Onbegrepen pijn bij kinderen

SOLK

Onbegrepen pijn bij kinderen (SOLK)

Soms heeft iemand lichamelijk klachten die maar niet overgaan. Maar waarvoor de dokter geen oorzaak vindt. We gebruiken voor deze onbegrepen pijn de term SOLK. Dat staat voor Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten. SOLK kan in het hele lichaam voorkomen. Vaak gaat het om buikpijn, hoofdpijn, vermoeidheid of blijvende pijn in gewrichten of spieren. Dit kan heftig zijn en invloed hebben op je dagelijks leven.

 

Luister ook de podcast 3×7 bij de dokter: 7 vragen, 7 antwoorden en 7 tips over SOLK. Kinderarts Gerdine Kamp en arts-assistent Lotte Heijerman praten hierin met Imke van Kessel (kinderarts sociale pediatrie in het AMC) en Mattthijs (patiënt).

Klachten

SOLK kan overal in je lichaam klachten geven. Pijn en vermoeidheid komen het meest voor. Vaak heb je ook slaapproblemen, misselijkheid of hartkloppingen. Soms veranderen de klachten na een tijd.

SOLK is niet bij iedereen even erg. Het ligt er ook aan hoe jijzelf, je ouders, vrienden en school met jouw klachten omgaan. Het kan moeilijker zijn als je al lang last hebt en angstig bent of somber.

Oorzaken

Je lichaam en je leven kunnen uit balans raken. We denken dat bij pijn verkeerde pijnsignalen en pijnbanen kunnen ontstaan. Hierdoor voel je pijn zonder dat er iets beschadigd is. Bij moeheid blijf je maar moe zonder dat je begrijpt waarom. Dat kan bijvoorbeeld komen door:

  • een nare gebeurtenis. Bijvoorbeeld iemand die je goed kent is overleden, je ouders gaan scheiden of je wordt gepest op school.
  • een infectie, bijvoorbeeld keelpijn door een virus. De keelpijn kan dan blijven als het virus al weg is.
  • een beschadiging. Je hebt bijvoorbeeld je knie verdraaid. De knie is niet meer dik, maar de pijn blijft.

Soms is niet duidelijk aan te geven waarmee het is begonnen. Sommige mensen zijn er extra gevoelig voor. Het helpt ook niet mee als je niet lekker in je vel zit. Bijvoorbeeld als je weinig fijne mensen om je heen hebt of als je vaak slecht slaapt. SOLK komt voor bij kinderen en volwassenen. Het komt minder voor bij hele jonge kinderen en bij jongens.

Onderzoek

De dokter luistert naar je verhaal, onderzoekt je en kijkt goed of je klachten passen bij een ziekte of aandoening. Drie dingen zijn mogelijk:

  1. De klachten passen goed bij SOLK. Extra onderzoek is niet nodig.
  2. Extra onderzoek is nodig om zeker te weten dat er geen medische oorzaak is. Dus geen ziekte of beschadiging. Dit extra onderzoek kan bijvoorbeeld bloedonderzoek, een röntgenfoto of een scan zijn.
  3. We vinden een medische oorzaak, maar je klachten zijn heftiger dan je hierbij zou verwachten. Bijvoorbeeld: je hebt moeite gehad met poepen. Dat gaat nu goed, maar de buikpijn blijft.

Behandeling

Weet dat SOLK over kan gaan. Dit gaat stapje voor stapje. Het is belangrijk om SOLK op tijd te (h)erkennen en aan te pakken.

Accepteren en je lichaam weer vertrouwen

Het is belangrijk om weer te vertrouwen op je lichaam. Het is soms best lastig in je hoofd te schakelen dat er geen medische oorzaak is. Het helpt je als dit lukt en je het kunt accepteren. Ook al is de behandeling misschien anders dan je had verwacht. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar negatieve gevoelens, zoals frustratie en stress, maken je klachten erger.

Doe dingen waar je blij van wordt

Doe leuke dingen. Als je hersenen worden afgeleid, zijn ze niet bezig met de klachten of de pijn. Waar krijg jij energie van? Sommige dingen die je voeger leuk vond lukken nu misschien (nog) niet. Kijk wat dan wel lukt.

Verstop je gevoel niet

Sta jezelf toe om verdriet te hebben of angstig te zijn. Praat, schrijf of teken over dingen die je moeilijk vindt. Of waar je je vervelend over voelt. Zo kun je leren voelen wat deze emoties voor jou betekenen en kun je de pijn verwerken. Ook een psycholoog kan je helpen. Cognitieve gedragstherapie of hypnotherapie zijn behandelingen die je goed verder kunnen helpen.

Zorg voor ritme en regelmaat

Ritme en regelmaat zijn belangrijk. Elke dag op dezelfde tijd opstaan, altijd ontbijten, vaste eetmomenten en op tijd naar bed. Naar school gaan helpt ook. Veel bewegen en naar buiten gaan is goed voor je conditie. Het zorgt voor ontspanning en maakt stofjes vrij in je lichaam die een blij gevoel geven. Een fysiotherapeut of revalidatiearts kunnen hierbij helpen.

Leer meer over SOLK

Lees de ervaringsverhalen van andere kinderen en jongeren op de website ziemijnu.nl.

Filmpjes op YouTube

Websites en boeken

  • De website van de Stichting Emovere geeft veel informatie over SOLK. Ervaringsdeskundigen en professionals van stichting Emovere geven ook lezingen en workshops.
  • De website De Pijn Voorbij geeft informatie over chronische pijn, adviezen voor herstel, ervaringsverhalen, tips over boeken, films en podcasts.
  • Bestel een gratis bundel met verhalen van kinderen met SOLK via de website ziemijnu.nl.
  • Op de website Hypnose bij buikpijn staan informatie en oefeningen voor hypnotherapie thuis.
  • Lees het boek ‘Mijn beschermende brein’ van Kitty Rumping, met werkboek.

Bronnen:

  • NVK richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) bij kinderen 2019
  • Perquin CW, hazebroek-kampschreur AA, hunfeld JA, et al. pain in children and adolescents: A common ex-perience. pain. 2000;87(1):51-58.

Je kunt helemaal beter worden. Soms blijft er wel een ‘gevoelige plek’ in je lichaam. Maar je hebt dan geleerd hiermee om te gaan. Een kleine groep kinderen houdt last. Na een goede behandeling hoeft dit geen grote rol meer te spelen in jouw leven.

Contact