Frozen shoulder

Stijve schouder

Frozen shoulder

Bij een frozen shoulder of stijve schouder is het gewricht in de schouder ontstoken. Elk gewricht heeft een kapsel dat om het gewricht zit. Normaal is dit kapsel een dun laagje dat soepel beweegt. Bij een frozen shoulder wordt het gewrichtskapsel stug en verdikt. Hierdoor kan de schouder niet meer alle bewegingen maken. Ook ontstaat pijn en stijfheid van de schouder.

Oorzaken

Een frozen shoulder komt het meest voor bij vrouwen tussen de 40 en 65 jaar. Hoe het komt is niet bekend. Soms ontstaat een frozen shoulder na een val of na een operatie. Maar de meeste mensen krijgen een frozen shoulder spontaan, zonder directe oorzaak.

Iedereen kan een frozen shoulder krijgen. Maar bij sommige aandoeningen is de kans op een frozen shoulder groter. Bij diabetes (suikerziekte) bijvoorbeeld. Ongeveer tien tot twintig procent van de mensen met diabetes krijgt een keer last van een frozen shoulder. Ook duurt de aandoening bij patiënten met diabetes meestal langer. Daarnaast is het voor deze groep moeilijker te voorspellen hoe de behandeling werkt.

De kans op een frozen shoulder is ook groter:

  • als de schildklier te snel of te langzaam werkt
  • bij de ziekte van Parkinson
  • bij bepaalde hart- en vaatziekten (zoals een hersenbloeding)
  • als u al een frozen shoulder in de andere schouder heeft gehad

Klachten

Met een frozen shoulder kunt u de volgende klachten hebben:

  • U kunt niet meer alle bewegingen maken met uw schouder of alleen met pijn.
  • Naar voren optillen, opzij heffen of naar achter draaien gaat moeilijk.
  • U heeft zeurende of stekende pijn. De hele tijd of af en toe (vooral ’s nachts).
  • U voelt de pijn vaak diep in de schouder of aan de buitenkant van de bovenarm. Vooral bij aan- en uitkleden, als u iets uit een hoge kast wilt pakken en bij autorijden.

Drie fases

De klachten bij een frozen shoulder zijn in te delen in drie fases:

Fase 1: verstijvende fase

Deze fase kan zes weken tot maximaal negen maanden duren. De pijn neemt langzaam toe. Tegelijk kunt u de schouder steeds minder goed bewegen.

Fase 2: frozen of bevroren fase

In deze fase neemt de pijn langzaam af. De stijfheid blijft. Deze fase kan tussen de vier en twaalf maanden duren.

Fase 3: de ontdooiende fase

Fase 3 is de laatste fase. De pijn verdwijnt naar de achtergrond en u kunt zich weer (zo goed als) normaal bewegen. Deze fase kan tussen de twaalf maanden en drie jaar duren. Ongeveer een op de twintig mensen met een frozen shoulder houdt ook na de laatste fase langere tijd een pijnlijke en stijve schouder.

De fases gaan langzaam in elkaar over. Ook zijn de verschillen tussen de fases niet altijd goed en snel te herkennen.

Onderzoek

De arts luistert welke klachten u heeft en doet lichamelijk onderzoek om te kijken of u een frozen shoulder heeft. Soms doen we extra onderzoek (zoals een röntgenfoto of een echo) om zeker te weten dat u niet iets anders aan uw schouder heeft.

Behandeling

Een frozen shoulder is moeilijk te behandelen. Het duurt lang voordat het hersteld is. Maar uiteindelijk gaat een frozen shoulder bijna bij iedereen vanzelf over. Een verkeerde aanpak kan de genezing vertragen of de klachten erger maken. De volgende behandelingen zijn mogelijk:

Bewegen binnen de pijngrens

Het beste advies is: beweeg uw arm en schouder zo ver als lukt zonder pijn te voelen. De frozen shoulder herstelt dan meestal vanzelf. Dit kan wel lang duren. Van een jaar tot meer dan drie jaar. Pijnbestrijding en fysiotherapie kunnen helpen bij uw herstel.

Medicijnen tegen de pijn

Om de pijn te bestrijden kunt u ontstekingsremmende medicijnen nemen. Denk aan ibuprofen of naproxen. Ook injecties met corticosteroïden in het gewrichtskapsel kunnen verlichting geven, maar meestal nemen deze middelen de pijn niet volledig weg. Helpt dit voor u niet voldoende? Dan is soms een behandeling door een pijnspecialist nodig.

Fysiotherapie

In de eerste fase van de frozen shoulder is het belangrijk de pijn te verminderen. Het is niet slim de schouder door de pijngrens heen te bewegen. Wel kunt u leren hoe u de bewegingen die u nog kunt maken het beste kunt doen. De bewegingen mogen geen sterke (na)pijn geven. Hetzelfde advies geldt voor de tweede fase. In de derde fase kunt u uw schouder langzaam meer gaan bewegen. Veel mensen vinden het fijn de bewegingen en de spierkracht samen met een fysiotherapeut weer op te bouwen.

Operatie

Een operatie is geen standaard behandeling bij een frozen shoulder. Bij meer dan 90% van de mensen met een frozen shoulder herstelt dit uiteindelijk zelf. Als pijnstillers en therapie niet helpen, kunnen we aan een operatie denken. Ook als uw klachten lang duren, u slecht slaapt en lang uw werk niet kunt uitvoeren kunnen dit redenen zijn om over een operatie na te denken.  We informeren u dan over wat kan. Een mogelijkheid kan zijn om met een kijkoperatie het kapsel van de schouder los te maken waardoor de schouder weer normaal kan bewegen.

De eerste zes weken na de operatie kunt u niet alle bewegingen met uw schouder maken zoals u gewend was. Na de operatie krijgt u fysiotherapie om te zorgen dat het kapsel niet verstijft. Gebeurt dat toch? Dan duurt het herstel langer. De fysiotherapeut moet het kapsel dan eerst oprekken.