Operatie om vruchtbaarheid te bevorderen

Operatie om vruchtbaarheid te bevorderen

We kunnen:

• afgesloten eileiders openmaken
• een sterilisatie herstellen
• verklevingen rond de eierstokken en eileider weghalen
• een of beide eileiders weghalen

Het is niet mogelijk de eileider aan de binnenkant te opereren.

Voorbereiding

Leeftijd

Een operatie om de vruchtbaarheid te bevorderen doen we alleen bij vrouwen die niet ouder zijn dan 40 jaar. Voor het herstellen van een sterilisatie met clips of ringetjes ligt die grens bij 42 jaar.

Onderzoek voor de operatie

Als zwanger worden niet lukt, bespreekt de gynaecoloog met u hoe groot de kans op een zwangerschap is als u een operatie krijgt. Daarvoor doen we meestal eerst onderzoek. Zo weten we beter of de kans op een zwangerschap na de operatie groter zal zijn. Zo’n onderzoek bestaat uit verschillende onderdelen:

• Bloedonderzoek naar hormonen om te kijken naar de eicellen in de eierstokken en onderzoek naar de kwaliteit van het sperma (zie oriënterend fertiliteitsonderzoek).
• Echografie. Daarmee kunnen we soms een afgesloten eileider of endometriose zien.
• Een röntgenonderzoek van baarmoeder en eileiders (HSG). We kunnen daarbij de vorm van de baarmoeder en eileiders in beeld brengen. En testen hoe open of dicht de eileiders zijn.
• Een kijkoperatie. Daarmee kunnen we de baarmoederholte, de eierstokken en de eileiders bekijken. Dit onderzoek is het meest geschikt om endometriose en verklevingen te beoordelen. Ook testen we hierbij hoe open of dicht de eileiders zijn.

Behandeling

Voor de operatie kiezen we voor een buikoperatie (laparotomie) of voor een kijkoperatie (therapeutische laparoscopie). We kunnen verschillende operaties doen. Soms combineren we ze. Een gynaecoloog die hier speciaal voor getraind is, doet de operaties.

Tijdens de operatie

• Bij de operaties probeert de gynaecoloog zoveel mogelijk de natuurlijke situatie te herstellen. Het gaat er vooral om dat de eileider de eicel weer kan oppakken.
• Tijdens de operatie spuiten we soms een blauwe kleurstof via een dun slangetje in de baarmoederholte, door de eileiders. We kijken dan of de eileiders de vloeistof doorlaten en dus (weer) open zijn.
• We kunnen u via een infuus antibiotica geven om een infectie te voorkomen.

Zo min mogelijk schade

• Met de operatie willen we zo min mogelijk schade veroorzaken. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat we dikke, stugge verklevingen niet weghalen. De kans dat die terugkomen kan te groot zijn. Of we zouden dan andere organen kunnen beschadigen.
• De gynaecoloog gebruikt speciale instrumenten om schade te beperken. De gynaecoloog kan ook een loepbril of operatiemicroscoop gebruiken.
• Tijdens de operatie spoelen we veel. Zo voorkomen we dat de eileiders, eierstokken en het weefsel daaromheen uitdrogen.

Na de behandeling

• Meestal herstelt u na een kijkoperatie snel, na één tot een paar dagen. Na een buikoperatie duurt het herstel iets langer. Vaak een paar dagen. Maar ook dan kunt u al snel weer uw gewone dingen doen.
• Het is normaal dat u lichte buikpijn heeft na de operatie. Ook pijn in de schouders is gewoon. Dat komt door de lucht die in de buik is gespoten bij de kijkoperatie.
• U kunt een beetje bloed verliezen via de vagina.
• Wacht in ieder geval één gewone ongesteldheid af voor u zwanger probeert te worden.

Mogelijke problemen

Na de operatie kunt u dezelfde complicaties krijgen als bij een andere buikoperatie of kijkoperatie:

• de darmen of blaas kunnen beschadigd raken
• infectie
• bloedingen
• trombose

Heeft u na de operatie buikpijn of koorts? Of heeft u afscheiding die er anders uitziet of anders ruikt? Neem dan contact op met de gynaecoloog.

Kans op zwangerschap

Het is moeilijk te zeggen wat uw kans op een zwangerschap is na een operatie. Dat ligt aan wat er bij u precies aan de hand was en hoe oud u bent. De gynaecoloog maakt voor en na de operatie een inschatting van deze kans.

• Na een operatie aan verklevingen is de kans op een zwangerschap ongeveer 50 procent. De kans op een buitenbaarmoederlijk zwangerschap is ongeveer 2 procent.
• Bent u geopereerd aan afgesloten eileiders? Na fimbriolysis is de kans op een zwangerschap 60 procent. De kans op een buitenbaarmoederlijk zwangerschap is ongeveer 6 procent. Voor een salpingostomie is dat 25 en 8 procent. En na een cornuale anastomose 50 en 8 procent.
• De kans op een zwangerschap na het herstellen van een sterilisatie ligt aan hoe u gesteriliseerd was. En aan uw leeftijd. Het verschilt van ongeveer 60 tot 85 procent. De kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is ongeveer 5 procent.
• 9 van de 10 zwangerschappen ontstaan in de eerste 15 maanden na de operatie. De kans op een meerling is niet groter door de operatie.

Als de operatie gelukt is, blijft u ook kans houden op een volgende zwangerschap. Zolang u vruchtbaar bent.

Over tijd

Na elke operatie om de vruchtbaarheid te bevorderen, is er kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Bent u over tijd? Doe dan een zwangerschapstest. Als de test positief is, kunt u het beste een afspraak maken voor een echo. Laat die maken als u twee tot vier weken over tijd bent. We kunnen dan kijken of het embryo in de baarmoederholte zit. Is nog geen echo gemaakt en heeft u buikpijn of verliest u bloed? Neem dan contact op met de gynaecoloog.

Als zwanger worden niet lukt

Na de operatie lukt het niet altijd om zwanger te worden. Verklevingen kunnen terugkomen, ook op nieuwe plekken. De gynaecoloog bespreekt met u wanneer u weer het beste terug kunt komen als zwanger worden niet lukt. Meestal is dit een jaar na de operatie. We kunnen dan onderzoeken of de eileiders niet weer dicht zitten. Of we kunnen de mogelijkheid voor een ivf-behandeling bespreken.

Deze tekst is tot stand gekomen met dank aan de Nederlandsen Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG).