TranslateKoorts bij kinderen
Uw kind heeft koorts als de temperatuur van het lichaam hoger is dan 38°C. Koorts ontstaat als het lichaam in actie komt tegen bijvoorbeeld een infectie. Het lichaam wordt dan warm. Koorts kan op zich geen kwaad. Het is niet schadelijk voor het lichaam of de hersenen. In sommige gevallen is het wel goed om bij een arts langs te gaan.
Luister de podcast 3×7 bij de dokter: 7 vragen, 7 antwoorden en 7 tips over koorts bij kinderen:
Oorzaken
Bij jonge kinderen (onder de vijf jaar) komen infecties met koorts vaak voor. Soms wel acht keer per jaar. Dit komt omdat bij jonge kinderen het afweersysteem nog ‘in training’ is. Het lichaam leert virussen en bacteriën te herkennen en te bestrijden. Uw kind kan ook koorts krijgen na een vaccinatie. Dat is normaal.
Krijgt uw kind op een ander moment koorts en wilt u naar een arts? Dan gaat u meestal eerst naar de huisarts. Die kijkt waarom uw kind koorts heeft. Meestal is dit een infectie door een virus. Dit gaat vanzelf over. Soms komt de infectie door een bacterie. Dan kan het nodig zijn om antibiotica te geven.
Advies
Meet altijd eerst zelf de temperatuur als u denkt dat uw kind koorts heeft. Via de billen of met een oorthermometer. Oorthermometers zijn niet geschikt voor kinderen jonger dan drie maanden. Zolang het lichaam de warmte kwijt kan, komt de temperatuur bijna nooit boven de 41°C.
Bellen bij rode signalen
De hoogte van de koorts bepaalt niet hoe ziek uw kind is. Probeer zelf in te schatten hoe ziek uw kind is. Dat is soms lastig. Het helpt als u kijkt naar de signalen die hieronder staan. De kleur geeft aan hoe erg het is. Het is als bij een stoplicht:
 |
|
Signaal 1: Kleur van uw kind
- Rood: uw kind is grauw
- Oranje: uw kind is bleek
- Groen: uw kind heeft een normale kleur, misschien door de koorts iets roder dan normaal
Signaal 2: Gedrag van uw kind
- Rood: uw kind is niet of bijna niet wakker te krijgen, huilt zonder dat u hem of haar kunt troosten of zwakjes
- Oranje: uw kind is hangerig, slaapt meer, speelt niet, is anders dan normaal
- Groen: uw kind is niet lekker, maar het lacht, speelt, is actief en alert
Signaal 3: Ademhaling van uw kind
- Rood: uw kind ademt opvallend snel of juist heel langzaam. U hoort piepende of kreunende geluiden. U ziet dat uw kind veel moeite moet doen om adem te halen.
- Oranje: uw kind hoest of heeft een hoorbare ademhaling
- Groen: uw kind ademt rustig en regelmatig, hoest soms
Signaal 4: Genoeg vocht
- Rood: uw kind heeft een droge tong of de ogen liggen diep. Uw kind is steeds aan het spugen, heeft veel diarree, plast niet
- Oranje: uw kind spuugt of heeft diarree, plast nog wel maar minder dan normaal
- Groen: uw kind drinkt goed en plast. Uw kind eet iets minder dan normaal
Signaal 5: Andere klachten
- Rood: uw baby huilt telkens bij het verschonen van de luier (luierpijn). Of het zachte plekje boven op het hoofd van uw baby is bol. Een gewricht of lichaamsdeel is gezwollen zonder dat uw kind is gevallen. Uw kind heeft rode vlekjes, die niet weggaan als u erop drukt.
- Oranje: u twijfelt over de rode vlekjes hierboven
- Groen: uw kind heeft rode vlekjes die weggaan als u erop drukt
TIP: Als uw kind vlekjes heeft, druk er dan op met een doorschijnend glas. Zo kunt u zien of de vlekjes weggaan of niet.
Signaal 6: Steeds zieker
Oranje: uw kind wordt steeds zieker. Overleg met de huisarts:
- als het drie dagen duurt voordat het beter gaat
- als de koorts langer duurt dan vijf dagen
Volg uw gevoel
Bel direct uw huisarts bij rode signalen of wanneer u twijfelt. Maak een lijstje van de signalen bij uw kind. Het helpt als u die kunt benoemen. Laat het weten als u zich zorgen maakt of als uw kind anders is dan anders. Ook dat is een belangrijk signaal.
Eerst paracetamol
Geef eerst paracetamol en kijk hoe uw kind reageert. Geef paracetamol een paar dagen in de juiste hoeveelheid en op vaste tijdstippen:
- kind van 3 maanden tot 1 jaar: 120 mg per keer, 3x per dag (iedere 8 uur)
- kind van 1 jaar tot 4 jaar: 240 mg per keer, 3x per dag (iedere 8 uur)
- kind van 4 jaar tot 6 jaar: 240 mg per keer, 4x per dag (iedere 6 uur)
- kind van 6 jaar tot 12 jaar: 500 mg per keer, 3x per dag (iedere 8 uur)
- kind van 12 jaar tot 18 jaar: 500 mg per keer, 4x per dag (iedere 6 uur)
Koorts of infectie gaan door paracetamol niet sneller over. Het verzacht wel de klachten.
Warme kwijtraken
Uw kind moet de warmte kwijt kunnen. Zorg voor dunne kleding en een dun laken. Als uw kind het koud heeft of rilt, kunt u een dekentje over uw kind leggen. Het is niet nodig om een kind met hoge koorts af te koelen met water of natte doeken.
Jonge baby’s en kinderen
- Kinderen met koorts die jonger zijn dan 1 maand, worden eigenlijk altijd gezien door de kinderarts. De oorzaak van de koorts is soms lastig vast te stellen. Jonge baby’s zijn ook kwetsbaarder. We nemen ze daarom sneller op in het in het ziekenhuis om ze in de gaten te houden. Een antibioticabehandeling is dan niet altijd nodig.
- Neem ook bij kinderen jonger dan drie maanden altijd contact op met de huisarts bij koorts. Als dat nodig is, stuurt de huisarts uw kind door naar de kinderarts.
Kwetsbare kinderen
Kinderen die bijvoorbeeld een ziekte hebben aan het hart, de longen of de spieren, worden sneller erg ziek. Deze kinderen worden daarom ook eerder doorgestuurd naar de kinderarts. Meestal komt de koorts ook bij hen door een milde infectie door een virus.
Kinderen die niet gevaccineerd zijn, hebben een groter risico op een ernstige infectie. Laat uw huisarts weten als uw kind niet gevaccineerd is. Het gaat om vaccinaties die op het consultatiebureau worden aangeraden.
Koortsstuip
Jonge kinderen (van zes maanden tot vijf jaar) kunnen een koortsstuip krijgen. Uw kind kan dan bewusteloos raken en schokken aan armen en benen krijgen. Lees meer over een koortsstuip bij kinderen en wat u dan moet doen.
Onderzoek
De arts gaat op zoek naar de oorzaak van de koorts. Ook kijkt hij of zij hoe ziek uw kind is. De arts vraagt eerst naar:
- medische voorgeschiedenis: bijvoorbeeld te vroeg geboren, eerdere ziektes of gebruik van medicijnen
- hoe lang uw kind al koorts heeft
- andere klachten
- zieken in de omgeving: op de crèche, op school of in het gezin
- vaccinaties van uw kind
- of u kort geleden in het buitenland was
Dan onderzoeken we uw kind lichamelijk. We kijken naar:
- snelheid van de ademhaling
- hartslag, soms ook de bloeddruk
- de hoeveelheid zuurstof in het bloed
- temperatuur
Bij lichamelijk onderzoek beoordelen we ook andere signalen. Bijvoorbeeld kleur, (huil)gedrag, ademhaling, vocht, andere verschijnselen en hoe het ziek zijn verloopt. De arts kijkt in de oren en mond van uw kind, luistert naar hart, longen en buik en onderzoekt de buik, armen, benen en huid. Zo schat de arts in wat er aan de hand is.
Extra onderzoek
Als de medische situatie niet ernstig is, kan uw kind naar huis. U krijgt dan goede uitleg mee over wat u moet doen. Soms is nog niet duidelijk wat er aan de hand is. Of denken we aan een ernstiger ziekte. Bijvoorbeeld een longontsteking, blinde darmontsteking, nierbekkenontsteking, gewrichtsontsteking, bloedvergiftiging of (zeldzaam) een hersenvliesontsteking. Dan doen we extra onderzoek in het ziekenhuis.
Onderzoek naar de afweer
Soms kan een kind kort achter elkaar koorts hebben. Sommige ouders maken zich dan zorgen over de afweer van hun kind. Onderzoek naar de afweer is bijna nooit nodig. Dit doen we alleen als de infecties elke keer ernstig verlopen. Bijvoorbeeld als uw kind daarvoor elke keer naar het ziekenhuis moet. Of als uw kind meerdere keren per jaar antibiotica nodig heeft. Of infecties heeft die normaal niet bij kinderen voorkomen.