Hyperventilatie

Te veel ademen

Hyperventilatie

Hyperventilatie betekent letterlijk ‘te veel ademen’. U haalt meer adem dan nodig is voor het lichaam. Alsof u zich heel erg inspant. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij angst, paniek of stress.

Klachten

Door hyperventilatie kunt u verschillende klachten krijgen. Deze klachten komen niet allemaal tegelijk.

Algemeen

  • vermoeid, algemene zwakte
  • prikkelbaar
  • niet kunnen slapen

Psychisch

  • angst en onrust
  • depressie
  • moeite met concentreren
  • fobieën

Spieren

  • verlamming
  • trillingen
  • stijfheid in handen, vingers en mond
  • tintelingen op de huid
  • algemene stijfheid van de spieren (tetanie)

Hart en vaten

  • hartkloppingen
  • overslaan van het hart
  • pijn op de borst
  • koude, klamme handen

Centraal zenuwstelsel

  • hoofdpijn
  • duizeligheid
  • bewustzijn verliezen
  • wazig zien

Longen en luchtwegen

  • benauwd
  • beklemming op de borst
  • kriebel in de keel
  • zuchten, longhonger
  • veel ademen, hijgen
  • pijnlijke ademhalingsspieren

Spijsvertering

  • opgeblazen gevoel
  • pijn in de maagstreek
  • winden laten
  • misselijk
  • diarree of verstopping

Twee vormen

U kunt plotseling een aanval van hyperventilatie krijgen. We hebben het dan over acute hyperventilatie. Daarnaast kunt u bijna de hele dag onbewust hyperventileren. Dat noemen we chronische hyperventilatie. Deze vorm is minder goed te herkennen. U heeft de hele tijd vage klachten. Vaak psychisch en lichamelijk. Denk aan:

  • vermoeidheid
  • spierpijn
  • depressief zijn
  • hoofdpijn
  • niet kunnen slapen
  • moeite met concentreren

Dit zijn klachten die ook ergens anders door kunnen komen. Het kan lang duren voordat duidelijk is dat het door chronische hyperventilatie komt.

Oorzaken

Ons lichaam gebruikt de zuurstof die we inademen om voedingsstoffen te verbranden. Daarbij ontstaat koolzuur(gas). Dat noemen we ook wel koolstofdioxide. Dit ademen we weer uit.

Is er te weinig zuurstof in het bloed of juist te veel koolzuur? Dan gaat er een seintje naar het deel in de hersenen dat de ademhaling regelt. U gaat sneller ademen. Zo komt er meer zuurstof het lichaam in. En voert het lichaam meer koolzuur af. Dit is normaal en gezond. We doen het bijvoorbeeld tijdens het sporten. U gaat dan sneller ademen om genoeg zuurstof binnen te krijgen. En om het teveel aan koolzuur kwijt te raken.

Bij hyperventilatie gaat u sneller ademen zonder dat uw lichaam dat nodig heeft. Daardoor ademt u te veel koolzuur uit. Als het koolzuur in het bloed te snel daalt, probeert uw lichaam daar wat aan te doen. De bloedvaten in de hersenen trekken samen. En prikkeling van het zenuwstelsel zorgt dat u last krijgt van duizeligheid, tintelingen, wazig zien en hartkloppingen. Of zelfs flauwvallen.

Veel mensen worden angstig door de klachten. Andersom kan angst ook juist zorgen voor hyperventilatie. Zo kan het ene weer zorgen voor het andere. Na een aanval van hyperventilatie ontstaat angst voor een nieuwe aanval. En die angst kan weer zorgen voor hyperventilatie. Wat weer zorgt voor meer angst. En zo blijft dat doorgaan.

Advies

Bij een aanval van hyperventilatie heeft u de neiging om steeds sneller door uw mond te ademen. Om zo meer lucht binnen te krijgen. Dit helpt niet. Om de aanval te stoppen, moet u juist minder lucht binnenkrijgen. U kunt dat op verschillende manieren doen.

Door de buik ademen

Ga bij een aanval op een stoel zitten. Probeer rustig met alleen de buik adem te halen. De borstkas blijft dan rustig en ontspannen. Adem hiervoor via de neus in en tussen de lippen door weer uit. Leg uw hand op uw buik. U voelt dan de beweging van de ademhaling.

Bewegen

Als u beweegt, verbruikt u meer zuurstof en komt er meer koolzuur in het lichaam. Voelt u een aanval opkomen? Dan kan het helpen om een eind te gaan wandelen of fietsen.

In uw handen ademen

Ook ademen met beide handen voor de mond kan helpen. U vangt de lucht die u uitademt op in het kommetje van uw handen. In deze lucht zit koolzuur. Door dit weer in te ademen, gaat het koolzuur in uw bloed omhoog. En verdwijnen de klachten. Ademen liever niet in een plastic zakje. U krijgt dan wel koolzuur terug in uw lichaam, maar geen zuurstof.

Oefeningen voor uw ademhaling

U kunt niet altijd precies op het juiste moment gaan fietsen of wandelen. En dat kan dan weer voor paniek zorgen, waardoor de klachten erger worden. Daarom is de mooiste oplossing om oefeningen te doen om uw ademhaling weer onder controle te krijgen. De fysiotherapeut kan u daarbij helpen.

Contact