Totale heupprothese

Totale heupprothese (kunstheup)

Een versleten heup kan erg pijnlijk zijn. De pijn voelt u in de lies en in de bilstreek en kan doortrekken naar het bovenbeen. Ook wordt het gewricht steeds stijver. Er is vaak sprake van startpijn (stijfheid bij het opstaan). Bukken en traplopen wordt moeilijker. Medicijnen en fysiotherapie helpen dan vaak niet meer. Het plaatsen van een totale heupprothese (kunstheup) biedt dan uitkomst.

 

Hoe ontstaat een versleten heup?

Er zijn meerdere oorzaken te benoemen. Artrose in de heup (87 procent) komt het meest voor.

Voorbereiding

Voorbereiding op de operatie

  • Het is belangrijk dat u zo fit mogelijk bent. U heeft een grote rol in uw eigen herstel. Het is belangrijk om voor de operatie te blijven bewegen. U kunt bijvoorbeeld extra lopen, een extra rondje fietsen en gezond eten. Hierdoor zijn de resultaten van de operatie beter.
  • Het is belangrijk om vooraf al te oefenen met traplopen met uw fysiotherapeut.
  • Voor de eerste nachten thuis is het handig als u geen trap hoeft te lopen om bij uw slaapplek te komen.
  • U krijgt een Nutricia PreOp drankje dat u twee uur voor de operatie moet drinken.

De Verpleegkundig Consulent Orthopedie

Na het besluit om te opereren, verwijzen we u naar de opnamebalie. Ter voorbereiding op uw operatie worden er voor u drie afspraken gemaakt op de preoperatieve polikliniek.

  1. Geneesmiddelen Service Bureau (GSB).
  2. Verpleegkundig Consulent Orthopedie.
  3. Preoperatieve Screener Anesthesie.

Informatie hierover vindt u hier: Preoperatieve poliklinieken.

Er vindt ook een gesprek plaats met de Verpleegkundig Consulent Orthopedie. Dit is een verpleegkundige die alles weet van dit traject. Vraag uw partner/familielid/vriend om mee te gaan naar deze afspraak. Deze wordt uw coach in de weken rondom uw operatie. De consulent bespreekt met u, wat u thuis vóór uw opname al kunt regelen. Tevens bespreekt de consulent wat wij, van u en van uw partner en/of familie verwachten. De consulent doorloopt samen met u een checklist. Het kan zijn dat u, door persoonlijke omstandigheden of dat u bijkomende ziekten of beperkingen heeft, nazorg nodig heeft of in aanmerking komt voor een revalidatieplek (ELV/GRZ).

De nazorgmogelijkheden zijn:

  • met thuiszorg naar huis
  • zorghotel/herstellingsoord (door u zelf te regelen)
  • eerste lijnsverblijf (ELV)
  • geriatrische revalidatiezorg (GRZ)

Helaas komt niet iedereen voor alle nazorgmogelijkheden in aanmerking. Dit heeft onder andere te maken met de wet en regelgeving. Meer informatie over de nazorg kunt u hier lezen: goed geregeld. De Verpleegkundig Consulent Orthopedie bespreekt met u of u voor revalidatie in aanmerking komt.

De operatie

Er zijn verschillende manieren om een heupprothese te plaatsen, dit heet een ‘benadering’. Het verschil tussen de benaderingen heeft te maken met waar de orthopeed de snede zet en via welke weg de heup wordt geopereerd.

Achterste of zijwaartse benadering

Bij deze operatie ligt u meestal op de zij. De chirurg maakt een snee aan de zijkant van het bovenbeen. De snee gaat door de huid en de spierlaag om bij de heup te kunnen komen. We verwijderen de heupkop en het resterende kraakbeen uit uw heupkom. Een nieuwe kom wordt in het bekken gebracht en in het dijbeen wordt een nieuwe kop en metalen pin geplaatst. Kop en kom passen precies in elkaar. Als de gewrichtskop in de kom is gezet en het gewrichtskapsel is gehecht, kunnen de spieren en de operatiewond worden gesloten.

De ‘voorste benadering’

Bij de voorste benadering ligt u op uw rug. Tijdens de operatie worden er geen spieren doorgesneden. Dat betekent over het algemeen minder weefselschade, minder bloedverlies en minder pijn. In Tergooi MC zijn we hierin gespecialiseerd.

Patiënten merken de voordelen. Vooral in de eerste maanden na de operatie. In die eerste periode kunnen patiënten gemakkelijker bukken, hebben minder pijn, hoeven minder met krukken te lopen en zijn niet verplicht op hun rug te slapen. Ze kunnen ook sneller meer zelf doen. Maar op de lange termijn zijn de resultaten vrijwel gelijk aan andere methoden. Samen met u kijken we kritisch welke methode voor u het beste is.

Samen met u kijken we naar de beste benadering. Met alle benaderingen worden goede resultaten behaald. Het is niet zo dat een bepaalde benadering de voorkeur heeft. Het succes van uw operatie heeft naast de behandeling zelf, vooral te maken met het hele traject rondom uw operatie, zoals voorbereiding, conditie en revalidatie. Alle drie de benaderingen zijn volstrekt veilig, maar hebben elk hun voor- en nadelen.

Verschillende prothesen

Er zijn verschillende soorten heupprothesen. Het belangrijkste verschil is de manier van vastzetten, met cement of zonder cement. In Tergooi MC wordt standaard de heupprothese zonder cement gebruikt. Bij de operatie verwijdert de orthopedisch chirurg de heupkop. In de heupkom plaatst de chirurg een kom van metaal met een kunststof binnenkant. Hierna plaatst hij een metalen pen in het bovenbeen. Hierop is de kop vastgemaakt die precies in de kom past. De arts vervangt dus het hele heupgewricht.

Medicijnen

Tijdens de operatie en de dag erna krijgt u antibiotica. Dit verkleint de kans op infectie. U krijgt ook bloedverdunners. Tot en met zes weken na de operatie is het nodig om het bloed te verdunnen. Dit gaat trombose tegen. Het medicijn dat het bloed verdunt, geven we in de vorm van injecties net onder de huid. De verpleegkundige leert u hiermee zelfstandig om te gaan.

Na de operatie

Pijn

Direct na de operatie zal de pijn sterk afnemen. Soms is de heup de eerste maanden na de operatie nog enigszins gevoelig. Na één jaar is meer dan negentig procent van de patiënten tevreden over de gevoeligheid van de heup. De stijfheid van de heup verbetert ook. Maar omdat de spieren rondom de heup door de pijn wat zijn verkort, wordt de heup vaak niet meer zo soepel als deze ooit was.

Leefregels

Medicijnen

Bij pijn kunt u paracetamol gebruiken. Dit is te verkrijgen bij de drogist. Gebruikt u dan drie of vier keer per dag twee tabletten van 500 milligram, om: 08:00 uur, 13:00 uur, 18:00 uur en 23:00 uur. Als de pijn niet genoeg afneemt, kan u een sterkere pijnstiller (naproxen + pantozol) erbij nemen. Deze sterkere pijnstillers kunt u ook weer als eerste afbouwen als de pijn minder wordt. De paracetamol stopt u als laatste: als de pijn weg is.

Hechtingen of agraves

Op de operatiekamer worden de hechtingen of agraves (nietjes) afgeplakt met een steriel verband. Dit verband blijft de eerste vijf tot zeven dagen zitten, ook al wordt het aan de buitenkant vies of ziet u opgedroogd bloed zitten. Op deze manier blijft de wond het meest steriel.

Na deze vijf tot zeven dagen mag het verband eraf en is het niet nodig om er iets anders op te doen. De hechtingen of agraves zitten dan nog in de huid. Zolang u hechtingen of agraves heeft, mag de wond niet verweken in bijvoorbeeld een bad of sauna. De wond mag niet in aanraking komen met zeep en moet na het douchen droog worden gedept met een schone handdoek. De hechtingen of agraves worden door de Verpleegkundig Consulent Orthopedie verwijderd. Mocht u in een revalidatiecentrum verblijven, dan worden deze daar verwijderd.

Krukken

Een aantal weken loopt u met twee krukken, afhankelijk van de benadering, om overbelasting te voorkomen. Loop hierbij niet te lange afstanden en sta niet te lang achter elkaar. De arts geeft aan wanneer u zonder krukken mag lopen.

Traplopen

Gebruik bij het traplopen altijd de leuning, de krukken houdt u in de andere hand. Eerst het niet geopereerde been en dan het geopereerde been (met kruk).

Tillen

U mag niet te zwaar tillen. Dus bijvoorbeeld geen zware boodschappen, geen (klein)kinderen en geen zware huishoudelijke apparaten en dergelijke. Het gewicht dat extra op uw heup drukt, geeft een te zware belasting in de eerste weken na de operatie.

Activiteiten

Autorijden is in het algemeen weer toegestaan wanneer u zonder krukken kunt lopen. Wij raden u aan om vooraf contact met uw verzekeraar op te nemen. Fietsen en zwemmen kunnen worden hervat in overleg met uw arts of fysiotherapeut.

Het gebruik van een hometrainer is, in overleg met uw fysiotherapeut, wel eerder toegestaan.

In en uit de auto stappen

Zet de auto een stuk van de stoep af. Zet de stoel zo ver mogelijk naar achteren. Ga eerst in de auto zitten met het gezicht naar de stoep toe. Draai daarna beide benen in de auto. Bij het uitstappen draait u eerst de benen uit de auto, waarna u kunt gaan staan. Een lege uitgevouwen vuilniszak op de stoel vergemakkelijkt het draaien.

Herstel en eigen inzet

Vier uur na de operatie start u weer met trainen. Zo bent u sneller weer op de been, kunt sneller naar huis en ook kunt u daardoor sneller uw normale leven weer oppakken. We zien u niet als “ziek”, maar gaan juist uit van wat u allemaal wel kunt. Het belangrijk dat u na de operatie snel weer gaat eten en drinken.

Wij vragen u actief te zijn met inzet en doorzettingsvermogen:

  • u bent zo min mogelijk in bed
  • u heeft overdag uw eigen kleding aan
  • u oefent tijdens uw verblijf in Tergooi MC verder met fysiotherapeuten en verpleegkundigen

Om dit snelle herstel mogelijk te maken zijn de verdoving, pijnmedicatie en de fysiotherapie aangepast aan dit traject.

Als uw behandelaars het goed vinden, verlaat u op de eerste dag na de operatie het ziekenhuis. Het kan zijn dat u, doordat u bijkomende ziekten of beperkingen heeft, gaat revalideren. In de revalidatie-instelling komt u, net als in het ziekenhuis, onder behandeling van een arts, fysiotherapeut en verpleegkundigen. Er is goed contact tussen het revalidatiecentrum en het ziekenhuis, zodat er snel iets kan worden besproken. Zo zorgen we ervoor dat de zorg in het revalidatiecentrum goed aansluit op de zorg in het ziekenhuis.

De arts bekijkt goed uw medicatie en wond, de fysiotherapeut helpt u met opnieuw leren lopen en de verpleging en de ergotherapeut helpen u om weer de dagelijkse dingen, zoals wassen, aankleden of boodschappen te doen.

Als u de revalidatie-instelling mag verlaten, wordt er gezorgd voor overdrachten naar uw eigen huisarts en fysiotherapeut. Daar gaat de revalidatie verder. Als u thuiszorg krijgt, krijgt de verpleegkundige ook een overdracht.

Mogelijke complicaties

Meestal verlopen operatie en herstel zonder problemen. Toch is het voor u belangrijk om te weten welke complicaties er kunnen optreden:

  • infectie van de wond en eventueel ook de heupprothese zelf
  • luxatie: dit betekent dat de kop van de kunstheup uit de kom schiet
  • nabloeding
  • beenlengteverschil
  • trombose
  • botvorming rond de heupprothese
  • zenuwletsel
  • langdurige zwelling van het been
  • loslating van de prothese na langere tijd

Wanneer zich problemen voordoen, vragen we u contact op te nemen met de polikliniek Orthopedie. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp.

We vragen u contact op te nemen wanneer:

  • de wond gaat lekken
  • de wond roder wordt
  • de wond dik wordt
  • de wond meer pijn gaat doen
  • u het been duidelijk minder goed kan belasten dan voorheen
  • u koorts of rillingen heeft

Leven met een kunstheup

Met een kunstheup blijft er ook in de toekomst een kans op infectie. Ontstekingen van bijvoorbeeld blaas, longen of wonden aan de benen moeten mogelijk met antibiotica worden behandeld. Bij een eerstvolgend bezoek aan andere artsen (huisarts of specialist) moet u laten weten dat u een kunstheup heeft.

Leren lopen met krukken

Algemeen

  • Plaats uw krukken dusdanig breed dat u er gemakkelijk tussendoor kunt.
  • Loop goed rechtop.
  • Til uw voeten op tijdens het draaien.
  • Wees voorzichtig op een natte ondergrond.

Lopen met krukken

  • Eerst de krukken naar voren zetten.
  • Dan het geopereerde been naar voren zetten.
  • Daarna met het andere been doorstappen.
  • Als dit gaat kunt u proberen de krukken en het geopereerde been tegelijk naar voren te zetten.

Gaan zitten

  • U gaat zo bij de stoel staan dat de knieholte van uw niet-geopereerde been de zitting van de stoel raakt.
  • Uw geopereerde been zet u een stuk naar voren.
  • U pakt aan beide kanten de stoelleuning vast.
  • U kunt nu rustig gaan zitten.

Opstaan vanuit de stoel

  • Het geopereerde been zet u een stuk naar voren.
  • U pakt met beide handen de stoelleuning vast.
  • U kunt nu gaan staan.

Drempel nemen

  • Zet eerst de krukken en het geopereerde been over de drempel.
  • Het andere been volgt en stapt door.

Traplopen op, gebruik één leuning en één kruk

  • U zet eerst het niet-geopereerde been omhoog op de volgende trede.
  • U zet het geopereerde been en de kruk tegelijk bij.

één leuning en één kruk

  • U plaatst eerst uw hand een stukje naar voren op de leuning.
  • Dan zet u de kruk omlaag op de volgende trede, het geopereerde been volgt.
  • Als laatste zet u het andere been bij.

Opstapje

  • U zet eerst het niet-geopereerde been op het opstapje.
  • De krukken en het geopereerde been zet u bij.

Afstapje

  • U zet eerst de krukken en het geopereerde been naar beneden.
  • Daarna zet u het andere been bij.

Onze wachttijden

Behandelingen

Wachttijd in dagen

Orthopedie

Heupvervanging / totale heupprothese

25

Afhankelijk van uw klachten of aandoening kan de wachttijd per patiënt verschillen. Meer over wachttijden.

Update: 08-11-2024