Lichen sclerosus

Huidaandoening

Lichen sclerosus

Lichen sclerosus is een vrij zeldzame en pijnlijke huidaandoening. De aandoening zit meestal bij de huid rond de vagina of penis. Lichen sclerosus in de schaamstreek geeft vaak nare klachten.

Klachten

Bij vrouwen

Vrouwen hebben vaker lichen sclerosus dan mannen. Ook zijn de klachten bij hen vaak erger.

  • De vulva (het gebied rond de vagina-opening) wordt eerst vaak rood en gezwollen.
  • Later kan de huid erg dun worden (atrofie) en kunnen delen van de vulva veranderen.
  • De kleine schaamlippen kunnen langzaam verdwijnen of de toegang tot de vagina kan versmallen.
  • U heeft vaak veel jeuk en pijn bij de vulva. Vrijen kan pijnlijk worden.
  • De huid is voor een deel rood en voor een deel porseleinwit. Soms kunnen blaren en wondjes in het gebied ontstaan. Ook donkere verkleuring van de huid komen voor.
  • Soms zit de aandoening ook het gebied van de anus. Dit kan pijn geven bij ontlasting.

Bij mannen

Bij mannen raakt vaak eerst de voorhuid van de penis ontstoken. Soms ook de eikel. Door deze ontsteking kan de voorhuid vernauwen. Daardoor kan die niet meer over de eikel worden teruggeschoven.

Later (soms tegelijk) wordt de huid dunner (atrofie). De huid wordt wit van kleur en lijkt dan zo dun als papier.

Lichen sclerosus op gewone huid

In zeldzame gevallen kan de aandoening ook ontstaan aan de ‘gewone’ huid. Meestal op de rug. Deze huid wordt dan porseleinwit en ziet er zo dun als papier uit. Dit geeft meestal weinig klachten.

Lichen sclerosus en kanker

In zeldzame gevallen kan in lichen sclerosus van de geslachtsdelen een vorm van huidkanker ontstaan. Meestal als u de aandoening al langer heeft. Dit geldt vooral voor lichen sclerosus van de vulva: het vulva-carcinoom. Het is belangrijk deze vorm van kanker op tijd op te sporen. Bij mannen is de relatie tussen de aandoening en peniskanker minder duidelijk.

Oorzaken

Het is niet helemaal duidelijk hoe lichen sclerosus ontstaat. Het komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen. De aandoening ontstaat meestal in de menopauze. Soms ook op jongere leeftijd. Een enkele keer zien we de afwijkingen ook bij jonge kinderen, voor de puberteit.

Onderzoek

Mensen met lichen sclerosus durven vaak pas laat naar de huisarts te gaan met hun probleem. Ze schamen zich daar soms voor. Meestal zal de huisarts doorverwijzen naar de dermatoloog. Die controleert de huid regelmatig. Vooral als de aandoening bij de geslachtsdelen zit. Bij afwijkingen aan de vulva doen de dermatoloog en gynaecoloog de controle soms samen.

Behandeling

Bij vrouwen

Sterke hormooncrèmes (corticosteroïden) kunnen de aandoening afremmen. Ook krijgt u daardoor minder jeuk. Het is belangrijk de crème goed te blijven gebruiken. Zo voorkomt u veel problemen. Soms stopt lichen sclerosus na een paar jaar opeens. Afwijkingen aan de huid die al zijn ontstaan, herstellen niet meer.

Bij mannen

Ook bij mannen kunnen hormooncrèmes goed werken. Blijft u last houden omdat de voorhuid sterk vernauwd is? Dan is het vaak een goede oplossing om de voorhuid weg te halen (besnijdenis).

Bij kinderen

Een klein deel van de patiënten met lichen sclerosus zijn meisjes voor de puberteit. Bij twee derde van deze groep gaan de klachten vanzelf weg aan het begin van de puberteit. De rest blijft afwijkingen houden. Goede begeleiding door een dermatoloog of kinderarts is dan belangrijk. Zo nodig kunnen we hormooncrèmes geven.