Niet ongesteld in puberteit

Home > Patienteninformatie > Niet ongesteld in puberteit

Niet (meer) ongesteld in de puberteit

Sommige meisjes worden niet ongesteld in de puberteit. Of zijn eerder wel ongesteld geweest, maar dat nu al meer dan een half jaar niet meer. Dit noemen we ook wel amenorroe. Waarom je niet (meer) ongesteld wordt, kan door verschillende dingen komen. Bijna altijd is er wel een oplossing voor.

Luister ook de podcast 3×7 bij de dokter: 7 vragen, 7 antwoorden en 7 tips over nog niet of niet meer ongesteld worden.

3×7 Bij de dokter · Amenorroe = ‘Nog niet of niet meer ongesteld’

Klachten

Twee vormen

Van amenorroe zijn twee vormen: primaire en secundaire amenorroe.

Primaire amenorroe betekent dat je 16 jaar oud bent en nog nooit ongesteld bent geweest. Of dat je vijf jaar nadat je borsten hebt gekregen nog niet ongesteld bent.
Secundaire amenorroe betekent dat je al eerder ongesteld was, maar dit nu al meer dan een half jaar niet meer bent geweest.

Cyclus

De periode van de ene naar de andere ongesteldheid noemen we een cyclus.

In het eerste jaar nadat je ongesteld bent worden, mag een cyclus tot 90 dagen duren.
In het jaar daarop 60 dagen.
Na het derde jaar zien we dat de meeste meisjes hun volgende ongesteldheid weer krijgen na 21 tot 45 dagen.

Het is normaal dat het aantal dagen binnen een cyclus een beetje schommelt. De dokter noemt het dan nog steeds een regelmatige cyclus. Onregelmatig ongesteld ben je als de ongesteldheid na het derde jaar langer dan 45 dagen wegblijft. Blijft ongesteldheid langer dan zes maanden weg, dan noemen we het amenorroe.

Oorzaken

Niet (meer) ongesteld worden komt best wel vaak voor bij meisjes tussen 12 en 18 jaar. Als op je middelbare school 1.000 meisjes zitten, hebben zeven van hen amenorroe. Waarom je niet of niet meer ongesteld wordt kan door verschillende dingen komen.

Door probleem met baarmoeder of vagina

Soms is er een probleem met de baarmoeder of vagina. Bijvoorbeeld omdat de baarmoeder bij de geboorte niet goed is aangelegd. Dit is heel zeldzaam. De opening van je vagina kan ook afgesloten zijn door het maagdenvlies. Het bloed bij je menstruatie kan dan niet naar buiten. Je hebt dan elke maand buikpijn. Soms heb je ook problemen met plassen. Bij deze klachten zal de dokter goed kijken of de opening van je vagina in orde is.

Door probleem met de eierstokken

Eierstokken kunnen een probleem hebben om het hormoon oestrogeen te maken. Als dit niet goed lukt, merk je dit bijvoorbeeld aan opvliegers, een vertraagde puberteit of het niet stoppen van de groei.

Door probleem met hormonen

Soms maak je niet genoeg hormonen aan die zorgen dat in de eierstok een eitje kan groeien. Je kunt dan ook last hebben van hoofdpijn, spugen, problemen met zien en ruiken, vertraagde puberteit of niet stoppen met groeien. Een probleem met hormonen is meestal onschuldig. Late puberteit en laat ongesteld worden kunnen erfelijk zijn. Vraag op welke leeftijd je moeder, je tantes en oma’s ongesteld werden. Als in je familie veel vrouwen laat ongesteld werden, kan het ongesteld worden bij jou ook wat later starten.

Door andere problemen in je lichaam

Ook andere dingen in je lichaam kunnen invloed hebben op je hormonen en cyclus. Bijvoorbeeld:

langdurige ziekten, zoals suikerziekte
te veel stress
te veel sporten
ondergewicht of overgewicht
schildklierziekten
zwanger zijn

Onderzoek

Vragen

De dokter stelt je eerst een aantal vragen over je gezondheid:

over bewegen en sporten
over hoe en wat je eet
of je veel stress hebt
of je lichamelijke problemen hebt
of je medicijnen gebruikt
hoe de puberteit zich bij jou heeft ontwikkeld
of je eerder wel ongesteld bent geworden en hoeveel dagen er dan meestal tussen zitten

Was je al eerder ongesteld? Maak dan een lijstje hoe vaak, wanneer en hoe lang je ongesteld was. Dit kan ook op je telefoon met een app. Bijvoorbeeld de I-period app. De dokter weet dan precies hoe de cyclus bij jou verloopt.

Lichamelijk onderzoek

De dokter kijkt ook goed naar hoe je groeit en of dit klopt met je leeftijd. Bij het lichamelijk onderzoek kijkt de dokter naar:

je schildklier
hoe je borsten zich ontwikkelen
of je haargroei op je lichaam hebt
of je acne hebt

Ook onderzoekt de dokter hoe je schaamlippen en je vagina er aan de buitenkant uitzien. De dokter moet dit doen om erachter te komen of er iets met je aan de hand is. Dit onderzoek doet geen pijn. Toch vinden meisjes het soms vervelend of spannend. Wij zien daarom graag dat een ervaren huisarts, kinderarts of gynaecoloog dit onderzoek doet. Vertel gerust of je het wel of niet fijn vindt als tijdens het onderzoek iemand naast je staat.

Ander onderzoek

Vaak is bloedonderzoek (ook een zwangerschapstest) nodig om naar de hormonen in je bloed te kijken. De gynaecoloog kan ook met een echo op je buik kijken hoe je eierstokken en je baarmoeder eruitzien.

Behandeling

De behandeling hangt af van wat bij jou aan de hand is. Een paar voorbeelden:

Als het bloed niet goed weg kan stromen, kan de gynaecoloog een gaatje in het maagdenvlies maken. Na deze ingreep word je gewoon ongesteld.
Als het door ondergewicht of overgewicht komt, kan een diëtist helpen.
Stress of te veel sporten kun je aanpakken.
Bepaalde geneesmiddelen kun je stoppen.
Om te zien of je ongesteld kunt worden, kunnen we je een hormoonkuur geven met progesteron.

Eigenlijk vinden we altijd wel een oplossing. Het komt bijna nooit voor dat een meisje nooit ongesteld wordt. Het is wel belangrijk dat we heel goed naar je probleem kijken en ontdekken waardoor het komt. Soms vinden we niets, maar worden in je familie vrouwen vaker laat ongesteld. Dan komt het meestal vanzelf goed en hoeft er niets te gebeuren. De meeste meisjes kunnen we goed behandelen. Ze kunnen later gewoon zwanger worden.

Goed om te weten

Schaam je nooit voor je eigen lichaam. Ieder lichaam heeft zijn eigen tijd en ritme en geen mens is hetzelfde. Twijfel je of het bij jou wel normaal is? Stel vragen en praat erover. Ben je bang dat je zwager bent? Blijf er niet mee rondlopen, maar bespreek het.

Contact

Wat vindt u van deze informatie?