TranslateZelf de huid onderzoeken
Een nieuw plekje op uw huid, een plekje dat groeit, een moedervlek die donkerder wordt. Het is goed om uw huid af en toe goed te bekijken. Uw huid de hele tijd controleren is ook niet nodig. Zeker niet als u nooit iets aan uw huid heeft gehad. Dermatoloog dr. Rutger van der Waal geeft in deze video tips om verstandig om te gaan met de zon en uw huid te controleren:
Wanneer de huid zelf onderzoeken
Vooral in de volgende gevallen is het slim uw huid zelf te controleren:
- U heeft jarenlang veel zonlicht direct op uw huid gehad.
- U heeft veel straling van hoogtezon, zonnebank of solarium op uw huid gehad.
- U bent vaak verbrand door de zon.
- U heeft lang en vaak zonlicht direct op uw huid gekregen. Vooral als kind.
- U heeft een lichte huid, lichte ogen, sproeten, lichtblond of rood haar en u verbrandt makkelijk in de zon.
- U heeft bestraling of lichtbehandeling (met PUVA) in het ziekenhuis gehad.
- U gebruikt medicijnen die uw afweer minder maken, zoals prednison of chemotherapie. Of u heeft die medicijnen eerder jaren gebruikt.
- U rookt.
- U heeft een erfelijke aanleg voor basaalcelcarcinoom of voor melanoom (dit is zeldzaam).
- U heeft al eens huidkanker of een voorstadium van huidkanker gehad.
Geen controle nodig
Heeft u uw huid altijd goed beschermd tegen de zon? En heeft u geen lichte huid, lichte ogen, sproeten of blond of rood haar? Dan hoeft u uw huid niet per se te controleren.
Waar let u op
Let op plekjes waar de huid opeens ruwer wordt of een beetje verkleurt. Vooral op plekken waar de zon vaak komt, zoals uw hoofd, handen of onderarmen. Let ook op plekjes die gaan jeuken, bloeden of open gaan en daarna slecht of niet genezen. Kijk bij moedervlekken of ze jeuken of dat er iets anders aan verandert. Bijvoorbeeld:
- een andere kleur
- schilfering
- het ontstaan van korstjes
- een onregelmatige vorm, bijvoorbeeld spinachtige groei
- gemakkelijk bloeden
- slecht genezen
Ontdekt u iets wat anders is? Of vertrouwt u een huidplekje of litteken niet? Ga dan naar uw huisarts of uw behandelend huidarts.
Eerder huidkanker gehad
Heeft u al eens huidkanker of een voorstadium van huidkanker gehad? Let dan vooral ook op de littekens waar eerder een plekje is weggehaald. In het begin zult u vaker bij de huidarts of huisarts komen voor controle. Is de afwijking goed genezen? Dan is het advies meestal om uw huid zelf vier keer per jaar te controleren. Ook dan geldt dat u naar de huisarts of huidarts gaat als u een plekje of litteken niet vertrouwt.
Hoe de huid onderzoeken
Kies een rustig moment uit om uw huid te controleren. Bekijk en voel over de huid over het hele lichaam. Vergeet ook de voetzolen, handpalmen, huid tussen de tenen en vingers, hoofdhuid en geslachtsdelen niet. Sommige plekken zijn voor uzelf moeilijk te zien. Uw rug bijvoorbeeld. Ook deze plekken moet u goed onderzoeken. Dat kan op verschillende manieren:
- Bekijk de voor- en achterkant van het lichaam goed in de spiegel. Daarna de zijkanten. Houd hierbij de armen omhoog.
- Bekijk vervolgens de armen helemaal. Denk daarbij ook aan de handen, de handpalmen, nagels en tussen de vingers.
- De achterkant van de benen en de voeten kunt u het beste zittend bekijken. Gebruik eventueel een kleine spiegel om de onderkant van de voeten te bekijken. Vergeet ook de nagels van de tenen en de huid tussen de tenen niet.
- Voor de achterkant van de nek en het hoofd gebruikt u een kleine handspiegel en de grote spiegel. Strijk door het haar om ook de hoofdhuid te kunnen controleren. Lang haar kunt u eventueel met een föhn opzij blazen.
- Bekijk met een kleine handspiegel de onderrug en billen.
Met een ander persoon
U kunt ook iemand anders vragen om mee te helpen uw huid te onderzoeken. Die persoon kan naar de stukken huid kijken die u zelf niet goed kunt zien. Bijvoorbeeld achter uw oren, achterop uw hoofd, in uw nek, op de rug, billen of achterop uw bovenbenen.
Vraag wel steeds dezelfde persoon. Die merkt het dan sneller als er iets anders is. Vraag deze persoon gerust om een keer mee te gaan naar de arts of verpleegkundig specialist. Die geeft dan uitleg.
Foto’s maken
Als u veel moedervlekken heeft, kan het lastig zijn om veranderingen te zien. Het is dan handig om foto’s te maken. Die kunt u naast een foto leggen die u eerder heeft gemaakt.
Hoe vaak
Niet iedereen moet de huid even vaak controleren. We raden u wel aan om controles regelmatig te doen. Bijvoorbeeld een keer per maand.
Deze tekst is gebaseerd op uitgaves van Thuisarts.nl in samenwerking met het NHG en de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (www.nvdv.nl). En de afdeling dermatologie van het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis/Nederlands Kanker Instituut in Amsterdam.