Leefregels na hartoperatie

Tijdens de eerste weken van uw herstel raden wij u aan de volgende lichaamsfuncties in de gaten te houden:

• Temperatuur: houd de eerste twee weken uw temperatuur bij. Neem elke dag uw temperatuur op bij het opstaan. Zo kunnen we op tijd eventuele infecties opmerken. Is uw temperatuur twee dagen lang 38.0 ºC of meer? Neem contact op met uw huisarts.
• Gewicht: weeg de eerste twee weken uzelf voor het ontbijt. Doe dit om de andere dag. Is uw gewicht in 2 dagen tijd met een kilo is toegenomen? Mogelijk houdt u teveel vocht vast. Neem contact op met uw huisarts.
• Onregelmatige en snelle hartslag: mogelijk is uw hartslag tijdens de opname snel en onregelmatig geweest. Soms gebeurt dit ook thuis. Heeft u een snelle of onregelmatige hartslag? Neem contact op met uw huisarts.
  Gebeurt dit in de eerste weken na de operatie en voelt u zich daarbij ook ziek? Neem dan contact op met de afdeling Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis.

Na de operatie heeft u een wond op de borst en vaak een wond op het been. Die wonden kunnen enige tijd gevoelig en pijnlijk zijn. Er kunnen complicaties optreden, zoals:

• roodheid en warmte op de plek van het litteken;
• lichaamstemperatuur hoger dan 38 graden;
• het niet genezen van de wond;

Heeft u een van deze klachten? Neem dan via de polikliniek contact op met de cardioloog of verpleegkundig specialist of anders met uw huisarts.

• De beenwond kan de eerste weken een stekende pijn veroorzaken. Dit komt doordat we een ader uit uw been verwijderd hebben. Doet de wond voortdurend pijn én wordt hij rood of dik? Komt er vocht uit? Neem dan contact op met uw huisarts.
• De hechtingen van de wond op uw borstkas en been lossen op na ongeveer zes weken.
• Als er weinig spanning op het litteken komt, wordt het litteken minder breed is. De wond geneest dan mooier. Daarom raden wij vrouwen aan om dag en nacht een BH zonder beugels te dragen. Bijvoorbeeld een sport-BH.
• Als u een hechtingdraadje ziet, trek er niet aan!
• Gebruik geen crème, poeders of bodylotion op de wonden. Zo voorkomt u dat de wonden week worden.
• Douchen mag, maar niet te lang. De wondranden worden week door te lang douchen.

• Het borstbeen is tijdens de operatie in twee delen gescheiden. Aan het einde van de operatie bevestigen we beide helften weer aan elkaar. U kunt op uw zij, uw rug of uw buik liggen.
• De eerste vier weken is het verstandig om het borstbeen te ontzien.
• Na vier weken mag u starten met het tillen van maximaal 1 kilo.
• Na een week of acht is de genezing zo ver gevorderd dat u de meeste dagelijkse handelingen weer kunt doen. U kunt dus acht weken niet zwaar tillen.
• De volledige genezing van het borstbeen duurt ongeveer drie maanden.
• Pijn in nek, rug, schouders en borst is normaal. Aan de borstkast zitten veel spieren en pezen die we bij dagelijkse bewegingen gebruiken. Door de operatie zijn deze overbelast. Dit kunt u de eerste weken nog voelen.
• Hoesten en niezen kunnen de eerste weken erg gevoelig zijn. Gebruik dan de knuffelmethode, dat wil zeggen: hoest of nies met de handen gekruist over borst.

• Beweeg regelmatig. Als u iedere dag een stukje verder wandelt, verbetert u uw conditie. Volg daarbij wel uw eigen tempo, luister naar uw lichaam.
• Als u tijdens het bewegen nog gewoon kunt praten, zit u goed. U moet niet buiten adem raken.
• Doe in de eerste weken voorzichtig wanneer u duwt, trekt of tilt. Beperk het tot maximaal 1 kilo. Het beste is om dit met beide armen tegelijk te doen, onder schouderhoogte.
• Heeft u een beenwond? Draag dan de zes weken na de operatie een elastische kous. In de eerste weken na de operatie kan de terugstroom van het bloed in de benen naar het lichaam verstoord zijn. Het been kan dan dik worden. Vandaar de steunkous.

• U mag zes weken niet autorijden. Dit mag niet omdat uw borstbeen nog moet helen. Ook kunt u problemen krijgen met uw verzekering.
• Pas na zes weken mag u starten met fietsen.
• Rijdt u als passagier in een auto mee? Draag dan alleen de heupgordel.
• Overleg met uw cardioloog wanneer u weer mag reizen met het vliegtuig.

• Zwemmen mag pas na drie maanden na uw ontslag uit het ziekenhuis. Uw wonden moeten dan wel droog en gesloten zijn.
• Vermijd plotselinge temperatuurverschillen. Pas daarom ook op met duiken.
• Ga niet zwemmen in te warm of te koud water.
• Saunabezoek raden we het eerste half jaar na de operatie af. Ook dit heeft te maken met de wisseling van warm naar koud.

Als het borstbeen na ongeveer 6 tot 8 weken weer goed geheeld is én u zonder problemen kunt traplopen, kunt u ook met een gerust hart weer seksueel actief zijn. Voor het hart is traplopen en seks ongeveer even inspannend. Vindt u het moeilijk om uw normale seksuele leven te hervatten? Aarzel niet, praat erover met bijvoorbeeld uw huisarts, cardioloog, verpleegkundig specialist of fysiotherapeut.

• Over het algemeen adviseren wij dat u na de opname eerst gaat revalideren.
• Tijdens de revalidatie kunt u uw werkzaamheden langzaam opbouwen. Doe dit in overleg met uw cardioloog of verpleegkundig specialist en de arboarts.
• In de loop van weken of maanden kunt uw werk uitbreiden naar weer volledig werken.

• De snelheid waarmee u weer volledig kunt gaan werken, hangt af van uw hartaandoening, uw conditie, de aard van uw werk en uw leeftijd.

Vermijd tot zeker drie maanden na de operatie inspannende werkzaamheden, zoals stofzuigen, ramen zemen en zwaar tillen. Probeer het werk zoveel mogelijk te spreiden over de dag en de week.

Wij snappen dat u naast de informatie over uw lichamelijk herstel mogelijk ook vragen heeft en adviezen wilt over andere zaken. In principe komt u na deze operatie in aanmerking voor het ‘programma hartrevalidatie’. Tijdens de revalidatieperiode kunt u ook met deze vragen terecht bij de fysiotherapeuten van de hartrevalidatie of de verpleegkundig specialist. Vragen over uw behandeling kunt u ook bespreken met uw cardioloog.

• Eet gezond en gevarieerd (voor tips kunt u kijken bij het voedingscentrum).
• Eet minder vet en gebruik minder zout en suiker.
• Drink voldoende water en matig alcoholgebruik.
• Als er sprake is van overgewicht is het verstandig af te vallen.

Tijdens de voorlichting van de diëtiste bij de hartrevalidatie krijgt u meer uitleg over voeding.