Mevrouw Hek en haar arts: samen beslissen bij gehoorverlies

Mevrouw Hek en haar arts over samen beslissen bij gehoorverlies

Jarenlang merkte mevrouw Hek dat haar gehoor in haar rechteroor achteruitging. ‘Het sloop er langzaam maar zeker in. Tot ik een bepaald moment met rechts bijna niets meer hoorde. Dat het met een operatie verholpen kon worden wist ik. Want drie jaar geleden opereerde KNO-arts Huib van Waegeningh mijn linkeroor. Maar ja, moest ik nu weer onder het mes? Was dat niet overdreven? Want één oor werkte helemaal goed en ik wilde geen aansteller zijn.’

Twijfel

Ze twijfelde. ‘Ik dacht: misschien moet ik het gewoon accepteren. Of: er zijn ergere dingen. Maar ik merkte wél dat het me steeds meer in de weg zat. Onbewust ging ik situaties vermijden waarin veel gepraat werd. En het hinderde me op mijn werk. Daar werd ik onzeker van.’ Toch duurde het even voordat ze de stap zette om opnieuw een afspraak te maken bij KNO-arts Huib van Waegeningh. ‘Maar op een gegeven moment dacht ik: waarom twijfel ik eigenlijk? Mijn linkeroor is zo goed opgeknapt na de operatie, waarom zou dat voor mijn rechteroor ook niet kunnen?’

Samen beslissen

Tijdens het consult op de polikliniek KNO nam Huib van Waegeningh uitgebreid de tijd om de situatie en de behandelmogelijkheden en de risico’s uit te leggen. ‘Ik probeer altijd samen met de patiënt tot de beste keuze te komen. Sommige patiënten vragen me: ‘Wat zou u doen?’ Maar in dit geval wist mevrouw Hek heel goed wat ze wilde.’

‘Bij mevrouw Hek was er sprake van otosclerose. Daarbij verandert de samenstelling van het bot rondom de stijgbeugel, het kleinste botje in ons lichaam. Daardoor kan dit botje niet meer goed bewegen en wordt geluid minder goed doorgegeven aan het binnenoor, waardoor je minder goed gaat horen. En dat wordt steeds erger.’

Tekening

Met een tekening legde Huib van Waegeningh uit wat er aan de hand was. ‘Veel mensen willen precies weten wat deze klachten veroorzaakt. Dat probeer ik zo goed mogelijk uit te leggen met behulp van een tekening. Daarin schets ik hoe de situatie nu is en wat ik tijdens een operatie doe en wat de alternatieven en risico’s zijn.

Mevrouw Hek knikt: ‘Bij mijn vorige operatie heb je dat ook op deze manier uitgelegd. Heel handig want het maakt een heleboel duidelijk. Het helpt om nog beter te begrijpen wat er aan de hand is en wat er bij een operatie gebeurt. En daarmee was het voor mij een belangrijk onderdeel bij het maken van de beslissing. En ik wist: bij mijn linkeroor heeft het geholpen, dus waarom niet nu weer? Maar ik wilde wel zeker weten dat ik geen onnodig risico nam.’

Huib van Waegeningh legde de mogelijke risico’s uit. ‘Het blijft een operatie in een heel klein en gevoelig gebied. Als er iets misgaat, kan het gehoorverlies juist erger worden. Maar als je niets doet, kan je uiteindelijk steeds slechthorender worden, soms tot het oor functioneel doof is.’

Mevrouw Hek had daarover nagedacht. ‘Mijn gehoor zou zonder operatie alleen maar slechter worden. Dat risico vond ik groter dan het risico van de ingreep.’

De operatie: een precisiewerkje

De stijgbeugeloperatie is een echt precisiewerkje. Huib van Waegeningh vertelt: ‘De medische naam van deze operatie is stapedotomie. Daarbij werken we met een operatiemicroscoop en microscopische instrumenten, want het gebied is piepklein. Eerst maken we het trommelvlies voorzichtig los, zodat we bij de stijgbeugel kunnen. Dan verwijderen we het boogje van de vastzittende stijgbeugel en vervangen die door een prothese van titanium of kunststof.’

Dat blijft een bijzonder moment. ‘De stijgbeugel is het kleinste botje in het menselijk lichaam. Als je hem eruit haalt en in je hand houdt, zie je pas hoe klein het is. Een paar millimeter, meer is het niet.’ Mevrouw Hek kreeg hem na de operatie in een potje mee. Ze lacht: ‘Toen ik bijkwam uit de narcose gaf de verpleegkundige me het potje met daarin het minuscule botje. Dat vond ik zo fascinerend. Zo’n klein botje, en dat kan dus zo’n groot probleem veroorzaken!’

Een wereld van verschil

Direct na de operatie hoorde mevrouw Hek nog niet alles. Huib van Waegeningh: ‘In het begin zit er een klein sponsje met antibioticazalf in het oor. En in het middenoor kan nog wat vocht zitten. Dat moet eerst wegtrekken. De meeste patiënten merken in de weken na de operatie dat hun gehoor geleidelijk verbetert.’

De operatie was een succes. Mevrouw Hek glimlacht. ‘Bij mij duurde dat een week of drie. Ik hoor nu gewoon weer goed. Dat maakt een wereld van verschil. Tegenwoordig hoef ik niet steeds te vragen of iemand iets wil herhalen. En ik kan weer zonder moeite gesprekken voeren. Dat is zó fijn. Voor mij èn voor mijn omgeving. Achteraf denk ik: waarom heb ik nog getwijfeld? Ik had het veel eerder moeten doen.’

Advies voor anderen

Wat zou mevrouw Hek tegen andere mensen met gehoorverlies willen zeggen? ‘Neem je klachten serieus. Ik dacht eerst ook: ach, het hoort erbij. Maar gehoorverlies beïnvloedt je leven meer dan je denkt. Als er een oplossing is, waarom zou je er dan geen gebruik van maken?’

Huib van Waegeningh knikt. ‘Dat is een belangrijke boodschap. Veel mensen wachten te lang, terwijl dit soort operaties goede resultaten kunnen geven en soms zijn er ook alternatieven om te bespreken. Uiteindelijk is het belangrijk dat we samen beslissen. Patiënten moeten zich zeker voelen over hun keuze.’

Vertrouwen

Heeft hij nog tips voor collega-zorgverleners? ‘Ja, luister goed naar je patiënt. Iedereen beleeft een aandoening anders. Sommige mensen willen veel uitleg, anderen willen vooral weten wat de beste optie is. Pas je communicatie daarop aan en gebruik ook de digitale mogelijkheden om informatie te verstrekken.’

Mevrouw Hek knikt instemmend. ‘Bij Huib van Waegeningh voelde ik me serieus genomen. Hij legde alles helder uit en nam de tijd. Dat gaf vertrouwen. En dat is misschien wel het belangrijkste.’

E-mail nieuwsbrief