Wervelbreuk

Wervelinzakking

Wervelbreuk

Bij een wervelbreuk wordt de rug vaak krommer. Door de breuk wordt het wervellichaam min of meer samengedrukt. We noemen dit daarom ook wel een wervelinzakking. Een wervelbreuk kan komen door een val of spontaan ontstaan bij mensen met botontkalking. Een wervelbreuk komt vooral voor op oudere leeftijd.

Klachten

  • Een wervelbreuk geeft pijn. De pijn is het ergst bij bewegen. Bijvoorbeeld als u gaat staan of lopen of als u opstaat van uw bed of van een stoel. De meeste pijn zit aan de kant van de rug en straalt uit naar boven en beneden, rond de gebroken of ingezakte wervel.
  • Het wervellichaam wordt door de breuk min of meer samengedrukt. Daardoor wordt u minder lang dan u was.

Oorzaken

Een wervelbreuk kan door twee dingen komen:

  • Op jongere leeftijd meestal door een ongeval. Daardoor kan grote kracht op de wervel komen.
  • Op oudere leeftijd kan een wervel makkelijker breken of inzakken omdat het bot dan minder sterk is. Een kleine van of verkeerde beweging is soms al genoeg om een wervelbreuk te krijgen.

Over de wervelkolom

De wervelkolom loopt van het achterhoofd tot aan het heiligbeen. De wervelkolom is opgebouwd uit zeven halswervels, twaalf borstwervels en vijf lendenwervels. Aan de voorkant bestaat elke wervel uit een wervellichaam. Naar achteren vormt zich een boog. Die beschermt het ruggenmerg en de zenuwen. Aan de achterkant zitten de doornuitsteeksels. Hieraan hechten de spieren en banden zich. Ook zitten hier de gewrichtjes die de wervels met elkaar verbinden. Dit noemen we de facetgewrichten. De wervels zijn aan de voorkant boven en onder verbonden door tussenwervelschijven. Door een wervelbreuk wordt het wervellichaam min of meer samengedrukt.

Onderzoek

We doen lichamelijk onderzoek om te kijken of u een wervelbreuk heeft. We bekijken uw rug, voelen waar de meeste pijn zit en onderzoeken de zenuwen naar de benen. Ook stellen we u een aantal vragen:

  • Hoe de pijn is ontstaan? Waar voelt u de pijn?
  • Zit de pijn alleen in de rug of straalt het verder uit naar de benen?

Als uw arts na het onderzoek aan een wervelbreuk denkt, maken we een röntgenfoto van uw rug. Vaak volgt ook een CT-scan. Daarmee kunnen we de breuk meer in detail zien. Een MRI-scan is meestal niet nodig.

Botontkalking

Vaak wordt door een eerste breuk botontkalking (osteoporose) ontdekt. Als u weer hersteld bent, kunt u de botdichtheid van uw botten laten onderzoeken. Uw arts in het ziekenhuis of uw huisarts kan daarvoor een DEXA-scan voor u aanvragen. Dit is een botdichtheidsmeting. Met dit onderzoek wordt duidelijk of u botontkalking heeft en of een behandeling nodig is.


Bot met osteoporose (links) en een gezond bot (rechts).

Behandeling

Rust

Bijna alle breuken moeten met rust genezen. Een wervelbreuk moet weer hard worden. Dit duurt zes weken tot drie maanden. De wervel veert niet terug naar de oude vorm, maar blijft ingezakt.

Om de wervel de kans te geven te genezen, moet u de rug dus rust geven. In het begin is het daarom beter alleen kleine stukjes in en om het huis te lopen. Plat op bed liggen en op een rechte stoel zitten, geeft vaak minder pijn. Opstaan uit bed doet u het makkelijkst door eerst op uw zij te gaan liggen. Buig dan de knieën, laat ze buiten het bed glijden en duw uzelf tegelijk op met uw handen. Ga niet hangen in een bank of stoel.

Buk of til de eerste tijd niet. Ook draaibewegingen maken met de rug raden we af. Luister goed naar uw lichaam.

Pijnstillers

De eerste weken na een wervelbreuk zijn meestal pijnlijk. Goede pijnstillers zijn dan belangrijk. Uw arts schrijft die in overleg met u voor. Morfine en morfine-achtige medicijnen kunnen uw darmen verstoppen. Zeker als u minder beweegt door de breuk. Daarom schrijft uw arts bij de pijnstillers vaak ook medicijnen voor om verstopping te voorkomen.

Korset

De pijn is de eerste weken na de breuk het heftigst en wordt daarna minder. Het duurt vaak wat langer voor de pijn helemaal weg is. Een korset kan dan extra steun geven aan de rug en de pijn wat minder maken. Uw arts overlegt met u of in uw geval een korset nodig is.

Operatie

Bij wervelinzakkingen is een operatie van wervelbreuken bijna nooit nodig. Bij breuken die ontstaan bij een ongeval, is de schade aan de wervel soms groter. Dan kan wel een operatie nodig zijn.

Verder herstel

  • Na de breuk bezoekt u nog regelmatig uw arts. Die kan met een röntgenfoto kijken of de genezing goed gaat.
  • De arts kan u na zes weken verwijzen naar een fysiotherapeut. U kunt dan de rompspieren gaan oefenen.