TranslateLange kinderen naar de dokter
Niet alle lange kinderen hoeven een kinderarts te bezoeken. Dat gebeurt wel als jouw lengte boven het bovenste lijntje zit in de grafiek waarin je groeit wordt bijgehouden. Of als jouw lengte niet past bij die van je ouders. Ook als je opeens heel hard groeit kan het slim zijn naar de kinderarts te gaan. Of als je ongerust bent over hoe lang je gaat worden.
Luister ook de podcast 3×7 bij de dokter: 7 vragen, 7 antwoorden en 7 tips over lange lengte bij kinderen.
Klachten
Je kan merken dat je lang bent omdat je bijvoorbeeld de langste van de klas bent. Of omdat je eerder dan je klasgenoten een groeispurt krijgt. Als je lang bent, schatten mensen je vaak ook ouder in. Dit kan lastig zijn. Soms merk je zelf helemaal niet dat je langer bent dan gemiddeld. Dan hoor je het bij de schoolarts. Of van je opa of oma of van iemand die jou lang niet gezien heeft.
Oorzaken
Een lange lengte komt voor bij meisjes en jongens, op alle leeftijden. Vaak zijn deze kinderen ‘gewoon lang’ omdat ze lange ouders hebben. Je kunt ook lang zijn omdat je een ziekte hebt die iets verandert in je chromosomen of genen. Voorbeelden zijn het syndroom van Klinefelter en het syndroom van Marfan. Lang zijn kan ook komen door een stoornis in de hormonen.
Syndroom van Klinefelter
Syndroom van Marfan
Andere syndromen
Hormonen
- Als de puberteit te vroeg start, kunnen de puberteitshormonen al heel jong een groeispurt geven. Dit gebeurt bij 1 op de 500 kinderen. We spreken van een te vroege puberteit als een meisje borsten krijgt voor ze acht jaar is. En als bij een jongen de penis en zaadballen groeien voor hij negen is.
- Je kunt te hard groeien als je te veel schildklierhormoon aanmaakt. Dit komt voor bij ongeveer 1 op de 1500 kinderen. Hierbij krijg je ook andere klachten, zoals afvallen, hartkloppingen en een gejaagd gevoel. Dit is goed te behandelen.
- Je kunt te hard groeien door te veel groeihormoon. Dit komt bijna nooit voor.
Onderzoek
De dokter stelt vragen om erachter te komen waarom je lang bent of sneller groeit. Ook doet de dokter lichamelijk onderzoek. Hij of zij kijkt of er kenmerken zijn die passen bij een syndroom of iets met je hormonen.
Groeipatroon
De dokter kijkt goed naar jouw groeipatroon. De groeicurve is daarbij belangrijk. Daarop staan alle metingen van jouw lengte in een grafiek. Zo kunnen we zien hoe jij de afgelopen jaren bent gegroeid. En of dat anders is dan de gemiddelde groei bij andere kinderen van jouw leeftijd. De dokter kijkt ook of de groei ineens sneller gaat. De dokter meet ook je lichaamsverhoudingen op:
- de lengte van je billen tot het topje van je hoofd (zithoogte)
- de lengte van vingertop tot vingertop als je jouw armen naast je lichaam horizontaal houdt (spanwijdte).
Lichaamsverhoudingen die afwijken, kunnen passen bij een syndroom.
Botleeftijd
We maken verder een röntgenfoto van je linkerhand en pols. Daarmee bepalen we je botleeftijd. We noemen dit ook wel skeletleeftijd. Op deze foto zien we aan je botstructuren wat jouw botleeftijd is. De botleeftijd bepaalt hoeveel je nog gaat groeien. De botleeftijd kan voor- of achterlopen op je gewone leeftijd. Met jouw lengte en botleeftijd kunnen we ongeveer berekenen wat je eindlengte wordt. Deze voorspelling wordt betrouwbaarder als je ouder bent en al meer in de puberteit zit. Het beste moment om de eindlengte te voorspellen is:
- bij meisjes als ze 170 tot 175 cm lang zijn
- bij jongens als ze 185 tot 190 cm lang zijn
De dokter zet daarna alles op een rijtje en beslist of nog verder onderzoek nodig is. Bij twijfel doet de dokter bloedonderzoek om naar andere oorzaken te kijken. Zoals syndromen of hormonale stoornissen.
Behandeling
Als je geen ziekte hebt waardoor je lang bent, hoeft er niets te gebeuren. Dan ben je gewoon gezond. Als er wel wat moet gebeuren, zijn de volgende behandelingen mogelijk.
Operatie: epifysiodese
Je kunt deze operatie alleen krijgen als de verwachting is dat je heel lang wordt:
- als meisje langer dan 185 tot 190 cm
- als jongen langer dan 205 tot 210 cm
Voor we opereren, maken we eerst een röntgenfoto van je knieën. We kijken dan of de groeischijven nog open zijn. Zo niet, dan heeft een operatie geen zin.
Bij de operatie maken we boorgaatjes in de groeischijven van je boven- en onderbenen. Daardoor stopt de groei. De groei die na de operatie nog te verwachten is, wordt daardoor kleiner. Het kan 30 tot 50 procent schelen. Een nadeel van de operatie is dat je littekens krijgt. En een kleine kans op O- of X-benen. Je armen blijven wel doorgroeien, dus je benen lijken na de operatie korter.
Een ervaren (kinder)orthopeed moet deze operatie op het goede moment doen. Na de operatie blijf je één of twee nachten in het ziekenhuis. Je moet één tot twee weken rust houden. Je loopt vier tot zes weken met krukken. Daarna revalideer je rustig verder. Na de operatie moeten je botten goed herstellen. Daarom mag je meestal drie tot zes maanden niet sporten.