Actinische keratose

Actinische keratose

Actinische keratosen zijn plekjes op de huid die ontstaan door schade van zonlicht. Ze zitten vooral in het gezicht en op de bovenkant van de handen. Het kan een begin zijn van huidkanker.

Klachten

De plekjes zien er meestal uit als ruwe plekjes op de huid. Ze hebben vaak de kleur van de huid of zijn rood of bruin. Ze kunnen een paar millimeter tot een paar centimeter groot zijn. In het begin zijn de plekjes beter te voelen dan te zien.

Mensen met actinische keratose geven vaak aan dat op dezelfde plek steeds opnieuw harde schilfers ontstaan. Soms zijn de plekjes gevoelig als ze aangeraakt worden. Vaak zijn er meerdere plekjes te zien. De plekjes zitten vooral op:

• het gezicht
• de hoofdhuid
• de bovenkant van de handen
• de onderste helft van de armen
• bij vrouwen bij de borsten

Na meerdere jaren kan er in actinische keratose huidkanker ontstaan. Deze vorm van huidkanker is het plaveiselcelcarcinoom. Deze plekken zijn meestal dikker en doen pijn. De kans dat u huidkanker krijgt, wordt geschat op vijf tot tien procent.

Oorzaken

U krijgt de plekjes op de huid door de zon of de zonnebank. Ook het soort huid speelt mee. Iemand met een lichte huid (blond of rood haar en blauwe ogen) heeft meer kans op actinische keratose dan iemand met een donkere huid en donker haar. Hoe ouder u bent, hoe meer kans u heeft om actinische keratose te krijgen. Tot 80% van de mensen boven de 60 jaar met een lichte huid heeft actinische keratose.

Voorkomen

Wat kunt u zelf doen om te voorkomen dat u huidkanker krijgt? Het is erg belangrijk om niet te veel in de zon te gaan. Dermatoloog dr. Rutger van der Waal geeft in deze video tips om verstandig om te gaan met de zon en uw huid te controleren:

Tips: verstandig omgaan met de zon

• Geniet van de zon, maar voorkom te veel in de zon zijn en verbranden. Zie ook: Zonlicht en de huid: verstandig omgaan met de zon.
• Laat uw huid voorzichtig wennen aan de zon.
• Ga tussen 11:00 en 15:00 uur niet zonder bescherming in de zon. Zoek dan liever de schaduw op.
• Bescherm uw huid. Bijvoorbeeld met kleren, een pet of hoed en een zonnebril.
• Smeer de huid die niet bedekt is heel goed in met zonnebrandcrème.
• Gebruik zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor (SPF hoger dan 30).
• Smeer u elke twee uur opnieuw in. Of vaker als u erg geeft gezweet. En als u gezwommen heeft.
• Ga niet in de zon als de huid vreemd reageert. Bijvoorbeeld met uitslag, jeuk of snelle verbranding.
• Ga zo nodig langs bij een arts.

Onderzoek

Uw behandelaar kan aan de plekjes op uw huid zien of u actinische keratose heeft. Soms wil de behandelaar zeker weten of het niet om een andere ziekte van de huid gaat. Dan zal hij of zij een klein stukje huid wegnemen om te laten onderzoeken. Daarvoor verdoven we de huid eerst op die plek.

Behandeling

We kunnen de plekjes behandelen als u er last van heeft. Bijvoorbeeld als u last heeft van jeuk, een geïrriteerd gevoel of als u de plekjes storend vindt. Ook kunnen we de plekjes behandelen om de kans op huidkanker kleiner te maken. Die kans is groter met actinische keratose. En als u in het verleden veel in de zon bent geweest en vaak verbrand bent.

We kunnen de plekjes op verschillende manieren behandelen:

Blijven controleren

Houd uw huid goed in de gaten. Er kunnen steeds nieuwe plekjes ontstaan. Als uw huid in het verleden beschadigd is door de zon, blijft die schade altijd bestaan. Heeft u veel actinische keratose? Laat deze plekjes uw leven lang regelmatig controleren en behandelen.

Deze informatie is gebaseerd op die van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie.