Botontkalking
Klachten
Botbreuken
Osteoporose zelf geeft geen klachten, maar door botontkalking heeft u meer kans een bot te breken. Vooral van heup, pols, ruggenwervels en schouder. Bij één op de twee tot drie vijftigplussers die na een botbreuk op de afdeling Spoedeisende Hulp belanden, is sprake van botontkalking.
Breekt een bot omdat het verzwakt is door botontkalking? Dan is de kans op een nieuwe breuk twee keer zo groot. Bij een wervelfractuur is de kans op een nieuwe botbreuk zelfs vier keer zo groot. Vrouwen breken drie keer zo vaak iets door verzwakte botten als mannen.
Andere klachten
- kleiner worden, kromme rug krijgen
- slechtere conditie
- minder zelfstandig worden, afhankelijk van hulp
- op bed moeten blijven liggen
Oorzaken
De structuur van onze botten lijkt op een honingraat. Bij botontkalking worden de gaten in de honingraat langzaam groter. De afbraak van bot is dus groter dan de aanmaak. Daardoor wordt de structuur van het bot zwakker. Een kleine stoot of val kan dan al zorgen voor een botbreuk. Bijvoorbeeld als u een tas met boodschappen optilt of op een ongelukkige manier van de stoep afstapt en valt. U kunt dan zomaar een heup, ruggenwervel, pols of schouder breken.
Tijdens de groei, worden onze botten langer en dikker. Als we groeien, maken we meer bot aan dan we afbreken. Die aanmaak neemt nog verder toe als we veel bewegen. Wie veel beweegt (als kind en als volwassene) heeft én houdt stevigere botten. Onze botten zijn het stevigst rond ons dertigste jaar. Vanaf die leeftijd wint de botafbraak het langzaam van de botaanmaak.
Na de overgang gaat bij veel vrouwen de botafbraak sneller. Dat komt door hormoonveranderingen. Ook andere factoren kunnen de botaanmaak vertragen en/of de botafbraak versnellen:
- roken
- ondergewicht
- meer dan 2 glazen alcohol per dag
- weinig calcium in de voeding
- onvoldoende vitamine D
- weinig bewegen
- medische oorzaak; een aandoening waardoor het lichaam geen of te weinig kalk opneemt uit de voeding bijvoorbeeld.
- het gebruik van bepaalde medicijnen
Onderzoek
Om te weten of u osteoporose heeft, doen we op de afdeling Radiologie een botdichtheidsmeting (DEXA-scan). Zo nodig doen we ook bloedonderzoek.
Na de botdichtheidsmeting heeft u een afspraak bij de verpleegkundig specialist osteoporose. Die geeft u de uitslag van het onderzoek. Samen bespreekt u wat voor u de beste behandeling is.
Behandeling
Botontkalking is tegenwoordig goed te behandelen. De laatste jaren zijn nieuwe medicijnen ontwikkeld. Mensen die door botontkalking een bot hebben gebroken, hebben een grote kans om kort daarna weer een bot te breken. Met de behandeling maken we de kans op een nieuwe breuk kleiner. Binnen een half jaar is de kans op een nieuwe breuk de helft kleiner.
Leefstijladvies bij osteoporose
Bewegen
Kalkrijke voeding
Vitamine D
Medicijnen
Als u medicijnen gebruikt, blijft u onder controle van een arts. Deze heeft aandacht voor leefstijladviezen, bijwerkingen van de medicijnen en voor het gebruik van de medicijnen. Aan het einde van de behandeling, of als u weer een bot breekt, herhaalt de arts het onderzoek. Zo kan de arts besluiten om u andere medicijnen te geven.
Roken en alcoholgebruik
Vallen voorkomen
- Bekijk uw huis en tuin eens goed. Zijn er misschien matjes, vloerkleden, losse spullen of gladde oppervlakken waardoor u kunt vallen? Heeft u problemen met lopen, vraag dan advies over schoenen en hulpmiddelen zoals een wandelstok.
- Ook problemen met uw gezondheid zijn belangrijk. Minder goed kunnen zien, een slechter evenwicht, hartritmestoornissen en het gebruik van sommige medicijnen vergroten de kans op vallen. En dus op een botbreuk. Uw arts zal hier op letten en dit met u bespreken.
- Het is mogelijk om de balans en kracht te trainen om vallen te voorkomen. Ook kunt u ‘goed’ leren vallen. Vraag hiernaar bij uw huisarts of fysiotherapeut.