TranslateROP screening
Uw kind wordt gescreend op een oogaandoening. Dit wordt ook wel prematurenretinopathie genoemd. In deze folder kunt u nog eens nalezen waarom dit onderzoek noodzakelijk is voor uw kind.
Prematurenretinopathie
Het netvlies (retina) is een zeer belangrijk onderdeel van het oog, verantwoordelijk voor het omzetten van licht in elektrische signalen die naar de hersenen worden gestuurd, waardoor we kunnen zien. Normaal gesproken zijn de bloedvaten die het netvlies van voedingsstoffen voorzien volledig ontwikkeld tegen het einde van de zwangerschap. Bij te vroeg geboren baby’s zijn deze bloedvaten echter nog niet volgroeid en moeten ze zich gedurende de eerste levensmaanden verder ontwikkelen. Helaas kan de normale groei van deze bloedvaten verstoord worden door verschillende factoren. Wanneer dit gebeurt, ontstaat er een aandoening die bekend staat als prematurenretinopathie, of kortweg ROP.
Bij een klein aantal baby’s met ROP kan een ernstige vorm van de aandoening ontstaan die behandeling vereist. Het vroegtijdig herkennen van ROP is cruciaal om tijdig met de behandeling te kunnen beginnen en om blindheid of ernstige visuele beperkingen te voorkomen. Oogheelkundige onderzoeken spelen een essentiële rol bij het identificeren van ROP.
Welke baby’s worden gescreend?
Over het algemeen worden baby’s gescreend die bij de geboorte een gewicht hebben van minder dan 1250 gram en/of geboren zijn na een zwangerschapsduur korter dan 30 weken. Daarnaast worden ook baby’s gescreend die bij de geboorte een gewicht hebben tussen de 1250 gram en 1500 gram en/of geboren zijn na een zwangerschapsduur tussen de 30 en 32 weken, en die één van de volgende behandelingen of aandoeningen hebben gehad: beademing, sepsis, necrotiserende enterocolitis (NEC), behandeling met specifieke medicijnen (cardiotonica) vanwege lage bloeddruk, of behandeling met corticosteroïden na de geboorte. Het tijdig identificeren n behandelen van ROP kan een aanzienlijk verschil maken in het behoud van het gezichtsvermogen van te vroeg geboren baby’s.
Mogelijkheden bij ROP
Als er bij uw kind ROP is ontstaan zijn er twee mogelijkheden:
- De ROP verdwijnt spontaan en de bloedvaten groeien alsnog op een normale wijze door. Gelukkig gebeurt dit bij het merendeel van de kinderen.
- De ROP gaat steeds een stadium verder.
Na de screening wordt u door een zorgverlener van de bevindingen op de hoogte gebracht. Bij (dreigende) ernstige afwijkingen gebeurt dit door een oogarts.
Bij een klein aantal kinderen zal er vervolgens behandeling nodig zijn. Doorgaans is dit een laserbehandeling die kan worden uitgevoerd in een aantal gespecialiseerde centra. Het kan dus zijn dat uw kindje tijdelijk moet worden overgeplaatst naar een ander ziekenhuis. Met deze behandeling wordt het deel van het netvlies dat zuurstoftekort heeft uitgeschakeld, waardoor de productie van de stofjes, die de uitgroei van bloedvaten stimuleren, af neemt. Soms lukt dit onvoldoende wat kan betekenen dat nogmaals behandeling nodig is. In een enkel geval kan het voorkomen, dat ondanks alle inspanningen een kindje toch blind- of slechtziend wordt.
Het eerste onderzoek
Het eerste onderzoek vindt in de 5e week na de geboorte plaats, maar niet voor de 31e week van de oorspronkelijke zwangerschapsduur. Afhankelijk van de resultaten van het onderzoek en de leeftijd van uw kindje kan het nodig zijn dat het onderzoek na een aantal weken herhaald moet worden.
Wanneer er voor uw kind een afspraak ten behoeve van screening op ROP is ingepland, wordt u hierover geïnformeerd. U hoort op welke dag of dagdeel de screening plaats vindt. Een onderzoek bij uw kindje kan vervelend zijn om te zien, maar het kan voor uw kind prettig zijn als u wel aanwezig bent. Overleg daarom met de verpleegkundige van de afdeling of u bij het onderzoek aanwezig zult zijn.
Als uw kind overgeplaatst wordt, zullen de gegevens inclusief de termijn voor het eventuele vervolgonderzoek doorgegeven worden aan het volgende ziekenhuis. Mocht uw kind naar huis gaan en nog gescreend moeten worden dan krijgt u daarvoor een afspraak mee. Mocht deze afspraak niet door kunnen gaan? Dan vragen wij u om op korte termijn een nieuwe afspraak te maken. Wij willen u graag het belang van ROP-screening uitleggen. Het kan zijn dat u na het lezen van deze folder alsnog vragen heeft. Raadpleeg in dit geval gerust uw arts voor verdere informatie.
Verloop van het onderzoek
- Het opsporen van ROP gebeurt om de meeste gevallen door middel van een ‘oogspiegel onderzoek’. In sommige ziekenhuizen maakt men gebruik van een speciale fotocamera, de Retcam.
- Uw kindje krijgt eerst meerdere oogdruppels toegediend door de verpleegkundige. Deze oogdruppels zorgen ervoor dat de pupillen wijd worden. Dit is noodzakelijk om het netvlies te kunnen beoordelen.
- Nadat de druppels goed zijn ingewerkt kijkt de oogarts naar het netvlies. De verpleegkundige assisteert tijdens het onderzoek en zorgt voor een comfortabele en goede positie van de baby. Soms vindt het onderzoek niet plaats op de afdeling waar uw kindje opgenomen is maar bijvoorbeeld op de polikliniek oogheelkunde.
- Om het oog goed open te houden tijdens het onderzoek, wordt er een spreidertje tussen de oogleden geplaatst. Dit vinden ouders vaak vervelend om te zien. Om te voorkomen dat uw kindje last heeft van het spreidertje geeft de oogarts vooraf verdovende oogdruppels.
- De oogarts onderzoekt vervolgens het oog op tekenen van ROP. Hiervoor schijnt hij met een lampje in het oog, en kijkt door een loep naar het netvlies. Het onderzoek zal ongeveer een kwartier in beslag nemen.
- Tijdens het onderzoek huilen kindjes soms omdat zij het felle licht niet prettig vinden.
Ontstaan en indeling van ROP
Wanneer de bloedvaten die het netvlies van voeding voorzien niet voldoende uitgegroeid zijn, kan zuurstoftekort ontstaan in dat deel van het netvlies waar nog geen bloedvaten gegroeid zijn. Het netvlies probeert dit zuurstoftekort te corrigeren en gaat stofjes afgeven die de uitgroei van bloedvaten stimuleren. Als er teveel van deze stofjes worden afgegeven kunnen woekeringen van de bloedvaten ontstaan. Omdat deze bloedvaten van slechte kwaliteit zijn kunnen ze gaan lekken en daardoor kan in het ergste geval het netvlies loslaten.
Zones en stadia
ROP wordt ingedeeld in zones en stadia:
Zone
Stadia
Door bloedvaten die het oog in groeien en bloedingen in het oog, kan het netvlies van zijn plaats getrokken worden. In stadium 4 heeft het netvlies gedeeltelijk en in stadium 5 helemaal los gelaten. Dit laatste wordt ook wel het eindstadium van ROP genoemd.