Interview met

Stollingsexperts Vink en Kamphuisen leren iedere dag meer over corona

Met gemengde gevoelens hebben Prof. Dr. Pieter Willem Kamphuisen (internist-vasculair geneeskundige) en Dr. Roel Vink (internist-intensivist) – beiden werkzaam in Tergooi – gekeken naar de persconferentie van premier Rutte. Natuurlijk snappen ze de keuze voor die versoepelingen wel. Maar de experts op het gebied van stolling houden ook hun hart vast. “Je ziet het aantal besmettingen wereldwijd alleen maar verder toenemen. Ook heel dichtbij, in Duitsland, bij medewerkers in slachterijen. We hopen dat het niet gebeurt, maar we bereiden ons wel degelijk voor op een tweede golf.’’

In een koele ruimte op een nu verlaten verpleegafdeling vertellen de artsen over de afgelopen maanden; over de gigantische werkdruk; en over de ongekende teamspirit. “Intensivisten zijn 24/7 in het ziekenhuis aanwezig, dat is voor hen de normale gang van zaken. Maar nu zijn wij, de internisten, ook zulke diensten gaan draaien, en bleven we in het ziekenhuis slapen. Dat was toch een heel nieuwe ervaring. Maar er gebeurde zoveel, je moest gewoon in de buurt blijven’’, zegt internist-vasculair Pieter Willem Kamphuisen.

Klasje IC-verpleegkundigen

Een paar deuren verder bevindt zich de Intensive Care waar maandenlang coronapatiënten aan de beademing hebben gelegen. Het is er nu uitgestorven. Op één IC-bed na. Daar krijgt een groep verpleegkundigen les in het bedienen van een bepaald type beademingsapparatuur. “De hele organisatie wordt klaargestoomd. De draaiboeken liggen klaar, mocht het virus weer opduiken.’’ Internist-intensivist Roel Vink maakt een kleine kanttekening: apparaten zijn er wel, bedden ook, maar voldoende goed geschoold personeel, dát is en blijft de grote uitdaging.

Hij heeft, net als collega Kamphuisen, zeer hectische maanden achter de rug. Alhoewel ze nooit het gevoel hadden, te zijn overvallen door corona, omschrijven ze de crisis als ‘overweldigend’ en ‘spannend’. “Door de ervaringen in Brabant wisten we wel ongeveer wat ons te wachten stond. Toch was het heftig’’, zegt Kamphuisen. Patiënten in buikligging beademen, en ze wekenlang in een diepe slaap houden, zijn zaken die indruk hebben gemaakt. Ook het voeren van gesprekken met ernstig zieken over de kwaliteit van leven na een verblijf op de IC, heeft Kamphuisen als aangrijpend ervaren. “Wij zijn natuurlijk wel gewend om dit te bespreken, net als huisartsen. Alleen nu gebeurde het veel vaker, en er was lang niet altijd overleg mogelijk met de familie. Die mochten niet naar binnen. Hooguit was er contact mogelijk via de telefoon.’’

Het zijn zware gesprekken. Er wordt gekeken naar de conditie van de patiënt, naar eventuele andere klachten, naar de leeftijd. “Ja, er is getrieerd. We hebben niet iedereen naar de IC gestuurd. Als je tot zo’n besluit komt, dan weet je dat het twee kanten op kan gaan. Dat zijn grote beslissingen.’’ Kamphuisen en Vink zien ook de angst van patiënten, de grote onzekerheid, het besef dat er geen vaccin is. “Ineens kan zelfs een arts niet alles oplossen, ineens is het leven niet maakbaar. Dat zijn we gewoon niet gewend. Dat doet iets met je, daar hebben sommige patiënten later nog last van.’’

De artsen zijn blij dat er nu – veel nadrukkelijker dan voor corona – in de samenleving wordt gesproken over kwaliteit van leven. En over ‘code zwart’, het doemscenario in het draaiboek dat vorige week door de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care is gepresenteerd. Een scenario dat werkelijkheid wordt wanneer teveel mensen tegelijk in het ziekenhuis zouden belanden. “We zijn nooit in de buurt van zo’n situatie gekomen hier in Tergooi. Dankzij de alle strenge maatregelen die daarbij horen, hebben we de zorg goed kunnen organiseren, ook tijdens de piek, half april. Zonder lockdown hadden we veel meer patiënten binnen gekregen, dat hadden we nooit aangekund.’’

Razend interessant

Omdat er zoveel zaken rond het coronavirus nog onbekend zijn, hebben de artsen soms het gevoel in het duister te tasten. “Tegelijkertijd is het ook een razend interessante periode. We leren elke dag nieuwe dingen. In de korte periode dat we nu te maken hebben met deze pandemie, zien we al dat we veranderingen hebben doorgevoerd in de behandeling van patiënten. We hebben veel data verzameld van alle coronapatiënten die in Tergooi hebben gelegen. Dat wordt nu allemaal bestudeerd’’, legt Vink uit.

Verwoestend virus

Eerste conclusies zijn er al wel. Het is een opmerkelijk ziektebeeld. We weten nu bijvoorbeeld dat deze patiënten grote kans hebben op een longembolie. En dat het virus een verwoestende werking kan hebben op tal van organen in het lichaam. Maar er zijn vooral heel veel vragen, zegt hij. “En nu hebben we geen patiënten meer om verder de te onderzoeken.’’

Kamphuisen ziet in zijn poli inmiddels ex-coronapatiënten. “We hebben nu te maken met een nieuw fenomeen: ‘post-covid-klachten’. Denk aan het verlies van spierkracht, gewicht, concentratie, psychische klachten. Het gaat niet om drommen mensen, maar het komt voor. Het is belangrijk om de klachten serieus te onderzoeken en goed te luisteren.’’ Of patiënten uiteindelijk helemaal herstellen, of dat ze restschade zullen houden, hangt van heel veel factoren af, gaat hij verder. “We weten het niet. Toch zien we vaak dat volledig herstel een kwestie van tijd is. Klachten moeten vaak slijten.’’ Vink maakt de vergelijking met een echte griep, influenza. “Dan heb ik het niet over een paar dagen koorts en wat keelpijn. Nee, als je écht griep hebt, ben je sowieso twee weken thuis, en kun je nog heel lang klachten hebben, net als na een serieuze longontsteking.’’

Rol bij opstellen nationaal behandelplan coronapatiënten

Dr. Roel Vink (internist-intensivist) en Prof. Dr. Pieter Willem Kamphuisen (internist-vasculair geneeskundige) hebben beiden meegeschreven aan de eerste landelijke leidraad van de Federatie van Medisch Specialisten over de behandeling van stollingsstoornissen bij corona. De Nederlandse Internisten vereniging had de twee Tergooi-artsen gevraagd deel te nemen aan de werkgroep, vanwege hun expertise op het gebied van stolling. In de leidraad staat onder meer dat bij coronapatiënten die in het ziekenhuis worden opgenomen ‘laagdrempelig stollingsonderzoek’ moet worden verricht. Verder wordt bij patiënten met corona ter voorkoming van een trombosebeen of longembolie bloedverdunnende medicatie sterk aanbevolen.

Veel van de coronapatiënten (30 tot 40%) die op de IC belanden, krijgen hier mee te maken en kunnen hier zelfs aan overlijden. Van de coronapatiënten op de verpleegafdeling krijgt zo’n 3% stollingsproblemen. Waarom een corona infectie zo vaak longembolie op de IC veroorzaakt is nog onduidelijk. Wanneer de corona infectie voorbij is hebben patiënten geen verhoogd risico meer heeft op een nieuwe longembolie of trombosebeen. Ook belangrijk: patiënten die eerder een longembolie of trombose hebben doorgemaakt, lopen geen extra risico om te overlijden door een corona-infectie.

Dit artikel verscheen op 27 juni 2020 in de Gooi en Eemlander en is geschreven door Marjolein Vos en is met toestemming gepubliceerd op de website van Tergooi.

E-mail nieuwsbrief