoloog
4. Als ik onder een parasol zit, moet ik me dan ook insmeren?
‘Insmeren moet altijd, óók als u onder een parasol zit! Zonlicht komt door vrijwel alle parasols heen, bovendien reflecteert zonlicht. Wij hanteren de volgende vuistregel: als u door de stof van de parasol kijkt en dan het zonlicht ziet, komen de zonnestralen er onverminderd doorheen.’
Dr. Serge van Ruth, dermatoloog
5. Hoeven mensen met een donkere huid zich minder vaak in te smeren?
‘Mensen met een blanke huid die getint is door de zon, moeten zich net als andere blanke mensen goed insmeren met een zonnebrandmiddel. Ook als uw huid tijdens een zonnige vakantie al wat gebruind is, kunt u nog altijd verbranden. Stop ook dan niet met smeren. De beschermingsgraad van een gebruinde blanke huid is niet zo hoog als veel mensen denken. Mensen met huidtype 4 of 5 (mediterrane of Aziatische huidtypen) die lange tijd geen zon hebben gezien – bijvoorbeeld tijdens de wintermaanden – kunnen verbranden als ze plotseling in de felle zon terechtkomen. Ook zij moeten zich dus insmeren. Mensen met huidtype 6 (negroïde huid) hoeven zich nooit in te smeren. Hun natuurlijke zonbescherming is hoog genoeg. Kínderen met huidtype 6 moeten zich wél insmeren. Hun huid is nog dun en kan wel verbranden.’
Dr. R.I.F. van der Waal, dermatoloog
6. Helpen zonnebankbezoekjes om je huid te laten wennen aan de zon?
‘Veel mensen denken dat het goed is de huid te laten wennen aan de zon door vooraf onder de zonnebank te gaan. Dit klopt niet. De straling van de zon bestaat uit UVA- en UVB-straling (zie vraag 2). Door UVB-straling verdikt de huid, dit biedt een natuurlijke bescherming tegen de zon. Alleen: deze bescherming is beperkt en voorkomt niet dat u verbrandt. Daarbij: veel zonnebanken geven alleen UVA-straling. Deze straling zorgt voor huidveroudering en huidkanker en biedt geen natuurlijke bescherming.’
Drs. Marieke de Waard, dermatoloog
7. Is in de zon zitten belangrijk voor voldoende vitamine D?
‘Als u in de zon bent, maakt uw lichaam vitamine D aan. Dit is een belangrijk vitamine. Het is nodig voor de calciumopname in het lichaam, voor een goede werking van spieren en voor het immuunsysteem. Als mensen met een lichte huid elke dag met alleen hun handen en gezicht een kwartier tot een half uur in de zon verblijven, maken ze genoeg vitamine D aan. Bent u langer in de zon? Bescherm uzelf dan met zonnebrandcrème. U krijgt vitamine D ook binnen via voeding, zoals roomboter en vette vis.’
Fabiënne de Jong, physician assistant dermatologie
8. Moet ik mijn huid zelf controleren?
Zelfonderzoek van uw huid is nuttig als u:
- vaak in de zon komt;
- jarenlang veel licht van zon of zonnebank direct op uw huid heeft gehad;
- vaak bent verbrand door de zon, vooral in uw jeugd;
- een lichte huid heeft, lichte ogen, sproeten en lichtblond of rood haar en gemakkelijk verbrandt in de zon;
- eerder huidkanker of een voorstadium hiervan hebt gehad.
- rookt;
- eerder bestraling heeft gehad;
- jarenlang afweerremmende medicijnen heeft gebruikt, bijvoorbeeld prednisolon of chemotherapie;
- een erfelijke aanleg heeft voor huidkanker.
Check uw huid dan iedere drie maanden. Instructies met illustraties vindt u in onze patiënteninformatie Zelfonderzoek van de huid. Let op plekjes die veranderen, jeuken, bloeden, groeien of opengaan en daarna slecht of niet genezen. Heeft u moedervlekken die jeuken of bloeden? Veranderen ze van vorm of kleur? Vermoedt u dat er iets niet in orde is? Ga naar de huisarts!
dr. E.G. Langeveld-Wildschut, dermatoloog
9. Mag ik niet meer in de zon zitten als ik zonschade of huidkankerplekjes heb?
‘U mag dan nog wel in de zon zitten. De zon heeft ook goede kanten: onze stemming wordt er vaak beter van en zij zorgt voor vitamine D. Regelmatig buiten zijn is ook goed voor uw weerstand en conditie. Sowieso is het onbegonnen werk om de zon honderd procent te vermijden. Belangrijk is om verstandig met de zon om te gaan. Dus: niet op de heetste uren de zon in, uzelf (en uw kinderen) goed insmeren met minimaal factor 30, en dit een paar maal per dag herhalen als u de hele dag buiten bent. Ook is het verstandig om bij felle zon te kiezen voor luchtige kleding met lange mouwen, een hoed of pet te dragen en in de schaduw te lopen. Als u dát doet, doet u het al veel beter dan vele generaties vóór u.’
Dominique Klumper, physician assistant dermatologie
Illustratie: minder risico op huidkanker
De dermatologen van Tergooi MC ontwierpen een handig overzicht met tips en adviezen om het risico op huidkanker te verkleinen. Door te klikken op de afbeelding opent deze in groot formaat.
Open illustratie: ‘huidkanker, hoe loopt u minder risico?E-mail nieuwsbrief