Diagnostische laparoscopie

Onderzoek buikholte via kijkoperatie

Lees voor
Print

Diagnostische laparoscopie

De gynaecoloog kan de buikholte en de organen daarin onderzoeken met een kijkoperatie. Dit onderzoek heet een diagnostische laparoscopie. We kunnen zo bijvoorbeeld onderzoeken waar pijn in de onderbuik vandaan komt. Of waarom het niet lukt om zwanger te worden.

 

Laparoscopie betekent ‘in de buik kijken’. Diagnostisch betekent ‘om te onderzoeken’. Tijdens de ingreep kan de gynaecoloog de organen in de buikholte onderzoeken: de baarmoeder, de eileider en de eierstokken. Ook de blindedarm, een deel van de lever, de galblaas en een groot deel van de darm zijn te zien. Maar alleen vanaf de buitenkant. Soms behandelen we u ook tijdens de kijkoperatie. Meer daarover leest u bij laparoscopische operatie.

Voorbereiding

  • Meestal wordt u voor het onderzoek een dag opgenomen in het ziekenhuis. Onderzoek vooraf is vaak op de polikliniek.
  • Het onderzoek gebeurt bijna altijd onder volledige verdoving (narcose). Op de polikliniek of kort voor het onderzoek heeft u een gesprek met de arts die de narcose geeft.

Wanneer

We doen een diagnostische laparoscopie vooral:

  • Als het niet lukt om zwanger te worden. We kijken dan of we daar een reden voor kunnen vinden.
  • Bij plotselinge pijn in de onderbuik. Dat kan door verschillende dingen komen die we met het onderzoek kunnen bekijken.
  • Bij pijn in de onderbuik die er al lange tijd is. Soms ziet de gynaecoloog dan tijdens de operatie iets wat anders is. Veel vaker vindt de gynaecoloog geen duidelijke reden voor de klachten. Daarom doen we dit onderzoek niet bij elke vrouw die langere tijd buikpijn heeft.

Regelen voor na de kijkoperatie

Na de kijkoperatie kunt u nog pijn hebben en zich slap voelen. Wat hulp in huis kan dan fijn zijn. Het is goed om daar voor de kijkoperatie vast over na te denken en daar iets voor te regelen. Zeker als u een druk huishouden heeft. Bespreek dit vooraf met de gynaecoloog of uw huisarts. Meestal kunt u ook een paar dagen niet werken na de kijkoperatie.

Dag van het onderzoek

  • Voor het onderzoek moet u nuchter zijn. Dat betekent dat u vanaf middernacht niet meer mag eten, drinken of roken.
  • Een verpleegkundige ontvangt u op de afdeling. Soms scheren we het bovenste deel van het schaamhaar weg voor de operatie.
  • U krijgt operatiekleding aan.
  • Vlak voor de operatie krijgt u soms een medicijn waar u slaperig van wordt. Daar kunt u een droge mond van krijgen.

Onderzoek

Het onderzoek duurt meestal minder dan een halfuur.

  • De gynaecoloog maakt een sneetje van ongeveer één centimeter in de onderrand van de navel.
  • Via dit sneetje brengen we een dunne, holle naald in de buikholte. Hierdoor vullen we de buik met koolzuurgas. Zo ontstaat ruimte in de buik om de verschillende organen te zien.
  • De gynaecoloog brengt via hetzelfde sneetje de laparoscoop (kijkbuis) in de buik. Die sluiten we aan op een videocamera. De baarmoeder, eileiders en eierstokken zijn zo te zien op de monitor.
  • Via een sneetje bij de bovengrens van het schaamhaar brengen we andere instrumenten in de buikholte. Soms doen we dat ook via de vagina. Bijvoorbeeld om de baarmoeder te kunnen bewegen. Of om die te kunnen vullen met vloeistof om te kijken of de eileiders open of afgesloten zijn. Dat ligt aan wat we bij u willen onderzoeken.
  • Een enkele keer maken we nog een derde sneetje aan de zijkant van de buik. Dat doen we om met een extra hulpinstrument de baarmoeder, eileiders of eierstokken beter te kunnen zien.

Wat we kunnen zien

We kunnen verschillende dingen zien met het onderzoek:

Afgesloten eileiders

Eileiders kunnen afgesloten zijn door een ontsteking in het verleden, een eerdere buikoperatie, endometriose of verklevingen. De gynaecoloog kijkt met de laparoscopie of de eileiders met een operatie te openen zijn. Vaak is dan een tweede operatie nodig.

Een hydrosalpinx

Een speciale vorm van een afgesloten eileider is een hydrosalpinx. Daarbij zit vocht in de eileider. Meestal zijn er geen klachten. Heeft u een kinderwens? Dan kijkt de gynaecoloog hoe de andere eileider er uitziet. En of het verstandig is de hydrosalpinx weg te halen of te openen. Een hydrosalpinx openen kan dan later met een laparoscopische operatie of een grotere buikoperatie.

Endometriose

Bij endometriose zit slijmvlies van de binnenkant van de baarmoeder ook buiten de baarmoeder. In de buikholte of in de eierstokken. De ongesteldheid is dan vaak pijnlijk omdat ook deze plekjes in de buik bloeden. In de eierstok kan bloed zich ophopen. Ook kunnen verklevingen ontstaan, waardoor de eileiders kunnen afsluiten. Endometriose is te behandelen met hormonen of met een operatie. De gynaecoloog bespreekt welke behandeling voor u het meest geschikt is. Zie ook Endometriose.

Verklevingen

Verklevingen kunnen komen door ontstekingen, eerdere operaties of endometriose. Meestal geven ze geen klachten en is het niet nodig er iets aan te doen. Behalve als ze zorgen dat u daardoor minder vruchtbaar bent. De gynaecoloog kijkt tijdens de kijkoperatie of ze weg te halen zijn en of dat iets uitmaakt. Soms is hiervoor een tweede operatie nodig.

Vleesbomen

Vleesbomen (myomen) zijn goedaardige verdikkingen in de spierwand van de baarmoeder. Behandeling is alleen nodig bij klachten. Of als de gynaecoloog denkt dat u door een vleesboom minder vruchtbaar bent. Dat kan zo zijn als ze in de baarmoederholte uitpuilen, erg groot zijn of net op de plek zitten tussen de baarmoeder en de eileider.

Onderzoek bij plotselinge buikpijn

Pijn in de onderbuik kan vrij plotseling ontstaan, in een paar uur of dagen. Als niet duidelijk is waar de pijn vandaan komt, adviseert de arts een diagnostische laparoscopie. Plotselinge buikpijn kan door verschillende dingen komen.

Blindedarmontsteking

De blindedarm kan ontstoken raken. Meestal begint de pijn rond de navel en zakt die daarna af naar de rechteronderbuik. U kunt daarbij last hebben van misselijkheid, dunnere ontlasting en een iets hogere temperatuur.

Gedraaide eierstok

Een eierstok zit aan één kant met een brede ‘steel’ vast in de buikholte. Een vergrote eierstok kan rond de steel draaien en zo de bloedtoevoer afknellen. Dat zorgt voor pijn. Een eierstok kan vergroot zijn als er een cyste (een holte gevuld met vocht) in zit. Ook is het mogelijk dat de hele eierstok vergroot is. Soms is er dan sprake van een dermoïd. Dit is een grote cyste waarin allerlei soorten weefsel kunnen voorkomen. Zoals haren, botten en talg.

Problemen met een vleesboom

Een vleesboom kan via een steel met de buitenkant van de baarmoeder verbonden zijn. De vleesboom kan rond de steel draaien. Net als bij een rond de steel gedraaide eierstok ontstaan pijnklachten door het afknellen van de bloedtoevoer.

Een gedraaide hydrosalpinx

Een afgesloten eileider gevuld met vocht kan in zeldzame gevallen ook ronddraaien. Die kan dan net als een gedraaide eierstok of vleesboom zorgen voor vrij plotseling pijnklachten.

Bloeding bij een eisprong

Twee weken voor de ongesteldheid begint, is de eisprong. De holte waarin de eicel ligt (follikel) barst dan open en er komt een eicel vrij. Heel soms knapt hierbij een bloedvaatje, dat door blijft bloeden. Het bloed prikkelt dan het buikvlies in de buikholte. Dat zorgt voor plotselinge buikpijn.

Eileiderontsteking

Door een eileiderontsteking kunt u last hebben van pijn in de onderbuik, koorts, vieze afscheiding of een ongesteldheid die langer duurt dan normaal. Soms komt de ontsteking door een seksueel overdraagbare aandoening (SOA). Bijvoorbeeld een chlamydia-infectie of gonorroe. Ook bacteriën uit de darmen kunnen zorgen voor zo’n ontsteking. Bij de kijkoperatie ziet de arts dan dat de eileiders rood en gezwollen zijn. Soms zit er ook pus in de buikholte. Zie ook Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) en eileiderontsteking.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zit de zwangerschap buiten de baarmoeder. Meestal in de eileider. Vaak wordt het weefsel laparoscopisch weggehaald, maar niet altijd. Hoe we u behandelen ligt ook aan de schade bij de eileider en hoe de andere eileider eruitziet. En of u nog kinderen wilt. Zie ook Laparoscopische operatie en Buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Na het onderzoek

In het ziekenhuis

  • Als u goed wakker bent, gaat u terug naar de afdeling.
  • U kunt wat last van uw keel hebben door het buisje dat tijdens de narcose is geplaatst om u te beademen.
  • U kunt misselijk zijn of moeten spugen na de kijkoperatie.
  • Vaak krijgt u via een bloedvat in uw hand of arm vocht vanuit een infuus. Meestal halen we het infuus een paar uur na de operatie weg. Als de misselijkheid over is.
  • Heel soms heeft u tijdens de kijkoperatie een blaaskatheter gekregen om urine af te voeren.

Naar huis

Op de dag van het kijkonderzoek bent u door de operatie en de narcose vaak nog behoorlijk slap. Het is daarom verstandig dat iemand u uit het ziekenhuis ophaalt. Ga niet zelf autorijden of met het openbaar vervoer.

Pijn

Meteen na de kijkoperatie heeft u vaak vrij heftige buikpijn. De pijn wordt de eerste uren na de operatie minder en is meestal aan het einde van de dag weg. Sommige vrouwen houden de eerste dagen nog buikpijn. U kunt hier gerust pijnstillers voor nemen.

Ook schouderpijn komt voor. Dat komt door het koolzuurgas dat gebruikt is om de kijkruimte in de buik groter te maken. Uw lichaam ruimt het koolzuurgas vanzelf op. De schouderpijn gaat meestal de dag na de operatie weg.

Bloedverlies

Soms is tijdens de operatie de baarmoederhals via de vagina met een tangetje vastgepakt. Bijvoorbeeld om de baarmoeder tijdens de operatie te bewegen of om vloeistof in de baarmoeder te spuiten. Hierdoor kunt u een paar dagen na de ingreep wat bloed verliezen.

Hechtingen

De wondjes in uw buik zijn meestal gehecht. U hoort voor u naar huis gaat of de hechtingen weggehaald moeten worden of vanzelf oplossen. Het kan dan soms ruim zes weken duren voor u geen draadjes meer ziet. U kunt gewoon douchen of in bad met de hechtingen. Gebruik een pleister zolang er vocht uit de wondjes komt om uw kleren te beschermen.

Herstel

De meeste vrouwen hebben een paar dagen nodig om helemaal te herstellen. Heeft u thuis kleine kinderen? Dan is het verstandig wat extra hulp te regelen. U kunt weer aan het werk als u zich beter voelt. Voor de meeste vrouwen is dat na een paar dagen. Andere vrouwen hebben meer tijd nodig. Dat ligt ook aan hoe zwaar de operatie bij u was en wat voor werk u doet.

Mogelijke problemen

De kans op problemen bij een diagnostische laparoscopie is klein. In hele zeldzame gevallen kunnen de urinewegen, darmen of een bloedvat beschadigen. Die kans is wat groter bij een behandeling of ingreep via de laparoscoop en bij erge verklevingen in de buik. Soms merkt u dit pas als u weer thuis bent. Neem daarom meteen contact op met de gynaecoloog bij ernstige buikpijn, koorts, spugen of pijn bij de nieren (zijkant van de rug). Ook als dit een paar dagen na de kijkoperatie gebeurt.

Controle

Na de operatie krijgt u meestal een afspraak voor controle op de polikliniek. Hebben we weefsel weggehaald tijdens het onderzoek? Dan krijgt u dan de uitslag van het weefselonderzoek. De gynaecoloog bespreekt met u of nog verdere controle of behandeling nodig is. Natuurlijk kunt u zelf ook vragen stellen.

Deze tekst is tot stand gekomen met dank aan de Nederlandsen Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG).

Wat vindt u van deze informatie?

Vorige pagina